H5 beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

LESDOEL

BEELDSPRAAK KUNNEN HERKENNEN EN GEBRUIKEN

Wat gaan we doen?

• Herhaling beeldspraak op basis van vergelijking)
• Uitleg metonymia
• Oefeningen maken

Vergelijking

• Een beeld uit de werkelijkheid (het object) wordt naast het beeld geplaatst.
  
• Er wordt een verbindingswoord gebruikt (als, zoals, net als, evenals, gelijk, van, (ge)lijken)

Voorbeeld;

• De vijand (o) kwam als (v) een dief in de nacht (b).

Beeldspraak (overeenkomst)

• Vergelijking
• Asyndetische vergelijking
• Metafoor
• Personificatie
• Synesthesie
  

Asyndetische vergelijking

• Een vergelijking zonder verbindingswoord

Voorbeeld:

• Karel (o), een echte angsthaas (b), was snel weg

Metafoor

• Een vergelijking zonder verbindingswoord en zonder object

Voorbeeld:

• Als student woonde ik in een zwijnenstal.

Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn ook vaak metaforen

Voorbeeld:

• Daar komt de aap uit mouw.

Personificatie

• Een levenloze zaak wordt als een levend wezen voorgesteld.

Voorbeeld:

• De wind fluisterde haar naam

Synesthesie

• De waarnemingen van twee verschillende zintuigen worden met elkaar gecombineerd.

Voorbeeld:

• De schilder gebruikte nogal schreeuwende kleuren. horen/zien)
• Het is vandaag bitter koud. (proeven/voelen)
• Hij rook een scherpe geur. (voelen/ruiken)

Nakijken opdracht 2 t/m 5 en 7

Beeldspraak (zonder overeenkomst)

Metonymia:

• een deel ipv een geheel
• het geheel ipv een deel
• het materiaal waar iets van gemaakt is
• de maker van het product
• het serviesgoed waarin/waarop iets geserveerd wordt
• de merknaam

Een deel ipv een geheel

Voorbeeld:

• Hij heeft geen dak boven zijn hoofd.
• Er zijn te weinig handen aan het bed.
• We moeten eerst even neuzen tellen.

Het geheel ipv een deel

Voorbeeld;

• Nederland heeft van Frankrijk gewonnen.
• We moeten afwachten wat Brussel ervan vindt.
  

Het materiaal waar iets van gemaakt is

Voorbeeld:

• Omdat het gaat vriezen heb ik mijn ijzers vast uit het vet gehaald.
• Hij schoot de bal in de touwen.

De maker van het product

Voorbeeld:

• Zij hebben een Rembrandt aan de muur hangen.
• Zijn stradivarius is heel veel geld waard.

De merknaam

Voorbeeld:

• Mijn Nikes lopen heel erg lekker.
• Ik ga morgen pampers kopen.

Het serviesgoed waarin/waarop iets geserveerd wordt

Voorbeeld:

• Ik lust nog wel een glaasje.
• Het is erg lekker, geef mij nog maar een bordje.

Doel bereikt?

• Wat is het verschil tussen een vergelijking en een metafoor?
• Bedenk een personificatie.
• Welke beeldspraak herken je in 'warme kleuren'?
• Hoe noem je de beeldspraak in: "Nederland heeft dit weekend vier gouden medailles gewonnen.'?

Maken

Reader: opdracht 10 en 11