Biologie B1C

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 5

Bassisstof 3: De bouw van botten

Leerdoelen

•  Je kan uitleggen wat pijpbeenderen en platte beenderen zijn

• Je kan de twee typen weefsel die stevigheid geven omschrijven

• Je kan uitleggen waar kalkzouten en lijmstof goed voor zijn

• Je kan uitleggen wat fontanellen zijn

• Eerst komen er zo wat vragen over paragraaf 1 & 2, let op je hebt per vraag 20 seconden om op een antwoord te drukken!

Alle botten in het lichaam vormen samen het ...?

1. beenderenstelsel
2. bottenstelsel
3. spierenstelsel
4. benenstelsel

De borstwervels, ribben en borstbeen vormen samen de ...?

1. schoudergordel
2. ribbenkast
3. borstkas
4. ledematen

Maak de zin af: doordat botten stevig zijn, kun je ...

1. bewegen
2. rechtop staan
3. beschermen
4. vorm geven aan je lichaam

Maak de zin af: doordat spieren aan de botten verbonden zijn kan je ...

1. bewegen
2. rechtop staan
3. beschermen
4. vorm geven aan je lichaam

Sleep het juiste woord naar de juiste afbeelding.

Topganger

Zoolganger

Teenganger

Pijpbeenderen & platte beenderen

• Pijpbeenderen zijn langwerpige botten
• Platte beenderen zijn de overige beenderen zoals schedelbeenderen en heupbeenderen

Kraakbeenweefsel

• Zorgt voor stevigheid, tussen het weefsel ligt tussencelstof

• De kraakbeenweefsel cellen liggen in groepjes bij elkaar in de tussencelstof

• De botten van een pasgeboren baby bestaan voornamelijk uit kraakbeen, dit wordt vervangen door bot als de baby ouder wordt

Baby

• Tussen de botten van de schedel van een pasgeboren baby zitten ruimten, deze noemen we fontanellen
• Op deze plaatsen zit bindweefsel en na ongeveer 1,5 jaar zijn de fontanellen dichtgegroeid en is er alleen nog een naad te zien

Botweefsel

• Zorgt voor stevigheid, tussen het weefsel ligt tussencelstof

• De botweefsel cellen liggen in kringen rondom fijne kanaaltjes

• In deze fijne kanaaltjes lopen bloedvaten

Tussencelstof

• De tussencelstof van botweefsel bestaat vooral uit kalkzouten en lijmstof (collageen)

• kalkzouten geven stevigheid aan botweefsel

• lijmstof zorgt ervoor dat het botweefsel een beetje buigzaam blijft 

• Tijd voor een filmpje! Let op, na het filmpje komen vragen

Waarmee werd kalkzout vergeleken?

1. Bot
2. Krijt
3. Gum
4. Niks

Waarmee werd lijmstof vergeleken?

1. Bot
2. Krijt
3. Gum
4. Niks

Waarmee kan je de kalkzouten verwijderen uit het bot?

1. Zoutzuur
2. Zoetzuur
3. Loog
4. Verbranden

Waarmee kan je de lijmstof verwijderen uit het bot?

1. Zoutzuur
2. Zoetzuur
3. Loog
4. Verbranden

Lijmstof

• In het filmpje lossen ze de lijmstof op in loog

• In het boek staat dat je het bot ook in een vlam kan houden en daarmee de lijmstof verbrand

• Beide keren breekt het bot makkelijk omdat de lijmstof verwijderd is

Huiswerk

Jullie kunnen nu de opgaven van basisstof 3 maken, dit is ook huiswerk :)

• Pijbeenderen zijn langwerpige beenderen, platte beenederen zijn de overige beenderen
• Kraakbeenweefsel en botweefsel zorgen voor stevigheid in het lichaam
• De botten van een pasgeboren baby bestaan voornamelijk uit kraakbeen en de ruimten tussen de botten in de schedel noemen we fontanellen
• Kraakbeenweefsel cellen liggen in groepjes bij elkaar in de tussencelstof
• Botweefsel cellen liggen in kringen rondom fijne kanaaltjes
• De tusselcelstof van botweefsel bestaat uit kalkzouten (stevigheid) en lijmstof (buigzaam)

• Meer oefeningen kan je vinden op https://biologiepagina.nl/