P 1 Zorg voor de gezondheid

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

M1W1

4

1

zorg voor de gezondheid

TM module 1

1 zorg voor gezondheid

LEERDOELEN...

• Je legt uit wat gezondheid is
• Je noemt factoren die invloed hebben op de gezondheid
• Je legt uit hoe veranderingen kunnen leiden tot decompensatie en ziekte
• Je legt uit hoe je met preventieve maatregelen gezondheid kan verbeteren

hoe gezond ben jij?

vul je eigen score in van 0 (slecht) tot 10 (uitstekend)

-110

wat is gezondheid?

om gezond door het leven te gaan, zijn deze termen belangrijk...

1. draagkracht/draaglast
2. decompensatie
3. bevorderende en bedreigende factoren

1.1

zorg voor de gezondheid

• draagkracht is de kracht die een persoon heeft om moeilijke situaties aan te kunnen en niet ziek te worden

1.2

draagkracht/draaglast model

• draaglast zijn alle moeilijke prikkels, situaties en ziekten die op het pad van een persoon komen

1.2

draagkracht/draaglast model

wat bepaalt de draagkracht?

• aanleg (alle erfelijke kenmerken)

1.2.1

draagkracht

wat bepaalt de draagkracht?

• conditie (de mate van fit zijn)

1.2.1

draagkracht

wat bepaalt de draagkracht?

• geestelijke factoren

• veiligheid, geborgenheid
• vertrouwen, voor jezelf opkomen

1.2.1

draagkracht

wat bepaalt de draagkracht?

• maatschappelijke factoren

• opleiding en werk
• status en sociaal netwerk
• leefomstandigheden

1.2.1

draagkracht

• draaglast komt...
• van buitenaf (exogeen)
• van binnenuit (endogeen)
• het lichaam is steeds op zoek naar evenwicht (homeostase)

1.2.2

draaglast

het lichaam zorgt voor homeostase via...

• hormonen
• bloedsomloop
• temperatuur regeling
• ademhaling
• uitscheiding

1.2.2

draaglast

het lichaam kan kleine schommelingen opvangen, maar duurt het te lang of is deze te heftig, dan lukt het niet meer...

• dit heet decompensatie
• de last is hoger dan de kracht

1.3

decompensatie

factoren die de gezondheid verbeteren zijn...

• voeding (gezond)
• beweging (voldoende)
• kleding (voldoende)
• balans (fysiek, mentaal)
• balans (rust, actief)

1.4 gezondheidsbevorderende factoren

preventie is het voorkomen van ziekte...

#1 preventie

primaire preventie richt zich bij gezonde personen op het voorkomen van ziekte

1.4 gezondheidsbevorderende factoren

wat doe jij om niet ziek te worden?

preventie is het voorkomen van ziekte...

#2 preventie

secundaire preventie richt zich bij mensen met risico op het opsporen en voorkomen van ziekte

1.4 gezondheidsbevorderende factoren

loop jij risico om ziek te worden?

denk aan familie, leefstijl, endogene factoren

preventie is het voorkomen van ziekte...

#3 preventie

tertiaire preventie richt zich bij zieke personen om de klachten niet te verergeren

1.4 gezondheidsbevorderende factoren

vorm een koppel van twee...

1. wat moet er veranderen aan de situatie?
2. hoe ziet de ideale eindsituatie eruit?

vragen maken over cases...

factoren die riskant zijn voor de gezondheid...

• slechte leefstijl (voeding, beweging, middelen)
• overmoedig en riskant gedrag
• therapie-ontrouw

1.5 gezondheidsbedreigende factoren

positieve gezondheid zegt iets over de gezondheid, aan de hand van de 6 onderdelen

hoe meer score, hoe beter☺...

• gezondheid wordt verstoord als één van de onderdelen verstoord raakt
• andere onderdelen raken hierdoor ook beïnvloed

1.6

verstoring van gezondheid

de levensverwachting

=

het aantal jaren dat een groep mensen te leven heeft

• bij geboorte
• bij kanker (5 jaar)

1.7

levensverwachting

de ziektelast

=

het aantal verloren jaren door vroegtijdige sterfte

+

het aantal jaren geleefd met  klachten

1.7

levensverwachting

leefstijl en endogene factoren maken dat het niet altijd te achterhalen is waar de oorzaak van klachten precies vandaan komt.

1.7

levensverwachting

in 2023 hebben deze aandoeningen de grootste ziektelast...

1. kanker
2. beroerte
3. hart en vaatziekte

1.7

levensverwachting

ALLES VERANDERDE...

Karin is van achter aangereden door een bestelbus terwijl ze voor het stoplicht stond. Eerst niets aan de hand, maar na een week begonnen toch de klachten te komen: hoofdpijn, nek en armen doen zeer, verlies van concentratie en slecht slapen.

Onderzoek wijst niets ernstigs uit. Diagnose whiplash. Ondertussen kan ze niet werken en weinig leuke dingen doen. Ze is somber en heeft huilbuien. Haar vriend heeft moeite met haar gedrag, het zet hun relatie op spanning.

Een jaar later gaat het gelukkig beter, maar is ze nog niet op het oude niveau. Inmiddels heeft ze ander en aangepast werk.

1.1 zorg voor gezondheid

welke impact heeft de whiplash op Karin?