RFW: Waarom is alles zo duur?

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Reader Financieel Wijs:
Waarom is alles zo duur?

Deltion ICT Lyceum

2024-2025

▸ Studiefinanciering, dat regel je zo!

▸ Zorgverzekering, verzeker je rijk

▸ Alsjeblieft en bedankt overheid

Portfolio: opdrachten readerlessen 1, 2 & 3 af?
Dan loop je op schema!

    Terugblik reader

Lesdoelen

Aan het einde van deze les:

▸ Kun je uitleggen wat de begrippen koopkracht en inflatie betekenen.

▸ Ben je op de hoogte van de loonprijsspiraal en weet welke kenmerken hierop van invloed zijn.

▸ Kan je door middel van een infographic een financieel probleem aankaarten.

Kies een product dat je minimaal één keer in de week eet of drinkt (of aan je huisdier geeft). Zoek uit:

▸ Hoe duur is het nu?

▸ Hoe duur was het ongeveer 2 jaar geleden?

▸ Is de inhoud veranderd?

▸ Waarom is het product in prijs gestegen/gedaald?

Onderzoek een product

Koopkracht

Koopkracht is de hoeveelheid goederen
en diensten die je met je inkomen kunt kopen.

https://www.bnr.nl/nieuws/nieuws-politiek/10571687/coalitie-bereikt-akkoord-over-voorjaarsnota

Koopkracht betekent hoeveel je met je geld kunt kopen.

Als je inkomen hetzelfde blijft, maar de prijzen stijgen, dan daalt je koopkracht – je kunt dan minder kopen dan eerst.

Andersom: als je inkomen stijgt en de prijzen blijven gelijk, dan stijgt je koopkracht – je kunt meer kopen.

Daling van koopkracht

Factoren die invloed kunnen hebben:

▸ Hoge inflatie en prijsstijgingen

▸ Lage loonstijging voor sommige groepen

▸ Internationale spanningen & oorlog

▸ Hogere zorgkosten

▸ Stoppen van steunmaatregelen

Factoren die invloed kunnen hebben:

• Inflatie en prijsstijgingen
  Hoewel de inflatie in 2024 en 2025 afneemt t.o.v. voorgaande jaren, blijft deze relatief hoog. In 2025 wordt een inflatie van ongeveer 3,2% verwacht, voornamelijk door stijgende prijzen van diensten, huren en voedsel. Deze prijsstijgingen kunnen de koopkracht verminderen, vooral als lonen niet in gelijke mate stijgen.
  
  
• Beperkte loonstijgingen voor bepaalde groepen
  Hoewel de cao-lonen in 2025 naar verwachting met 4,2% stijgen, profiteren niet alle groepen evenveel. Zelfstandigen en gepensioneerden zonder geïndexeerde pensioenen kunnen achterblijven, waardoor hun koopkracht daalt.
  
  
• Geopolitieke onzekerheden
  Internationale spanningen, zoals conflicten of handelsbeperkingen, kunnen leiden tot hogere energieprijzen en verstoringen in de toeleveringsketen.
  
  
• Stijgende zorgkosten
  De zorgpremies stijgen in 2025, wat resulteert in hogere maandelijkse lasten voor huishoudens. Hoewel sommige huishoudens gecompenseerd worden via zorgtoeslagen, kunnen anderen een daling in koopkracht ervaren.
  
  
• Beëindiging van tijdelijke overheidsmaatregelen
  Tijdelijke steunmaatregelen, zoals energiecompensaties, zijn in eerdere jaren geïntroduceerd om huishoudens te ondersteunen. Het aflopen van deze maatregelen in 2024 kan voor sommige huishoudens leiden tot een vermindering van het besteedbaar inkomen.

Compensatie
van hoge kosten

▸ Energieplafond

▸ Lagere accijns op brandstof

▸ Energietoeslag voor lagere inkomens

▸ Hulp bij energie besparen: bijvoorbeeld voor inwoners met slecht geïsoleerde huizen

Inflatie

Leg uit:

Inflatie betekent dat je met hetzelfde geld minder kunt kopen dan vroeger. De prijzen van spullen en diensten worden dus hoger.

Bijvoorbeeld:

Als een brood vorig jaar €2 kostte en dit jaar €2,20, dan is er sprake van inflatie. Je betaalt meer voor hetzelfde brood.

Inflatie ontstaat bijvoorbeeld doordat:

• Grondstoffen duurder worden (zoals olie of graan).
• Lonen stijgen, waardoor bedrijven hun prijzen verhogen.
• De vraag naar producten groter is dan het aanbod.

Een beetje inflatie is normaal in een gezonde economie, maar als het te hard gaat, wordt het leven snel duurder.

Op onderzoek uit naar

financiële problematieken

▸ Te veel geld bijgedrukt: inflatie gevaar?

▸ Monetaire stelsel werkt niet goed meer?

▸ Olieprijs in handen van OPEC

▸ Winstmaximalisatie: wie profiteert écht?

▸ Eigen woning? Onbetaalbaar voor velen

▸ Lenen om te leren (studiekosten en -schuld)

▸ Beperkt sparen of investeren

Opdracht voor in je portfolio

Je verdiept je in een actueel financieel probleem en presenteert dit in een infographic. Je onderzoekt wat de oorzaken, gevolgen én oplossingen zijn van dit probleem.

De opdracht vind je in CumLaude!

Onderzoek

Volgende week:

Gastles over verzekeringen.

Welke vragen heb je?

Succes deze week, en
tot de volgende les!