H5.3 Ravj

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

4 MAVO ||  2024-2025

Hoofdstuk 5 - Hoe werkt de overheid?

Programma

• Lesdoelen
• Herhaling H5.2
• Theorie H5.3
• Vrijdag toets bespreken
• Aan de slag
• Evaluatie

Aan het einde van de les kan je uitleggen

wat het solidariteitsbeginsel is

wat sociale verzekeringen, volksverzekeringen en

     werknemersverzekeringen zijn

waaruit de sociale zekerheid bestaat

waarom Nederland een verzorgingsstaat wordt genoemd

Leg uit wat het BBP (nationaal inkomen) inhoud

BBP bruto binnenlands product

Het bbp (bruto binnenlands product): is de totale waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land.

Als het bbp toeneemt, spreken we van economische groei.

Het bbp wordt ook wel het nationaal inkomen genoemd

Recessie

Recessie betekent letterlijk 'teruggang' of 'terugval'. In de economie betekent dit dat de economische groei daalt en lager is dan gemiddeld. 

In de praktijk: groei van het bruto nationaal product gedurende twee of meer opeenvolgende kwartalen negatief is

Wat kan de overheid doen om uit een recessie te komen?

Gevolgen recessie

Om uit een economische recessie te komen, kan de overheid de economie stimuleren. Zo kan zij bijvoorbeeld:

• meer geld investeren in de infrastructuur.
  
• de inkomstenbelasting verlagen.
  
• subsidie geven aan bedrijven die willen investeren in vernieuwende producten.
  
• investeren in verbetering van het onderwijs.
  

Solidariteitsbeginsel

Solidariteitsbeginsel

In Nederland proberen we onze welvaart op een redelijke manier te verdelen

Iedereen met een inkomen moet een deel daarvan afstaan ten behoeve van mensen zonder inkomen of met een laag inkomen.

Bijvoorbeeld: Sociale zekerheid en inkomenssteun voor mensen met lage inkomens. (huurtoeslag)

Sociale verzekeringen

Volksverzekeringen	Werknemersverzekeringen
Sociale verzekeringen die verplicht zijn voor iedereen in Nederland. Iedereen tot de pensioensleeftijd betaalt een percentage van zijn inkomen als premie volksverzekeringen	Sociale verzekeringen die verplicht zijn voor alle mensen die in loondienst werken. De premies worden in dit geval betaald door de werkgever betaald.
- de Algemene Ouderdomswet (AOW) - de Algemene Nabestaandenwet (Anw) - de Wet langdurige zorg (Wlz)	- de Werkloosheidswet (WW) - de Ziektewet (ZW) - de Wet op Inkomen en Arbeid (WIA)

Wat kan de overheid doen als de kosten van de AOW te hoog worden?

Actieven / Niet actieven

De groep die het geld moet verdienen kan je vergroten door:

* pensioenleeftijd te verhogen

* minimum leeftijd te verlagen

* niet actieven te stimuleren actief te worden door uitkering te verlagen of uitkering af te schaffen

Sociale voorzieningen

Betaald met belastinggeld

Voorbeelden:

• bijstandsuitkering
  
• huurtoeslag
  
• zorgtoeslag
  

Sociaal minimum

In Nederland krijgt iedereen het sociaal minimum. 

Dit is het geldbedrag wat je minimaal moet hebben om te leven.

Als je onder het sociaal minimum zit, dan wordt het aangevuld met een bijstandsuitkering.

Naast het sociale minimum maakt de overheid voor iedere burger gezondheidszorg, huisvesting en onderwijs mogelijk.

Nederland wordt dan ook wel een verzorgingsstaat genoemd

Sociaal minimum

Wat zijn redenen waarom de overheid de welvaart in Nederland verdeeld over haar burgers?

Aan de slag

Maken H5.3 

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken of aan de Herhalingsopdrachten/rekenopdrachten

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

solidariteitsbeginsel & sociale zekerheid

solidariteitsbeginsel

iedereen met een inkomen staat een deel daarvan af voor mensen zonder inkomen of met een laag inkomen (zorgen voor elkaar)

sociale zekerheid

stelsel van sociale verzekeringen en

sociale voorzieningen, met als doel

iedereen in Nederland een sociaal

minimum te geven. 

vraag 4, 5, 7, 8