3M Thema gedrag 8.4 Sociaal gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Planning

Politiepaarden worden getraind met vuur en harde knallen. Hierdoor schrikken ze niet meer

1. Conditionering
2. Imitatie
3. Gewenning
4. Inprenting

Een hongerige kikker eet een wesp op en wordt gestoken. Voortaan laat hij alle geel-zwarte insecten met rust.

1. Gewenning
2. Inprenting
3. Trial and error
4. Conditionering

Je ringtone is een toeter van een auto. Als een echte auto toetert heb je de neiging om je telefoon te pakken.

1. Inprenting
2. Conditionering
3. Imitatie
4. Gewenning

Sociaal gedrag

Dieren geven signalen naar elkaar af om te

kunnen communiceren.

Gedrag van soortgenoten onder elkaar = sociaal gedrag

Taakverdeling

- in groepen is het vaak belangrijk een taakverdeling te hebben

- soms wisselende rollen zoals bij stokstaartjes

- soms vaste rollen zoals bij bijen en mieren

territorium gedrag

Aanvalsgedrag: Ter verdediging van eigen territorium

Vluchtgedrag: Vaak vlucht de uitdager, of de verliezer van het gevecht

Dreiggedrag: gedrag dat vaak wordt laten zien bij de grens van een territorium

0

Afbakenen met geurvlaggen

Territorium verdedigen

Als grenzen onduidelijk zijn, krijg je mogelijk indringers in je territorium. Dat wordt knokken.

0

Voortplantingsgedrag

Voortplantingsgedrag is gedrag dat te maken heeft met voortplanting.Bijvoorbeeld:

• baltsgedrag
• broedzorg
• de paring

0

In het filmpje zag je een voorbeeld van baltsgedrag. Wat is volgens jou het doel van baltsgedrag?

Broedzorg

Na de paringsdans (balts) komt

het paren. Na het paren, komen

er jongen. Het uitbroeden van of

grootbrengen van de jongen, heet 

broedzorg.

Rangorde (pikorde)

Vooral in groepen

Dominant

In een groep kippen is een bepaalde rangorde. Deze rangorde, de zogenaamde pikorde, bepalen de kippen door elkaar te pikken. De meest gepikte kip staat onderaan in de pikorde.
Aan de hand van een ethogram wordt van vijf kippen de pikorde bepaald.
Het resultaat is hieronder weergegeven. Een pijl wijst naar de kip die door een
ander wordt gepikt.

Welke kip staat bovenaan in de pikorde?

1. Kip A
2. Kip C
3. Kip D
4. Kip E

Imponeergedrag (dreigen)

Wat is geen voorbeeld van sociaal gedrag?

1. vlooien bij apen
2. mens laat hond uit
3. katten vechten met elkaar
4. twee eenden baltsen

Territorium - Territoriumgedrag
Wat is NIET waar?

1. Een territorium is een eigen leefgebied
2. De grenzen van een territorium worden afgebakend
3. Vooral vrouwtjes bewaken het territorium
4. Het territorium wordt verdedigd door te dreigen en evt. te vechten is territoriumgedrag

Dit is een voorbeeld van?

1. dreiggedrag
2. overspronggedrag
3. baltsgedrag
4. sociaal gedrag