Signaalwoorden les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Programma

• 8:45-9.05 uur: kernzin, feit/mening, tekstopbouw

• 9:05-9.25 uur: oefenen met signaalwoorden/verbanden

• 9:25-9.35 uur: opdracht/telefoon

De kernzin

• De belangrijkste zin van een alinea

• Vaak de eerste of laatste zin van een alinea

Even oefenen:

Feit

Een feit is iets zoals het is. Iedereen weet dat het waar is. Je kunt het zien, horen, lezen.

Iemand anders die ook kijkt, luistert of leest; die ziet, hoort en leest precies hetzelfde.

Een feit is te controleren.

 

Mening

Een mening is wat jij vindt van wat je ziet, hoort of leest. 

Iemand anders kan dat op een andere manier zien en een andere mening hebben. 

Staat hier een feit of een mening?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening

Staat hier een feit of mening?

 Ik zit in klas k2c.

1. Feit
2. Mening

Staat hier een feit of een mening?

Sporten is het leukste dat er is.

1. Feit
2. Mening

Staat hier een feit of een mening?

Morgen heb ik rijles.

1. Feit
2. Mening

Staat hier een feit of een mening?

Caroline van der Plas moet de nieuwe minister president worden.

1. Feit
2. Mening

Tekstopbouw

• Titel

• Inleiding

• Kern/middenstuk

• Slot

Lees de tekst

Invloed van digitale communicatie op taalvaardigheden

Uit welke alinea('s) bestaat de inleiding?

Uit welke alinea('s) bestaat het slot?

Verband tegenstelling

• maar
• echter
• toch
• in tegenstelling tot
• daarentegen

Tim heeft zijn huiswerk gemaakt, maar Finn is het vergeten.

Wat is het signaalwoord voor tegenstelling in deze zin?

Mijn oma houdt van verjaardagen, in tegenstelling tot mijn opa.

Wat zijn de signaalwoorden voor tegenstelling in deze zin?

Ik vond het een spannende film. Lieke vond het echter een saaie film.

Wat is het signaalwoord voor tegenstelling in deze zin?

Ik voelde me niet zo goed. Toch ben ik komen werken.

Wat is het signaalwoord voor tegenstelling in deze zin?

Mijn oude baas was altijd op kantoor. Daarentegen lijkt mijn nieuwe baas nooit op het werk te zijn.

Wat is het signaalwoord voor tegenstelling in deze zin?

Verband oorzaak – gevolg

• daardoor, waardoor
• door, doordat
• hierdoor
• zodat
• het gevolg is

Het is vanavond koopavond. Daardoor kan het drukker zijn op de weg.

Wat is het signaalwoord voor oorzaak-gevolg in deze zin?

Door de veranderingen in het klimaat stijgt de zeespiegel.

Wat is het signaalwoord voor oorzaak-gevolg in deze zin?

Er liggen heel veel blaadjes op het spoor. Het gevolg is dat de trein ernstig vertraagd is.

Wat zijn de signaalwoorden voor oorzaak-gevolg in deze zin?

Het regende de hele dag, zodat de wedstrijd afgelast moest worden.

Wat is het signaalwoord voor oorzaak-gevolg in deze zin?

Werkblad

• Wat: Maak opdracht 2.
• Hoe: in tweetallen. 

 Je mag met zachte stem overleggen.

• Tijd: 5 minuten werken.

          Daarna bespreken we de opdracht na.

Verband samenvatting

• kortom
• al met al
• samenvattend
• samengevat

Simon brak zijn been. Tom kreeg een rode kaart. Samengevat, het was een verschrikkelijke wedstrijd.

Wat is het signaalwoord voor samenvatting in deze zin?

We hadden mooi weer. De camping was prachtig. Kortom, we hebben een geweldige vakantie gehad.

Wat is het signaalwoord voor samenvatting in deze zin?

Ook doe ik graag aan tennis en wielrennen.

Wat is het verband?

1. tegenstelling
2. oorzaak-gevolg
3. opsomming
4. (tijd)volgorde

Ik hou niet van vliegen, toch ga ik wel graag op reis.

Wat is het verband?

1. tegenstelling
2. oorzaak-gevolg
3. opsomming
4. samenvatting

Op zaterdag heb ik een voetbalwedstrijd, op zondag ga ik naar de stad met vrienden. Al met al heb ik een druk weekend.
Welk verband?


Welk tekstverband?

1. oorzaak-gevolg
2. opsomming
3. samenvatting
4. tegenstelling

Toen ik op school kwam, bleek het eerste lesuur uit te vallen.

Toen is het signaalwoord voor ....

1. oorzaak-gevolg
2. (tijd)volgorde
3. opsomming
4. samenvatting

Veel meiden willen naar het optreden van Pink, maar er zijn maar een beperkt aantal kaarten te koop.

1. Tekstverband = tegenstelling
2. Tekstverband = samenvatting
3. Tekstverband = opsomming

 Opdracht: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

 Welke twee signaalwoorden zitten er in zin 2?

1. ze - aan
2. aan - met
3. toen - haal
4. eerst - toen

  Om welk tekstverband gaat het in zin 2?

1. (tijd)volgorde
2. opsomming
3. samenvatting
4. tegenstelling