2.9 - Gesteentekringloop

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§9 - De gesteentekringloop

Leerdoelen par. 2.9

• Je kent de drie groepen gesteenten met de bekendste twee voorbeelden uit iedere groep.
• Je begrijpt hoe stollingsgesteenten, sedimentgesteenten en metamorfe gesteenten ontstaan.
• Je begrijpt hoe de gesteentekringloop werkt als gevolg van de inwerking van endogene en exogene processen.
• Je kunt de ontstaanswijze van gesteenten bepalen aan de hand van de kenmerken van het gesteente.

Soorten gesteente

• Stollingsgesteente
• Sedimentgesteente
  
•  Metamorf gesteente

Stollingsgesteente

Stollingsgesteente

Uiterlijke kenmerken

• Geen gelaagdheid
• Geen fossielen
• Mineralen zijn zichtbaar
      als aparte kristallen

Basalt

Graniet

Sedimentgesteente

Ontstaan

• Sediment wordt afgezet door de rivier / zee
• Sediment plakt onder druk aan elkaar
• Druk van bovenliggende sedimentpakketen

Sedimentgesteente

Uiterlijke kenmerken

• Gelaagd
• Vaak met fossielen
• Oorspronkelijke sedimentdeeltjes
      kunnen zichtbaar zijn

Fossiel in sedimentgesteente

Metamorfe gesteenten

Ontstaan:

• Onder hoge druk en/of hoge temperatuur verandert gesteente van samenstelling

       Schist                             Steenkool                             Marmer  

Metamorfose betekent gedaanteverandering.

Metamorf gesteente ontstaat wanneer sedimentgesteente 

of stollingsgesteente onder hoge druk en/of temperatuur 

worden omgevormd tot een ander gesteente.       

     

Metamorf gesteente

Uiterlijke kenmerken

• Helemaal gekristalliseerd
• Geen holtes of barsten
• Geen fossielen

 

Voorbeeld marmer

Let op, de druk wordt
steeds groter!

Schelpen > Kalksteen > Marmer

Voorbeeld leisteen

Let op, de druk wordt
steeds groter!

Klei > Schalie > Leisteen

Klei

Schalie

Schist

Leisteen

KEUZE:

Maken hoofdvraag 2.9

Verdere uitleg

Maken oefentoets

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

               

                         

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

               

                         

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

               

                         

  Zandsteen                     Marmer                      Graniet

     Sediment-               Metamorf                  Stollings-

     gesteente.                gesteente                 gesteente

Graniet is een voorbeeld van ......

1. een sedimentgesteente
2. een stollingsgesteente
3. metamorfgesteente

Leisteen (samengeperste klei) en zandsteen (samengeperst zand) zijn voorbeelden van een

1. sedimentgesteente
2. stollingsgesteente
3. metamorf gesteente

Wat voor soort gesteente is Conglomeraat?

1. Metamorf gesteente
2. Stollingsgesteente
3. Sedimentgesteente

Welk gesteente is dit?

1. sedimentgesteente
2. stollingsgesteente

in welk type gesteente kan je fossielen vinden?

1. sediment
2. metamorf
3. stollings

Wat is een voorbeeld van stollingsgesteente?
Er zijn 2 antwoorden mogelijk

1. basalt
2. kalksteen
3. marmer
4. graniet

Stollingsgesteente ontstaan door

1. Endogene krachten
2. Exogene krachten

Hoe ontstaan metamorfe gesteenten?

1. door het smelten van lava
2. door stolling van lava
3. door sedimenatie van zand, klei etc.
4. door hoge druk en temperatuur

Welk gesteente is NIET metamorf gesteente?

1. Leisteen
2. Marmer
3. Schalie
4. Steenkool

Het ontstaan van metamorf gesteente is een

1. Exogeen proces
2. Endogeen proces

stollingsgesteente

metamorf gesteente

sedimentgesteente

Wat voor gesteente is het?

Stollingsgesteente

Metamorfgesteente

sedimentgesteente

Sedimentgesteente

Stollingsgesteente

Metamorfgesteente

Aan het werk

- Leren voor toets van donderdag

- Maken hoofdvraag van §2.9

- Maken oefentoets over §2.1 t/m 2,7