Proefwerkweek

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Proefwerkweek

Programma

- Proefwerk in de proefwerkweek

-We gaan samen een uittreksel maken 

-Klaar?

-Website en strip

Opdracht

In tweetallen maak je een samenvatting in Word.

Je mag gebruiken maken van het boek.

Bekijk de filmpjes op de computer van Nieuw Nederlands.

Doel

-Na de les hebben we een uittreksel voor ons proefwerk in de proefwerkweek.

Doel bereikt?

-Na de les hebben we een uittreksel voor ons proefwerk in de proefwerkweek.

Een signaalwoord is een woord, waarmee een bepaald verband wordt aangegeven tussen verschillende  zinnen. 

De verbanden zijn: 

1. opsomming

2. voorbeeld

3. oorzaak en gevolg

4. tegenstelling

5. conclusie

Zinsverbanden en hun signaalwoorden  

1. opsomming

Als ik een cake bak, doe ik eerst de bloem en de suiker in de kom, daarna voeg ik de eieren en als laatste de boter toe. 

2. voorbeeld 

Je kan de suiker vervangen door bijvoorbeeld Zusto, Sukrin of Steviala.

3. oorzaak en gevolg

Doordat ik de temperatuur van de oven te hoog heb gezet, is mijn cake verbrand. 

Ik heb de temperatuur van de oven te hoog gezet, daardoor is mijn cake verbrand. 

4. tegenstelling

De cake had bruin moeten zijn, maar hij is zwart.

De ene cake is rechthoekig, maar de andere is rond. 

5. conclusie

De cake is zwart, dat betekent dat ik hem niet op ga eten. 

            +           +

          

                 

                 =

1. Opsomming

• En,
• ook,
  
• ten eerste, ten tweede,
  
• eerst,
• vervolgens,
  
• daarna
• als laatste, ten slotte, tot slot
• verder

2. Voorbeeld

• bijvoorbeeld,
• ter illustratie,
• zoals, denk aan, een voorbeeld is

3. Tegenstelling

• Zo,
  
• evenals,
  
• in vergelijking met, soortgelijk(e),
  
• maar, echter
• Hoewel

4. Oorzaak en gevolg

• want
  
•  doordat
  
• daardoor
  
•  waardoor
  
•  dat komt door
  
•  dat heeft alles te maken met
  
• door (dit alles)
• als gevolg van

5. Conclusie

• concluderend,
  
• tot slot,
  
• dus,
  
• dat betekent,
  
• kortom,
  
• samengevat,
  
• al met al

Tekst lezen

-We lezen samen de tekst.

Opdracht

-1. Zoek de signaalwoorden op in de tekst.

-2. Zoek welk verband (opsomming / conclusie/ voorbeeld enz.) de signaalwoorden (bijvoorbeeld, omdat, ook enz.) aangeven.

1 april

Zoals jullie weten is 1 april een dag om grappen te maken. Bij vrienden op school, je ouders, je docenten, je opa en oma, kortom bij iedereen heb je wel eens een grap uitgehaald, waardoor je uren de slappe lach had.

Ook de BBC (Engelse televisieomroep) vond het tijd voor een 1 april grap. Het is ze namelijk gelukt om in 1957 honderden mensen te laten geloven dat ze hun eigen spaghetti konden oogsten, door middel van een spaghetti boom. Dus op 1 april zond het Britse televisieprogramma een kort nieuwsitem uit om aandacht te vragen voor de ‘Zwitserse spaghetti oogst’.

Ten eerste bracht dit filmpje meteen na de uitzending een storm van reacties teweeg. Dit kwam doordat spaghetti destijds niet goedkoop was. Verder belden honderden enthousiaste, goedgelovige mensen op naar de BBC, want ze wilden weten waar ze de spaghettiboom konden kopen. Het antwoord van de BBC was: ‘Door een spaghettisliertje is een blikje tomatensaus te leggen (mits vers!) en vervolgens maar te hopen op het beste’.

1 april

Zoals jullie weten is 1 april een dag om grappen te maken. Bij vrienden op school, je ouders, je docenten, je opa en oma, kortom (tekstverband = conclusie) bij iedereen heb je wel eens een grap uitgehaald, waardoor (tekstverband = oorzaak-gevolg) je uren de slappe lach had.

Ook (tekstverband = opsomming) de BBC (Engelse televisieomroep) vond het tijd voor een 1 april grap. Het is ze namelijk (tekstverband = argument, reden, uitleg) gelukt om in 1957 honderden mensen te laten geloven dat ze hun eigen spaghetti konden oogsten, door middel van een spaghettiboom. Dus (tekstverband = conclusie) op 1 april zond het Britse televisieprogramma een kort nieuwsitem uit om aandacht te vragen voor de ‘Zwitserse spaghetti-oogst’.

Ten eerste (tekstverband = opsomming) bracht dit filmpje meteen na de uitzending een storm van reacties teweeg. Dit kwam doordat (tekstverband = oorzaak en gevolg) spaghetti destijds niet goedkoop was. Verder (tekstverband = opsomming) belden honderden enthousiaste, goedgelovige mensen op naar de BBC, want (tekstverband = oorzaak en gevolg) ze wilden weten waar ze de spaghettiboom konden kopen. Het antwoord van de BBC was: Door een spaghettisliertje is een blikje tomatensaus te leggen (mits vers!) en vervolgens (tekstverband = opsomming) maar te hopen op het beste.

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijke informatie in een tekst noem je de hoofdzaken.
Wat niet zo belangrijk is zijn de bijzaken.

Hoofd- en bijzaken

De belangrijkste informatie in een tekst 

noemen we hoofdzaken.

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

Hoofdzaken

De belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.

Bijzaken

Minder belangrijke informatie. Deze zinnen maken de hoofdzaken duidelijker. Via: 

• voorbeeld
• herhaling
• uitleg

Programma

Programma 9-2 proefwerk

Hoofdstuk 2: lezen en woordenschat

Website

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijke informatie in een tekst noem je de hoofdzaken.
Wat niet zo belangrijk is zijn de bijzaken.

Hoofd- en bijzaken

De belangrijkste informatie in een tekst 

noemen we hoofdzaken.

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

Het onderwerp

Het onderwerp van een tekst vind je door te letten op: 

• de titel
• de eerste zin of de eerste alinea 
• een afbeelding bij de tekst 
• tussenkopjes en vetgedrukte of onderstreepte woorden in de tekst 

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

Hoofdzaken vinden

Lees de inleiding en lees het slot.

Lees ook de eerste en de laatste zin van elke alinea, want hierin staat meestal de belangrijkste informatie.

De lay-out (opmaak) van een tekst helpt vaak ook de hoofdzaken te vinden. Die staan vaak vetgedrukt of als uitleg in een andere kleur.  

Waar staan de hoofd- en bijzaken?

Hoofdzaken staan in kernzinnen:

- meestal de eerste of laatste zin van een alinea

- soms de tweede zin van een alinea

- lees de inleiding en het slot

Bijzaken: nadere uitleg of voorbeeld. Middenstuk.

- bijzaken herken je soms aan signaalwoorden: bijvoorbeeld, neem nou, zo, zoals, onder andere

Hoofdzaken

De belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.

Bijzaken

Minder belangrijke informatie. Deze zinnen maken de hoofdzaken duidelijker. Via: 

• voorbeeld
• herhaling
• uitleg

De bouwstenen van een tekst 

titel

inleiding

middenstuk

bron

afbeelding

slot

tussenkopje

Een tekst kan op verschillende manieren ingeleid worden. Welke manier hoort er NIET bij?

1. een conclusie trekken
2. een deskundige voorstellen
3. de aanleiding voor het schrijven noemen
4. een vraag stellen

Wat zal geen passend deelonderwerp zijn bij het hoofdonderwerp 'vakantie'?

1. kamperen
2. heimwee
3. hotelovernachting
4. teamsporten

In het slot wordt de tekst afgerond. Welke manier van afronden hoort er NIET bij?

1. een advies geven
2. de aanleiding noemen
3. waarschuwen
4. een toekomstverwachting geven

Wat zijn hoofdzaken?

1. de hoofdgedachte en de kernzin samen
2. Wat in een tekst belangrijk is
3. de inleiding
4. de alinea's

De hoofdzaken vind je altijd...

1. in de inleiding en in het slot
2. alleen in de inleiding
3. in de kern
4. door heel de tekst

Bijzaken zijn: Meerdere antwoorden zijn goed.

1. voorbeelden
2. belangrijke informatie
3. herhaling
4. uitleg

Hoofdzaak of bijzaak?

1. Hoofdzaak
2. Bijzaak

Een hoofdzaak is het... van de tekst

1. Doel
2. Voorbeeld
3. Belangrijkste
4. De titel

WAT IS DE HOOFDZAAK?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

WAT IS DE HOOFDZAAK?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Waar vind je GEEN hoofdzaken?

1. Inleiding
2. Slot
3. Tussenkopjes
4. Voorbeelden

Hoofdzaken

Bijzaken

Belangrijkste informatie.

Minder belangrijke informatie.

hoofdzaak

bijzaak

Mijn toets begint woensdag om 8.30u

Ik doe bijvoorbeeld ook aan tennis

Nederlands wordt bestuurd door het kabinet

Naast de begrippen moet je op de toets ook weten wat een hoofdzaak is.

Voor het proefwerk lezen moet je goed oefenen.

Samengevat

- Hoofdzaken: de belangrijkste informatie in een tekst. 

- Elke alinea heeft een eigen hoofdzaak, want de schrijver

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn bijzaak.