Kern Communicatie 20 Argumentatiestructuren: theorie en opdrachten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Kern Communicatie 

 Hoofdstuk 20 Argumentatiestructuren theorie en opdrachten

Kern Communicatie

Hoofdstuk 20 Argumentatiestructuren 

theorie en opdrachten

Lesonderdelen

• herhalingsopdracht vorige les
• aanvaardbaarheid van feiten en niet-feiten
• argumentatiestructuren
• verzwegen argumenten
• argumentaties beoordelen

Mensen met tattoos hebben geen impuls-remming.

Een HALT-straf werkt beter dan gevangenisstraf.

Samen uit eten is gezelliger dan samen naar de film.

De meeste schoolliefdes lopen op niets uit.

De Duitser is nu eenmaal gezags-

getrouwer dan de Nederlander.

Feitelijke uitspraak

Waarderende uitspraak

Na het impressionisme is het volledig misgegaan met de schilderkunst.

Boeren zijn de grootste vervuilers van Nederland.

Een goede docent geeft meer om zijn leerlingen dan om zijn vak.

Aanvaardbaarheid

• begrip dat belangrijke rol speel bij de beoordeling van argumenten. 
• betekenis: te aanvaarden, acceptabel
• aanvaardbaarheid van een feitelijke uitspraak wordt anders beoordeeld dan van een waarderende uitspraak.

Feiten en aanvaardbaarheid

• beoordeling: waar of niet waar
• je weet of kunt nazoeken of de uitspraak klopt
• waarheid soms lastig vast te stellen

Niet-feiten en aanvaardbaarheid

• waarderende uitspraken zijn niet waar of onwaar
• je kunt er wel een oordeel over hebben
• over waarheid kan consensus bestaan: men víndt het  waar (bijv. dieren hoor je goed te behandelen)
• in een betoog hebben waarderende argumenten meer uitleg nodig: extra argumenten om aanvaardbaarheid te ondersteunen

Waarom zijn waarderende argumenten vaak moeilijker te beoordelen dan feitelijke?

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumatie

een standpunt met één argument

Onafhankelijke nevenschikkende argumentatie

een standpunt met twee 

(of meer) argumenten, die los van elkaar de mening ondersteunen; je kunt ze ook in een enkelvoudige argumentatie gebruiken

Afhankelijke nevenschikkende argumentatie

een standpunt met twee 

(of meer) argumenten die elkaar versterken; de argumenten zijn niet los van elkaar te gebruiken of de argumentatie is dan veel minder sterk.

Onderschikkende argumentatie

het argument wordt zelf ook ondersteund door een argument: 

een subargument.

Combinatie van argumentatiestructuren

zie je vaak in uitgebreide redeneringen, bijvoorbeeld combinatie van nevenschikking en onderschikking

In welke twee subcategorieën kun je nevenschikkende argumentatie onderverdelen?

Het is belangrijk dat de Kijkwijzer verplicht is (1), want niet alle films zijn geschikt voor kinderen (2) omdat kinderen het onderscheid tussen echt en fictie nog niet kunnen maken.(3)

1. onafhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
2. afhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
3. onderschikkende argumentatie, 2 is argument en 3 subargument
4. onderschikkende argumentatie, 2 is subargument en 3 argument

Ik heb écht niks met haar (1): ik val op
grappige, kleine vrouwen (2) en zij is groot
en altijd bloedserieus (3).

1. onafhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
2. afhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
3. onderschikkende argumentatie, 2 is argument en 3 subargument
4. onderschikkende argumentatie, 2 is subargument en 3 argument

Het is onmogelijk dat je mij in het Texas
Steak House hebt gezien (1): ik ben sinds
vorig jaar vegetariër (2) en ik was toen met
de camper op vakantie in Italië (3).

1. onafhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
2. afhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
3. onderschikkende argumentatie, 2 is argument en 3 subargument
4. onderschikkende argumentatie, 2 is subargument en 3 argument

Ik ga niet op kanopolo (1), want mijn zus
zit daarbij (2) en ik wil niet bij dezelfde
vereniging als mijn zus (3).

1. onafhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
2. afhankelijke nevenschikking, 1 is standpunt, 2 en 3 zijn argumenten
3. onderschikkende argumentatie, 2 argument en 3 is subargument
4. onderschikkende argumentatie, 2 subargument en 3 is argument

Hoe zie je of iets (on)afhankelijke nevenschikking of  onderschikkende argumentatie is?

• Bij onderschikkende argumentatie vormt het ene argument een nieuwe stelling voor het andere argument (subargument): standpunt, omdat argument (= nieuw standpunt), omdat subargument.
• Bij afhankelijke nevenschikking hebben de argumenten elkaar nodig en ondersteunen samen de  stelling: standpunt, omdat argument x en argument y.
• Bij onafhankelijke nevenschikking kun je de argumenten ook enkelvoudig gebruiken.

Verzwegen argumenten

Verzwegen argumenten

• worden niet letterlijk uitgesproken, maar spelen wel een rol in de redenering
• spreker/ schrijver gaat er stilzwijgend van uit 
• spreker/schrijver veronderstelt dat luisteraar/ lezer deze argumenten deelt (en aanvaardbaar vindt)
• kun je weergeven in de vorm van 'Als  ...., dan ....'-uitspraak: als argument, dan standpunt

Gespreksvoorbeeld

Leerling: 'De minzame moordenaar is een saai boek, omdat er weinig in gebeurt.'

Docent: 'Je wilt toch niet beweren dat een boek saai is als er weinig in gebeurt!'

Analyse

standpunt: de minzame ... boek;  argument: omdat ...gebeurt

docent oneens met verzwegen argument leerling: Als er weinig in een boek gebeurt, dan is het saai. 

Opdracht bij de volgende vier open vragen: 

Lees de argumentatie en noteer wat het verzwegen argument is. Gebruik de 'Als ...., dan ....'-vorm. 

Als hoort steeds bij het argument in het voorbeeld en dan bij de stelling.

'Onze minister-president is een goede
premier, omdat hij laat zien dat hij boven
de partijen staat.' Verzwegen argument?

'Meer zakgeld krijg je niet: je zus kreeg
destijds evenveel.' Verzwegen argument?

'De gezondheidszorg in Nederland is geprivatiseerd maar lijkt nog steeds een overheidsorganisatie, want de patiënt staat nog steeds niet centraal.' Verzwegen argument?

'Iedereen zou evenveel belasting moeten
betalen want bij de slager betalen we toch allemaal ook evenveel voor een karbonaadje? ' Verzwegen argument?

Bedenk een aanval op:
'Als een een minister-president laat zien dat hij boven
de partijen staat, dan is hij een goede premier.'

Bedenk een aanval op:
'Als iets voor je zus geldt (of gold), dan geldt het ook voor jou.'

Argumentaties beoordelen

Stel jezelf altijd de volgende vragen: 

• Zijn de argumenten aanvaardbaar? 
• Zijn de argumenten relevant? 
• Zijn de bronnen die worden aangehaald betrouwbaar? 
• Is de argumentatie consistent: zitten er geen tegenstrijdigheden in de argumentatie?