4.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

4.3 Bronnen: Problemen met fossiel

Par. 2: Water in beweging

Deze les:

• Heb je alle spullen bij je?
• Herhaling paragraaf 4.1
• Uitleg: Paragraaf 4.3:

• Werken

Heb je al je spullen bij je?

1. Ja
2. Nee, boek vergeten.
3. Nee, schrift vergeten.
4. Nee, alles vergeten.

Windenergie is een voorbeeld van een uitputbare energiebron.

1. goed
2. fout

Uitputbare energiebronnen kunnen opraken.

1. goed
2. fout

Bevolkingsgroei is een oorzaak voor het stijgen van het energieverbruik.

1. goed
2. fout

Fossiele brandstof = Brandstof die in miljoenen jaren is gevormd uit planten-, bomen- en of dierenresten (aardolie, aardgas, bruinkool of steenkool).

Onzekere voorraad

Wanneer is voorraad op?

Bewezen voorraad

Nog altijd nieuwe voorraden makkelijk winbare fossiele brandstoffen ontdekt → bewezen voorraad neemt toe.

Vraag in de toekomst.

Hoe groot is de vraag in de toekomst?

• Bevolkingsgroei 
• Welvaartsontwikkeling 
• Inzet hernieuwbare energiebronnen (zon, wind etc.) 

Vervuiling

Lekken olie tijdens olieboringen en transport

Afvalstoffen die ontstaan bij winning steenkool, aardolie en aardgas (chemicaliën) lekken naar omgeving.

Staatsmijn Emma

https://l1.nl/wijk-emma-brunssum-nu-helemaal-schoon-112952

Klimaatverandering

https://www.youtube.com/watch?time_continue=5&v=OO10caEmLSM

natuurlijke broeikaseffect

versterkte broeikaseffect

Broeikasgassen

Broeikasgassen:

• kooldioxide (CO2)
• methaan (CH4)
• waterdamp (H2O)

Door verbranden aardgas, aardolie en steenkool komen er meer broeikasgassen in de atmosfeer.

Gevolgen versterkt broeikaseffect:

• Zeespiegelstijging 
• Gemiddeld hogere temperaturen
• Meer hittegolven
• droogte
• misoogsten
• watertekorten
• Wanneer het regent zal de neerslagintensiteit veel groter zijn.

https://schooltv.nl/video/broeikaseffect-de-dampkring-en-het-broeikaseffect/

Het vermogen van de aarde om warmte vast te houden door de aanwezigheid van natuurlijke broeikasgassen in de atmosfeer.

Zonder natuurlijk broeikaseffect is er geen leven op aarde mogelijk!

Ruzie op de Zuid Chinese Zee

https://www.youtube.com/watch?v=AAUOiCxoGnY

Garzweiler dagbouw

https://www.youtube.com/watch?v=WO94VrdKLvc

Garzweiler, Lost City's

https://www.youtube.com/watch?v=sBlY8dgENJA

https://www.google.nl/maps/place/41363+Garzweiler,+Duitsland/@50.9567813,5.934699,10z/data=!4m5!3m4!1s0x47bf51e11ce5d259:0x94af4c251e98b1c2!8m2!3d51.064717!4d6.497042

Bron 4: Schoon fossiel

Drie veelgestelde vragen over aardbevingen door gaswinning

https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=rwW-2ma0ycU&feature=emb_logo

Emotioneel verslag van jonge Groningers in Groningen na de aardbeving

https://www.youtube.com/watch?v=xlPJgJLzHBo

Groningen beeft en dat komt hierdoor | NOS op 3

https://www.youtube.com/watch?v=yigCr7Ko8vw

Par. 2: Water in beweging

Nu doen:

• Uitleg vragen
• Werken (planner)

Huiswerk:

• Leer arm en rijk: C.1 en C.2
• Leer bronnen van energie: par. 4.1 en 4.3