Diabetes mellitus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Diabetes mellitus

2020-2021

Leerdoelen

• De student kan benoemen wat diabetes is
•  De student voert de handeling bloedsuiker prikken uit volgens protocol
• de student maakt een insulinepen klaar voor gebruik volgens protocol
• de student injecteert insuline volgens protocol

Wat is diabetes ?

• Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden.
  
• Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft.
  
•  Het lichaam reageert vaak niet meer goed op insuline.
  
• Of het maakt helemaal geen insuline meer. 
• (Insuline regelt de bloedsuikerspiegel)

Anatomie

Alvleesklier:

• Ligt links achter en onder de maag.
• alvleesklier = pancreas

Anatomie

Lever: 

• Rechtsboven de buikholte
• Maakt giftige stoffen onschadelijk
• Kan glucose (suiker) opslaan. Komt vrij bij inspanning
• Opslag van vet
• (Glucose is brandstof, uit koolhydraten of voeding)

Hoofdfuncties alvleesklier

Exocriene functies en endocriene functies

1. Exocriene functie :

• De exocriene functie (uitwendige uitscheiding) speelt een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel. 
• De alvleesklier produceert pancreassap (spijsverteringsenzymen) dat via kleine afvoerbuisjes die samenkomen tot één grote afvoerbuis (pancreasbuis) wordt afgevoerd naar de twaalfvingerige darm. 
• De pancreasbuis mondt uit in de twaalfvingerige darm, ongeveer 10 cm voorbij de sluitspier van de maag. 
• Vlak voordat de pancreasbuis in de twaalfvingerige darm uitmondt, verenigt deze zich met de galafvoergang.
  

1. Endocriene functie

• De endocriene (inwendige afscheiding) functie speelt een belangrijke rol bij het regelen van de bloedsuikerspiegel.

1. Eilandjes van Langerhans

• In de alvleesklier zit ook klierweefsel 
• Dit zijn de ‘Eilandjes van Langerhans’ die o.a. het hormoon insuline en glucagon produceren. 
• Deze kliertjes geven hun hormonen direct aan het bloed af. 

Insuline en Glucagon

Insuline: 

• Hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het in evenwicht houden van de glucose waarde.
• Een tekort of geen aanmaak leidt tot diabetes.
• Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon:

• Hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.
• Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt. 
• Word aangemaakt in de alvleesklier

 

Types diabetes

1. Type 1

• 1 op de 10 mensen heeft type 1 (steeds meer kinderen)
• Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.( CF)
• Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken.
  
• insuline spuiten is noodzakelijk

1. Type 2

• Ouderdomsdiabetes in de volksmond 
• 9 op de 10 mensen
  
• Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.
  
• Teveel suiker in het bloed.
  
• Meestal is alleen medicatie voldoende, soms insuline spuiten noodzakelijk.

Hoe krijg je diabetes?

• Ruim 1,2 miljoen nederlanders hebben diabetes!
  
• elke week komen er daar zo'n 1000 bij !
• dat is ong. 1 op de 14 nederlanders
• 9 op de 10 mensen met diabetes heeft type 2
• meest voorkomende ziekte  bij kinderen, steeds meer kinderen met type 2 !

• Ongezonde leefstijl
  
• Verminderde lichaamsbeweging
  
• Overgewicht
  
• Erfelijkheid/ aanleg (cultuur)

Hoge /lage bloedsuiker

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Normale bloedsuikerwaarde (niet nuchter)

tussen de 3,3 en 7,8

Hypo (laag)

• zweten
  
• trillen
  
• duizelig zijn
  
• plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn
  
• hoofdpijn
  
• moe zijn
  
• hongerig zijn
  

Hyper (hoog)

• veel plassen
• veel dorst hebben en houden
  
• vermoeid zijn 
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• misselijk zijn of overgeven
  
• alles voelt vervelend
  

Behandeling

• Genezing nog (niet) mogelijk!

• Gezond eten/afvallen (type 2)
• Behandeling met medicijnen
• Behandeling met insuline injecties
• insulinepompje

Wat is de officiële benaming van suikerziekte

1. Diabetes Type
2. Diabetes Expectus
3. Diabetes Naxon
4. Diabetes Mellitus

Van veel snoepen krijg je diabetes

1. Waar
2. Niet waar

Welke vorm van diabetes krijg je op oudere leeftijd

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Welk type diabetes is insuline afhankelijk

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Waar wordt glucose opgeslagen als je lichaam het niet direct nodig heeft?

1. Alvleesklier
2. Lever

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. Lever
2. Galblaas
3. Nieren
4. Alvleesklier

Bij welk type diabetes maakt de alvleesklier geen insuline meer aan

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Is diabetes te genezen

1. Ja
2. Nee

Wat doe je bij een hypo...

hypo.....

Wat doe je bij een hyper...

 hyper....

Bloedsuiker meten

Oefenen praktijk bloedsuiker meten

Op welke plekken mag je insuline injecteren ?

Insulinepen klaarmaken en injecteren

Oefenen insulinepen klaarmaken en prikken

Vragen ??

Kerstvakantie !!

 Daarna start subcutaan en intramusculair injecteren