6.5: Napoleon nieuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

1.4: Napoleon en de Revolutie

H6: Nieuwe ideeën, nieuwe tijden

6.5: Napoleon

Leerdoelen

1. Je kunt de opkomst van Napoleon beschrijven tot aan de staatsgreep van 1799.

2. Je kunt verschillende Napoleontische oorlogen noemen en de gevolgen van deze oorlogen beschrijven.

3. Je kunt verschillende hervormingen van Napoleon uitleggen.

Napoleon is een van de meest invloedrijke mensen
ooit in de geschiedenis.
Wat weet jij al over Napoleon?

Even een paar weetjes over Napoleon.

Welke uitspraak is een verzinsel / fabeltje?

1. Napoleon is dol op drop.
2. Napoleon houdt van baden. Soms ligt hij wel 2 uur lang in bad, terwijl hij de krant laat voorlezen.
3. Volgens de Franse wet mag je nog steeds jouw varken als huisdier niet de naam 'Napoleon' geven.
4. Napoleon is 1,67 meter lang en dat is in de 18e en 19e eeuw een hele gemiddelde lengte.

Biografie van Napoleon Bonaparte

Napoleon Bonaparte wordt in 1769 geboren op het eiland Corsica. Zijn ouders komen uit de Derde Stand, maar hij kan toch studeren. 

Op mijn 24e wint Napoleon zijn eerste veldslag (Slag bij Toulon), daarna behaalt hij als generaal tegen Oostenrijk en Italië ook grote overwinningen. 

Pas tijdens de veldtocht naar Egypte (zie achtergrond) van 1798 tot 1801 lijdt hij zijn eerste nederlaag. 

Staatsgreep

Tijdens de veldtocht van Napoleon was het erg onrustig in Frankrijk. De Terreur was toen bezig. 

Napoleon werd gevraagd voor steun bij een staatsgreep. Na de machtsovername werd Napoleon een van de machtigste mannen in de nieuwe regering. 

Tussen 1799 en 1804 werd Napoleon enorm populair. In 1804 kroonde hij zichzelf (en niet de paus) tot keizer! 

Tussen 1792 en 1805 voert Napoleon veel oorlogen (Napoleontische Oorlogen). 

Door de oorlogen is het rijk in 1810 op z'n grootst. Sommige veroverde gebieden worden vazalstaten (een staat die erg afhankelijk is van een andere staat) en komen onder leiding van zijn familieleden.

Een oorzaak van de vele overwinningen is de invoering van de dienstplicht. Elke jongeman wordt via loting gekozen om een paar jaar in het leger te zitten! Als je rijk was, kon je je dienstplicht afkopen. 

Twee uitspraken:

1. Klik op de afbeelding om in te zoomen. Al het groen / blauw gekleurde is in bezit van Napoleon.

2. 'Napoleon laat zich graag afschilderen op een paard, zodat je niet kunt zien dat hij best klein is'. Dit is een feit / verzinsel. 

1. 1. groen, 2. feit
2. 1. groen, 2. verzinsel
3. 1. blauw, 2. feit
4. blauw, 2. verzinsel

In 1812 valt Napoleon Rusland aan. De Russen passen de tactiek van de verschroeide aarde toe. Dit is een tactiek waarbij het hele gebied verwoest wordt. Zelfs de hoofdstad Moskou wordt in de brand gestoken!  

Door deze tactiek kan het Franse leger nergens eten vinden. 

Gevolg is een terugtocht naar Frankrijk. Deze terugtocht is een hel door een enorme strenge winter (soldaten zijn slecht gekleed), honger, uitputting en Russische aanvallen. Van de 600.000 Franse soldaten komen er maar 18.000 weer levend aan in Frankrijk! Ook 100.000 paarden halen Frankrijk niet. 

 

Napoleon naar Rusland:

Na het verlies in Rusland is Frankrijk enorm verzwakt. Frankrijk wordt van alle kanten aangevallen en Napoleon wordt verbannen naar het eiland Elba. Na 10 maanden ontsnapt hij weer en bouwt een nieuw leger op! 

In 1815 verliest hij opnieuw bij de Slag bij Waterloo (België). Nu wordt Napoleon verbannen naar St. Helena in de Atlantische Oceaan. 

In 1815 komen alle Europese landen bij elkaar om te praten (Congres van Wenen) over de landsgrenzen na Napoleons' machtsperiode.

Twee uitspraken:

1. De Slag bij Waterloo vindt plaats in 1815, kortom in de 18e eeuw / 19e eeuw.

2. Na het congres van Wenen werden Nederland en België één land. Dit is waar / niet waar

1. 1: 18e eeuw 2: waar
2. 1: 19e eeuw 2: waar
3. 1: 18e eeuw 2: Niet waar
4. 1: 19e eeuw 2: niet waar

Wat hebben we te danken aan Napoleon?

1. Het belangrijkste: De Code Napoleon: een boek waarin alle wetten zijn vastgelegd en wordt in heel Europa nog deels gebruikt;

2. Napoleon laat tussen de steden lange, rechte wegen aanleggen. Deze wegen liggen er nog steeds;

3. Op de weg rijd je rechts, behalve in Engeland. Maar Engeland heeft Napoleon dan ook nooit veroverd;

4. Alle straten krijgen straatnamen + huisnummers.

6. Napoleon voert het metriek stelsel in met nieuwe standaardmaten en gewichten, zoals de kilo, de meter, seconden en de liter;

7. Het wordt verplicht om een geboorte, huwelijk, scheiding, of een overlijden aan te geven bij de gemeente; 

8. Napoleon voert ideeën van de Verlichting in, bv afschaffing van de Standenmaatschappij, meer gelijkheid (bv iedereen heeft recht op onderwijs), godsdienstvrijheid, enz.

9. Iedereen krijgt vanaf 1811 verplicht een achternaam, zodat Napoleon makkelijker belasting kan innen en kan checken of jongemannen hun dienstplicht vervullen;

Twee uitspraken:

1. Klik hiernaast op de print screen van 1:30 om in te zoomen. De persoon in de gele cirkel is Napoleon Bonaparte.

2. Het filmpje geeft een betrouwbaar / onbetrouwbaar beeld hoe mensen echt een achternaam kregen in de Franse tijd. 

1. 1. juist, 2 betrouwbaar
2. 1. juist, 2. onbetrouwbaar
3. 1. onjuist, 2. betrouwbaar
4. 1. onjuist, 2. onbetrouwbaar

In de geschiedenis zijn heel veel zaken voortdurend aan het veranderen. 

Deze veranderingen worden door historici (geschiedkundigen) bestudeerd en beschreven. 

Toch zijn er ook veel zaken die een korte of lange tijd hetzelfde bleven. Ook dit wordt onderzocht bij het vak geschiedenis. Het verschijnsel dat zaken hetzelfde blijven heet continuïteit.

Bij welke zin is sprake van continuïteit?

1. In 1812 verliest Napoleon een belangrijke veldslag in Rusland.
2. Lodewijk Napoleon wordt door broer Napoleon Bonaparte aangewezen om vanaf 1806 Koninkrijk Holland te besturen.
3. Al meer dan twee eeuwen lang hebben mensen een achternaam
4. Bij geen van de genoemde zinnen is sprake van continuïteit

Twee uitspraken:

1. Voor Napoleon heeft de terugtocht uit Rusland als bewust / onbewust gevolg dat veel Franse soldaten sterven van uitputting, honger en extreme kou.

2. Een oorzaak / gevolg van het verlies bij de Slag van Waterloo is dat Napoleon wordt verbannen naar het piepkleine eilandje St Helena waar 500 soldaten hem in de gaten moeten houden.

1. 1. bewust, 2. oorzaak
2. 1. bewust, 2. gevolg
3. 1. onbewust, 2. oorzaak
4. 1. onbewust, 2. gevolg

Sleep de volgende gebeurtenissen uit het leven van Napoleon in de juiste tijdsvolgorde (van vroeger naar later):

Napoleon op Corsica

Napoleon in Rusland

Napoleon op Elba

Napoleon in Waterloo

Napoleon op St Helena

Vind jij Napoleon een goede leider?
Maak een keuze en bedenk voor jezelf ook een goede reden (onderbouwing):

Hierna: opdracht 'maak een meme',

Jazeker!

Nee!

Ik heb geen idee!

Opdracht: maak zelf een meme van Napoleon:

Een meme is een plaatje (vaak voorzien van tekst, bv via een praatwolkje) met een grappige boodschap.

Tip: gebruik https://imgflip.com/memegenerator 

Werktijd

STAP 1

STAP 2

Klaar? 

Lees de teksten van de paragraaf goed door. 

Begrijp je het? 

Maak de opdrachten van 6.5: Napoleon

Nakijken via Tijd voor GS