G, deel 1. Werkwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Grammatica G, deel 1. Werkwoordelijk gezegde

Maar eerst:

Wat weet je nog van de vorige lessen?

Noteer binnen één minuut zoveel mogelijk
begrippen uit de vorige lessen!

Waarom was zinsontleding ook alweer belangrijk?

Zinsontleding is belangrijk, omdat je zinnen leert begrijpen. Je hoeft echt niet iedere zin te ontleden om een tekst te snappen. Toch snap je sneller wat er met een moeilijke zin bedoeld wordt als je ook iets van ontleden snapt. Bovendien kun je zinsontleding gebruiken als je een nieuwe taal moet leren. Zinnen zijn niet in alle talen hetzelfde opgebouwd. Als jij weet uit welke delen een zin kan bestaan, wordt het begrijpen en gebruiken van de andere taal ook veel makkelijker.

Lesdoel

Aan het einde van deze les:

- Kun je het werkwoordelijk gezegde in een zin herkennen en benoemen.

Welke twee soorten zinnen bestaan er in het Nederlands?

Maak zelf een zin met een DOE-betekenis (WG)

Grammatica

G, deel 1: Werkwoordelijk gezegde

Wat weet je al/nog over het werkwoordelijk gezegde (WG)?

Kijk eens goed naar de naam:

Werkwoordelijk gezegde

Wat valt je op?

• Het woord 'werk' zit erin, dus iemand DOET iets
• Het woord 'werkwoord' zit erin, dus het gezegde heeft te maken met werkwoorden!

Het WG:

• doen-betekenis
  
• alle werkwoorden van een zin
  
• bestaat altijd uit een zelfstandig werkwoord (en evt. hulpwerkwoorden).

Het werkwoordelijk gezegde (WG):

- Alle werkwoorden in een zin (zelfstandig werkwoord + hulpwerkwoorden)

- Als de PV het enige werkwoord is: is dat ook meteen het WG

- Let op de werkwoorden die je kunt scheiden: Hij let erg goed op

- Als 'te' en 'aan het' voor het werkwoord staat, hoort dit bij het WG: 

                                                   Hij is met zijn zusje aan het fietsen

Weet je nu (weer) wat een WG is?
Maak een keuze voor de rest van deze les:

Nee, ik doe graag mee met de klassikale instructie en gezamenlijke oefening

Ja, ik begrijp wat het WG is en wil graag zelfstandig verder werken met een oefenblad

Ja, en ik wil graag extra uitdaging en probeer ook het NW te benoemen

Werkwoordelijk gezegde

Beschrijft wat het onderwerp doet:

 Het meisje zwaait.

Kern = zelfstandig werkwoord

Mijn broertje studeert voor zijn examens.

Scheidbaar werkwoord

Zij kwam veel te laat binnen.

Stappenplan

1. Bepaal het zelfstandig werkwoord (en let op scheidbare werkwoorden)
2.  Bepaal of er hulpwerkwoorden zijn

Werkwoordelijk gezegde

Voorbeeld 1

Ik zou vanavond wel pizza willen eten.

Stap 1: Het zelfstandig werkwoord = eten

Stap 2: De hulpwerkwoorden zijn: zou en willen

-> zou willen eten = werkwoordelijk gezegde

Voorbeeld 2

Met wie spreek je volgende week allemaal af?

Stap 1: spreek af = scheidbaar werkwoord (afspreken)

Stap 2: geen hulpwoorden

-> spreek af = werkwoordelijk gezegde

Kortom: WG vinden?

► Werkwoordelijk gezegde heeft een doen-betekenis

► Alle werkwoorden van een zin

Let op: het WG begint dus altijd met de PV!

Even samen oefenen:

1: Remco heeft altijd een brandweerman willen schilderen.

2: Je kunt in contact komen via Facebook.

4: Wil jij misschien dat doosje aangeven?

5: Op zijn knieën vroeg mijn neef haar ten huwelijk.

Stappenplan

1. Bepaal het zelfstandig werkwoord (en let op scheidbare werkwoorden)
   
2. Bepaal of er hulpwerkwoorden zijn

Nu jullie!

Even oefenen:

Schrijf van elke zin het WG op:

1. Hij gaat morgen naar Terschelling

2. Daarom was hij al druk aan het inpakken

3. De wasmachine stond inmiddels al te draaien

4. Zijn vriendin belde hem verontrust op.

5. Ze moesten nu echt opschieten!

6. Hij pakte nu echt zijn tas in.

Klaar?

Vergelijk je antwoorden met je buurman/buurvrouw; hebben jullie hetzelfde opgeschreven?

Schrijf het WG op uit de volgende zinnen:

1. Hij gaat morgen naar Terschelling
2. Daarom was hij al druk aan het inpakken
3. De wasmachine stond inmiddels al te draaien
4. Zijn vriendin belde hem verontrust op.
5. Ze moesten nu echt opschieten!
6. Hij pakte nu echt zijn tas in.

Snap je het? Nu zelf!

Noteer het WG:

Dat had je niet moeten doen!

Noteer het WG:

Ik kan het me niet voorstellen

Noteer het WG:

Ze is aan het voetballen met haar broertjes

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

In hoeverre heb je deze les actief meegedaan?

0100

De rest van deze les ga ik... 

De huiswerkopdrachten maken

Ik wil graag extra hulp, ik ga met mevouw Keizer samen nog een aantal oefeningen maken

Oefenen met een werkblad

Lezen in mijn leesboek

Heb je nog extra uitleg nodig of heb je nog vragen?

Ja

Nee

Aan de slag

Wat

Huiswerkopdrachten maken:

Grammatica G, blz 104

Maken opdrachten 1 t/m 4

Hoe

Eerste 10 minuten individueel, in stilte.

Als de timer afgelopen is mag je zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Hulp nodig? 

Steek je vinger op, dan kom ik langs.

Klaar?

Ga dan extra oefeningen maken in Kern of lezen in je leesboek.

Lesdoelcheck

Leg in je eigen woorden uit:

• Wat is een werkwoordelijk gezegde?
• Hoe kun je het werkwoordelijk gezegde vinden?

Volgende les: Het naamwoordelijk gezegde