§4.1 Een verdeeld Europa - Deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§4.1 Een verdeeld Europa

Deel 1

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 9 van §4.1

Toetsopdrachten: 6, 7, 8. 9b

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat de oorzaken zijn van de Koude Oorlog en wat hiervan de gevolgen zijn voor Europa

We zien hier drie wereldleiders aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Sleep de namen en vlaggen naar de juiste personen.

Roosevelt

Stalin

Churchill

Koude Oorlog

Vijandschap tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oosten (1945-1989), die ondanks lokale conflicten en oorlogen nooit tot een grote oorlog heeft geleid.

Opdeling van Europa

Aan het einde van WO2 maken geallieerde leiders afspraken:

Duitsland en Berlijn worden opgedeeld in 4 bezettingszones (Brits, Amerikaans, Sovjet en Frans)

In heel Europa komen eerlijke en vrije verkiezingen

De geallieerde landen blijven goed met elkaar samenwerken

Samenwerking mislukt

Onder de geallieerde leiders heerst wantrouwen

Bang dat het oosten een einde wil maken aan de vrije democratie

Bang dat het westen een einde wil maken aan het communisme

Oorzaken Koude Oorlog

Economisch

• Marshallhulp

Cultureel

• Verschil in ideologie tussen de VS en SU

Politiek

• Afloop WOII 
• Bufferzone voor SU
• VS is bang voor een wereldrevolutie
• Trumanleer
• Uitvinding van de atoombom

Tijdens WOII zijn ongeveer 26 miljoen mensen in de SU om het leven gekomen. Daarnaast zijn vele steden en dorpen verwoest. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog wist de SU het grootste deel van Oost-Europa te bevrijden van de Nazi's. 

Politieke oorzaken

Tijdens WOII weet de SU een groot deel van Oost-Europa van de Nazi's te bevrijden

De SU wilt een toekomstig aanval op het land voorkomen en wilt bevriende communistisch bufferstaten in Oost-Europa

President Truman komt met het idee om landen militair en economisch te steunen, wanneer zij dreigen communistisch te worden

De atoombom zorgt voor spanning tussen de VS en de SU. De bom maakt van de VS de sterkte militaire macht. De SU wilt ook atoomwapens.

Economische oorzaak: Marshallplan

De VS besluiten om Europa financieel te steunen na WO2

Het Marshallplan moet leiden tot snel economisch herstel

In West-Duitsland ontstaat hierdoor het Wirtschaftswunder

Oost-Europa mag van Stalin de hulp niet accepteren

Hierdoor blijft de Oost-Europese economie achter

Reden 1: In een goede economie maakt het communisme geen kans

Reden 2: In een goede economie kunnen Amerikaanse producten gekocht worden

Duits voor ‘economisch wonder’. Het snelle economische herstel van West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog.

Filmpje

Culturele oorzaak:
Ideologische verschillen

Communisme en kapitalisme

Oost en west hebben verschillende idealen. Zet de kenmerken bij het juiste blok

Westblok

Oostblok

Democratieën

Dictaturen

Gratis medische zorg

Communisme

Kapitalisme

Onder leiding van de VS

Onder leiding van de SU

Vrije verkiezingen

Gevolgen

Onder de geallieerde leiders heerst wantrouwen

Door wantrouwen ontstaat het IJzeren Gordijn

Stalin voert in Oost-Europa communistische dictaturen in

West-Europa blijft kapitalistisch en democratisch

Bang dat het oosten een einde wil maken aan de vrije democratie

Bang dat het westen een einde wil maken aan het communisme

De bijna ondoordringbare grens die van 1945 tot 1989 het communistische Oost-Europa scheidde van het kapitalistische West-Europa.

Trumanleer

Om dit te garanderen belooft de president van de VS (Truman) militaire en economische hulp aan landen die bedreigd worden door communisme: de Trumanleer

Wat is volgens de maker van de tekening het doel van de Marshallhulp?

Maar de hulp had nog een doel. Waarom willen de VS eigenlijk écht dat de Europese economieën sterk worden?

Aan de slag

Lezen: 

Maken: 4 t/m 8

Cartoon

Kijk goed naar de cartoon

• Welke voorwerpen zie je?
• Welke personen zie je?
• Wat zie je letterlijk gebeuren?
• Over welke gebeurtenis gaat de cartoon?
• Wat wilt de maker van de cartoon ons zeggen? (zijn visie)

De rivaliserende bussen

Oostenrijk

Bulgarije

Hongarije

Stalin (SU)

Truman (president VS)

Het Balkan-district (Oost-Europa)

Pension Russe (inclusief voorvaarden)

Vrijheid hotel (comfortabele accomodatie)

Turkije en Griekenland

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer