Spelling hoofdstuk 4

Doelen:
Na deze les kun je...

samenstellingen met en zonder tussenletters correct spellen
1 / 28
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

This lesson contains 28 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Doelen:
Na deze les kun je...

samenstellingen met en zonder tussenletters correct spellen

Slide 1 - Slide

Theorie (samenstelling)
Een samenstelling = twee of meer losse woorden aan elkaar geplakt:

stoel + poot = stoelpoot                       
tafel + kleed = tafelkleed
voet + bal + veld = voetbalveld

Slide 2 - Slide

Wat is de juiste spelling van de volgende samenstelling:

stad + schouwburg
A
stadsschouwburg
B
stadschouwburg

Slide 3 - Quiz

Theorie: tussen -s
- gebruik altijd een tussen -s als je die hoort:
jongensboek / stationsrestauratie


- begint woord 2 met een s-klank, vul dan even een ander woord in om te checken of er een 's' moet worden toegevoegd:
bedrijf + chef --> bedrijf + kat --> bedrijfskat, dus bedrijfschef
station + straat --> station + kat --> stationskat, dus stationsstraat

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

schoonheid + slaapje
A
schoonheidsslaapje
B
schoonheidslaapje

Slide 6 - Quiz

handel + stad
A
handelsstad
B
handelstad

Slide 7 - Quiz

gezelschap + spel
A
gezelschapsspel
B
gezelschapspel

Slide 8 - Quiz

huis + sleutel
A
huissleutel
B
huisleutel
C
huisssleutel
D
huis-sleutel

Slide 9 - Quiz

Theorie: tussen -(e)n
Basisregel = als het eerste deel van de samenstelling
                           - een zelfstandig naamwoord is en
                           - alléén een meervoud heeft op -n of -en
                           dan schrijf  je +(e)n.

eik + boom = eikenboom                            kat + bak = kattenbak        
blinde + school = blindenschool            krant + kop = krantenkop

Slide 10 - Slide

Theorie (uitzonderingen)
Je schrijft géén tussen-(e)n als het eerste woord van de samenstelling...

1. geen meervoud heeft.      Voorbeeld: tarwebrood, benzinegeur

2. verwijs naar iets dat enig in zijn soort is.     Voorbeeld: Koninginnedag,  
                                                                                               maneschijn

3. alleen een meervoud op -s heeft.     Voorbeeld: aspergesoep, douchekraan

Slide 11 - Slide

Theorie (uitzonderingen)
Je schrijft géén tussen-(e)n als het eerste woord van de samenstelling...

4. een meervoud op -s én -(e)n heeft.  Voorbeeld: groenteboer (mv. groenten én groentes) , geboortecijfer (mv. geboorten én geboortes)

5. geen zelfstandig naamwoord is of een bijvoeglijk naamwoord is: 
                             Voorbeeld: knarsetanden , hogeschool

6. een bijvoeglijk naamwoord versterkt. Voorbeeld: goed - beregoed


Slide 12 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

reet + goed
A
retegoed
B
retengoed

Slide 13 - Quiz

retegoed
want:

samenstelling is een bijvoeglijk naamwoord
+
eerste deel versterkt betekenis tweede deel

Slide 14 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

pan + koek
A
pannekoek
B
pannenkoek

Slide 15 - Quiz

pannenkoek
want:

het eerste deel is een znw met een meervoud op -en

(extra 'n' nodig vanwege uitstpraak;
anders staat er 'panenkoek')

Slide 16 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

zon + straal
A
zonnestraal
B
zonnenstraal

Slide 17 - Quiz

zonnestraal
want:

het eerste deel (zon) is enig in z'n soort

Slide 18 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

gerst + korrel
A
gerstekorrel
B
gerstenkorrel

Slide 19 - Quiz

gerstekorrel
want:

het eerste deel is een znw dat geen meervoud heeft

(het meervoud van gerst = gerst)

Slide 20 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

hoogte + verschil
A
hoogteverschil
B
hoogtenverschil

Slide 21 - Quiz

hoogteverschil
want:

het eerste deel is wel een znw,
maar heeft twee meervoudsvormen:
hoogten en hoogtes

Slide 22 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

seconde + wijzer
A
secondenwijzer
B
secondewijzer

Slide 23 - Quiz

secondewijzer
want

het eerste deel is wel znw,
maar heeft twee meervoudsvormen:
seconden en secondes

Slide 24 - Slide

Klik op de goede samenstelling:

plat + land + school
A
plattenlandschool
B
plattenlandsschool
C
plattelandsschool
D
plattelandschool

Slide 25 - Quiz

plattelandsschool
geen -n want:
het eerste deel is géén znw, maar een bijv. naamwoord: plat

maar wel +s
tip: vervang 'school' maar door 'kat': je hoort een 's', dus schrijf je een 's'!

Slide 26 - Slide

Tip:
- Bekijk het uitlegfilmpje in de onlinemethode. In dit filmpje wordt de theorie uitgelegd en worden ook een aantal voorbeelden gebruikt om de theorie te verhelderen. 

- Maak de opdrachten met je theorie ernaast. Als je twijfelt over een antwoord, kan de theorie je op weg helpen.

Slide 27 - Slide

Deze les / huiswerk vrijdag 19 maart

Maak online alle opdrachten van Spelling hoofdstuk 4: 
Tussenletters in samenstellingen
 Zorg per opdracht voor een score van minimaal 60%. 
Als je onder de 60% scoort, maak je de opdracht opnieuw. 



Slide 28 - Slide