Over Taal - Blok 5 - mavo 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Blok 5 - Over Taal

4 GL-TL

Leerdoelen

• Ik weet op welke manieren ik een woord kan opzoeken in het woordenboek 
• Ik kan uitleggen wat homoniemen zijn.
  
• Ik kan uitleggen wat homofonen zijn.
  
• Ik kan homoniemen en homofonen herkennen in een zin.
• Ik kan uitleggen wat een pleonasme is en dit herkennen in een zin.
• Ik kan uitleggen wat een tautologie is en dit herkennen in een zin. 
• Ik kan uitleggen wat een dubbele ontkenning is en dit herkennen in een zin, 

Woordenboek

• Tijdens het examen mag je een papieren woordenboek gebruiken. 
• De woorden in het woordenboek noem je trefwoorden. 
• De woorden staan op alfabetische volgorde.

Woordenboek

• Zoek in het woordenboek de grondvorm van het woord. 

Bijvoorbeeld

• Werkwoordsvorm - vind je bij het hele werkwoord.
• Woord in meervoud - kijk bij woord in enkelvoud.
• Verkleinwoord - kijk bij niet-verkleind woord.
• Bijvoeglijk naamwoord - kijk bij de korte vorm.
• Uitdrukking - vind je bij het belangrijkste woord.  

Homoniemen

• Woord met twee of meerdere betekenissen.

Bijvoorbeeld

• Bank, was, blik, bloem. 

Homofonen

• Dat is een woord wat hetzelfde klinkt, maar je anders schrijft en ook een andere betekenis heeft.

 

Bijvoorbeeld

• Hart/hard, eentje/eendje, lach/lag. 

Synoniemen

• Woorden die dezelfde betekenis hebben.

Voorbeelden van synoniemen

• Bankroet - failliet
  
•  Schrijver - auteur
  
•  Liegen - jokken
  
• Calculator - rekenmachine

Pleonasme

Met een bijvoeglijk naamwoord noem je een eigenschap, die al in het zelfstandig naamwoord zit. 

Bijvoorbeeld

• Groen gras

• Witte sneeuw
• Rood bloed

Tautologie

Je zegt twee keer hetzelfde met synoniemen (zelfde woordsoort).

Bijvoorbeeld

• Altijd en eeuwig

• Schots en scheef
• Gratis en voor niets

Dubbele ontkenning

Je gebruikt twee keer een ontkenning, waardoor je precies het tegenovergestelde zegt van wat je bedoelt. 

Bijvoorbeeld

• De docent verbiedt jou om je telefoon niet mee te nemen naar de les.
  
• Nooit heeft hij geen zin in spruitjes.

Contaminatie

Bij een contaminatie haal je twee woorden of uitdrukkingen door elkaar.

Bijvoorbeeld

• De cola bij de Albert Heijn kost duur.
• De docent zag dat hij aan het afspieken was.
  

Werktijd

Maak in Learnbeat 

5.1 A

5.1 B

5.1 C