Havo 4: Realisme

REALISME
1840-1880
1 / 46
next
Slide 1: Slide
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 46 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

REALISME
1840-1880

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

REALISME
Het realisme was een stroming in de waarin gestreefd werd naar het weergeven van de (maatschappelijke) werkelijkheid. De stroming was vooral sterk in Frankrijk rond het midden van de 19e eeuw en wordt gezien
als reactie op de romantiek.
ALGEMEEN

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Eerst even dit.....

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

De salon
In de achttiende en negentiende eeuw is de Salon in Parijs van grote betekenis voor de
kunstwereld, voor zowel de kunstenaars als de kopers van kunst.

Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Cabanel, de geboorte van Venus

één van de hoogtepunten van de Salon van 1863. Keizer Napoleon III kocht het schilderij voor zijn privécollectie.

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

Cabanel schildert het mythische moment dat de godin Venus wordt geboren. 
Ze wordt door het schuim van de golven aan land gebracht. Het naakt werd geaccepteerd door het publiek omdat het werd gerechtvaardigd door het onderliggende mythologische verhaal. In dit geval had Cabanel het naakte lichaam bovendien in een gekuiste geïdealiseerde vorm weergegeven.  De schrijver Emile Zola vergeleek de gelijkmatige tint van de Venus met wit en roze marsepein. Ze was zeker verleidelijk, maar niet van vlees en bloed.

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Noem twee eisen van de Salon waaraan dit schilderij voldoet.
A
Gladde penseelvoering. - Juiste anatomische verhoudingen.
B
De figuren zijn duidelijk afgebakend. - Lieflijk, zoetig tafereel.
C
Klassieke kleding, onderwerpen en/of scène. - Toneelachtige voorstelling.
D
Precieze tekenachtige schilderwijze.

Slide 7 - Quiz

This item has no instructions

Waaraan ontleent de Salon haar belang voor kunstenaars?
A
Kunstenaars kunnen er socializen en er wellicht een vrouw vinden.
B
Kunstenaars gebruiken het vooral als middel om aan geld te komen
C
Kunstenaars kunnen hier hun visie op kunst tonen en daarmee een groot publiek bereiken.
D
Kunstenaars kunnen er bekendheid verwerven en schilderijen verkopen.

Slide 8 - Quiz

This item has no instructions

Dubbel moraal?
Het burgerlijke beeld van de vrouw in de negentiende eeuw is dat van een bescheiden, zedige persoonlijkheid. Het tonen van een enkel werd in die tijd al als onzedig beoordeeld, maar op de Salon kwam er veel publiek voor schilderijen met naakte vrouwen.
In academische en classicistische schilderijen was het naakt als onderwerp volkomen acceptabel. Er was een andere norm voor wat op een schilderij geaccepteerd was dan in de dagelijkse maatschappij.

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

'aanslag op de moraliteit’ of prima geaccepteerd

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

‘l’art pour l’art’
Halverwege de negentiende eeuw namen kunstenaars afstand van de Salonkunst en werkten ze vanuit een kunstopvatting die stelt dat de enige doelstelling van kunst intrinsiek is. 
Een kunstwerk komt autonoom tot stand en heeft geen morele of didactische functie. 
De kunstenaar kent zichzelf geen andere drijfveren toe dan het scheppen van een kunstwerk. 

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

Wat was de reden van de ommezwaai naar dit principe van L'art pour l'art?
A
Er was veel concurrentie onder kunstenaars.
B
Het was niet meer bijzonder om goed te kunnen schilderen en veel van de Salonkunst was te eentonig vonden sommige schilders.
C
kunstenaars wilde zelf bepalen hoe hun werk eruit moest zien.
D
Kunstenaars experimenteerden en werkten autonoom.

Slide 12 - Quiz

This item has no instructions

Realistisch of realisme?
Een nieuwe stroming die als reactie op de Salonkunst ontstond was het realisme.

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

Leg uit waarom het realisme een reactie was op de Salonkunst.
A
Het toont de wereld zoals de kunstenaars die graag zagen.
B
Het toont de wereld buiten de grote stad.
C
Het toont van de werkelijkheid van gewone mensen en niet die van de elite.
D
Het toont waar de elite geïnteresseerd in was, dus niet perse hun wereld.

Slide 14 - Quiz

This item has no instructions

REALISME
  • Gevoel en emotie (van kunstenaar en bij toeschouwer)
  • Historische thema’s, dramatische gebeurtenissen en natuur
  • Dynamiek en dramatiek
  • Tegen afstandelijke stijl van classicisme
  • Tegen de overdreven sentimentele romantiek
  • Eenvoudige realiteit van het alledaagse leven
  • Groep: armoede en ellende = sociale stroming, Courbet en Millet
  • Groep: natuur en platteland = naturalistische stroming, o.a. Rousseau

KENMERKEN

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Slide 16 - Video

This item has no instructions

Het realisme beeldde alledaagse gebeurtenissen af, een groet of gewone arbeiders aan het werk op het land. De manier van schilderen was vergelijkbaar met die van de romantiek: veel aardetinten en realistische verhoudingen en kleuren.
SCHILDERKUNST
REALISME

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Edouard Manet, ‘Le déjeuner sur l’herbe’(1863)
• Academische regels overtreden: naakte vrouw en kleurgebruik (zuivere kleuren)
• Manet wordt ingedeeld bij de realisten en de impressionisten!

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Jean Francois Millet, de man met de hak (1852-1862)

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Vergelijk: Goya, executie van de opstandelingen (Romantiek)

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Manet, executie van Maximilian (1869)

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

Vergelijk: Impressionisme, Monet, Dejeuner sur l’Herbe (1873)

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Gustave Courbet, begravenis van Ornan (1849)

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

Gustave Courbet

REALISME
SCHILDERKUNST

Slide 24 - Slide

This item has no instructions

BEELDHOUWKUNST
  • Onderwerpen uit het dagelijks leven
  • Realistische weergave, verschil in stofuitdrukking tussen bijvoorbeeld kleding en lichaam komt duidelijk naar voren.
  • Beelden van was of klei en in brons gegoten

REALISME

Slide 25 - Slide

This item has no instructions

BEELDHOUWKUNST
REALISME
  • Mensen uit arbeidersmilieu 
  • Niet zielig, maar helden 
  • Het echte leven is geen sprookje en mensen zien er niet perfect uit 

Slide 26 - Slide

This item has no instructions

BEELDHOUWKUNST
REALISME

Slide 27 - Slide

This item has no instructions

Gevolgen van de industriele revolutie worden in de 2e helft van de 19e eeuw zichtbaar,
glas en ijzer en de uitvinding van gietijzer en staal bieden nieuwe mogelijkheden.
De bouwconstructie wordt onverhuld gelaten; Realisme.

ARCHITECTUUR
REALISME

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

ARCHITECTUUR
REALISME

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

Realisme
Negentiende eeuw

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

Slide 31 - Slide

This item has no instructions

REALISME  (1830-1890)
  •  Afzetten tegen de droombeelden van de Romantiek
  • Gewone mensen en situaties
  • werkelijkheid weergeven en niet mooier maken
  • Donkere en sombere kleuren

Slide 32 - Slide

This item has no instructions

Gustave Courbet, Het atelier van de kunstenaar, een echte allegorie, 1855, olieverf op doek, 359 x 598 cm, Musée d'Orsay, Parijs

Slide 33 - Slide

- groot formaat: afwijzing salon
- links: alle ambachten afgebeeld als persoon
- rechts: elite/geleerden
- model: academische regels
- schilder centraal: iedereen is even belangrijk (blik gefocust op jongetje ipv belangrijke mensen)
- schedel en kruisiging: verwijzing geloof
Honoré Daumier, Gargantua, 1831, lithografie, Bibliothèque Nationale, Parijs

Slide 34 - Slide

realisme: weergeven van sociale en stedelijke problemen

Niet vergelijkbaar met naturalisme: weergeven naar de werkelijkheid
School van Barbizon
De schilders van Barbizon schilderden met een losse penseelstreek en gebruikten lichte kleuren. Ze schilderden de natuur, zoals deze op hen over kwam. Ze beschouwden de natuur als een volwaardig onderwerp voor een schilderij. Omdat de kunstenaars rechtstreeks buiten naar de natuur schilderden, wordt de School van Barbizon vaak beschouwd als de voorloper van het impressionisme.
 Ook raakvlakken met de Romantiek.

Slide 35 - Slide

This item has no instructions

Jean-Francois Millet-Arenleesters (1857)

Slide 36 - Slide

This item has no instructions

Hoe is er ruimte gesuggereerd? Leg uit a.d.h.v. vormgevingsaspect KLEUR

Slide 37 - Open question

This item has no instructions

ANTWOORDEN
- Door een licht/donkercontrast: de voorgrond is donker en de achtergrond licht.
- Door een warm/koud contrast: de voorgrond heeft meer warme tinten en de
achtergrond meer koude.

Slide 38 - Slide

This item has no instructions

Realistische kunstenaars wilden vooral hun maatschappelijke ideeën laten zien.
Rijke kunstkopers waren vaak niet zo enthousiast over realistische schilderijen. 



Slide 39 - Slide

This item has no instructions

Waarom waren rijke kunstkopers niet zo enthousiast?

Slide 40 - Open question

This item has no instructions

VOORSTELLING
  • Arbeiders, boeren en situaties uit het echte leven
  • Sombere onderwerpen: leed, armoede, hard werken.
  • Mensen werken niet op hun mooist weergegeven ook oneffenheden werden zichtbaar

Slide 41 - Slide

This item has no instructions

Door de uitvinding van de verftubes konden kunstenaars vaker in de buitenlucht werken en hun onderwerp zo realistisch mogelijk naschilderen. 

Leg uit waardoor dit nu makkelijker ging? 

Slide 42 - Slide

This item has no instructions

Vincent van Gogh, Aardappeleters (1855)

Slide 43 - Slide

This item has no instructions

Romantische kunstenaars wilden graag kunstwerken maken waarin fantasie en schoonheid belangrijk waren. Liefhebbers van romantische kunst hadden dan ook veel kritiek op 'De aardappeleters'. 

Slide 44 - Slide

This item has no instructions

Leg dit uit aan de hand van voorstelling en vormgeving.

Slide 45 - Open question

This item has no instructions

ANTWOORDEN
- Voorstelling: het onderwerp was te alledaags, het schilderij laat geen fantasiewereld
of schoonheid zien / het onderwerp was het niet waard om geschilderd te worden, het
was een te somber onderwerp
- Vormgeving: het kleurgebruik was te donker.

Slide 46 - Slide

This item has no instructions