Herhaling Voortplanting en seksualiteit

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Herhaling Voortplanting en seksualiteit

BS 1: Geslachtsorganen

- Je weet hoe het heet

- Je weet wat het doet

- Je weet of het een primair of secundair geslachtskenmerk is

Primaire geslachtskenmerken

- Waarmee je wordt geboren. Aan de hand daarvan kan je geslacht worden bepaald. 

Dat kan man (te herkennen aan penis en balzak) of vrouw ( te herkennen aan vulva) of soms intersekse zijn. 

Vrouwelijke geslachtsorganen - uitwendig

Vrouwelijke geslachtsorganen- inwendig (clitoris)

Vrouwelijke geslachtskenmerken - Inwendig

Vrouwelijke geslachtskenmerken-

inwendig 

mannelijke geslachtsorganen - uitwendig

mannelijke geslachtsorganen- Inwendig

Tips BS 1

Bij het leren van de geslachtsorganen:

- Leer het plaatje van verschillende hoeken

- Oefen de termen met de flitskaarten

- Maak de samenvattingsopdracht

BS 2: puberteit

Hormonen

- O.a. aangestuurd door de hypofyse (hormoonklier net onder de hersenen).

- Mannelijk hormoon: Testosteron 

- Vrouwelijk hormoon: Oestrogeen

- Lichamelijk en geestelijke effecten

BS 3: Vruchtbaar worden

- Let op: Bij deze basisstof kan je inzichtsvragen verwachten met de nadruk op het berekenen van het tijdstip van de menstruatie. 

Vorming van de zaadcellen

Testes/ teelballen: Vorming zaadcellen (= geslachtscellen)

Bijballen: Opslag zaadcellen

Zaadblaasjes + prostaat voegen vocht toe.

Vocht van de zaadblaasjes + prostaat + zaadcellen = sperma

Ongeveer 1% van het gehele sperma bestaat uit zaadcellen.

Rijping eicellen

Eicellen rijpen in de eierstokken

1x per 28 dagen komt er een gerijpte eicel vrij = ovulatie / eisprong

Geen bevruchting van de eicel --> menstruatie / ongesteldheid

Menstruatiecyclus

- Start van de cyclus is altijd op de eerste dag van de menstruatie

- ongeveer op dag 14 is de eisprong 

- Na ongeveer 28 dagen begint de volgende menstruatie

BS 4: Zwanger worden

Let op: ook dit is een lastige basisstof.

Erectie

Bij een erectie stroomt er extra bloed naar de zwellichamen. Dat gebeurt zowel bij mannen als bij vrouwen. Een erecte / stijve penis is nodig voor geslachtsgemeenschap.

Stress, spanning, ouderdom en bepaalde (fysieke en mentale) ziektes kunnen invloed hebben op erecties. 

Geslachtsgemeenschap

Bij geslachtsgemeenschap brengt een man zijn penis in de vagina van de vrouw. De wand van de vagina produceert een slijm wat ervoor zorgt dat de penis gemakkelijk naar binnen kan glijden. Bij voldoende stimulatie van de eikel kan de man een zaadlozing krijgen. 

De bevruchting

- Op het moment dat de kernen van de ei en zaadcel samen versmelten. 

- Vindt plaatst in de eileider

Zwangerschap

- eerste 8 weken = embryo

- Vanaf 8 weken tot aan geboorte = foetus

- Placenta zorgt voor stofwisseling tussen bloed van de foetus en de baby

- Navelstreng is de verbinding tussen placenta en de foetus

- Foetus drijft in het vruchtwater tussen de vruchtvliezen

 

Prenataal onderzoek

NIPT = op basis van DNA

Geslacht vanaf ongeveer 16 weken op echo te zien

BS 5 

BS 6

BS 5

Belangrijk:

Verschil tussen geslacht, gender en geaardheid

Gender, geslacht, geaardheid

- Geslacht is afhankelijk van je voortplantingsorganen (man, vrouw of intersekse).

- Gender is hoe je jezelf identificeert (Cisgender als het overeenkomt met je geslacht, Transgender als het afwijkt van je geslacht 

- Geaardheid is waar je je toe voelt aangetrokken. 

BS 6

Belangrijk:

- SOA's 

- (hormonale) voorbehoedsmiddelen

- Wat is onveilig en wat is veilig? 

Wat is een soa?

SOA betekend: seksueel overdraagbare aandoening

Dit zijn virussen, schimmels en bacteriën die je via seks van een ander kan krijgen. Deze ziektemakers zijn niet allemaal heel erg, maar je kan ze beter voorkomen.

Hoe wordt je besmet en hoe voorkom je het?

Hoe besmet:

- seks

- vuile naalden

- bloed

- moeder

voorkomen: 

condoom-schone naalden-geen contact met bloed

HIV

Human Immunodeficiency Virus, oftewel: ‘virus dat bij mensen de afweer afbreekt

Niet te genezen, wel te behandelen

Aids

• Seropositief (hiv aanwezig)
  
• Eerst geen ziekteverschijnselen
• Virus verspreid zich en "activeert" aids
  

3 fasen

De geboorte bestaat uit 3 fasen:

- de ontsluiting

- de uitdrijving

- de nageboorte

indaling

De indaling begint vaak een paar weken voor de bevalling. Hierbij zakt het hoofdje van de foetus naar beneden.

Uitdrijving

• Als de baarmoedermond ver genoeg open is 

• Pers weeën duwen de baby naar buiten

Nageboorte

Wee duwt de moederkoek, vruchtvliezen en de rest van de navelstreng naar buiten

Navelstreng

Liggingsafwijkingen

Stuitligging                                                                                Dwarsligging