Par. 5.3 De Koude Oorlog Deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Wat weet je al over de Koude Oorlog?

Leerdoelen opschrijven

1. Hoe en waardoor is de tegenstelling tussen Oost en West ontstaan?

2. Wat zijn de kenmerken van de Koude Oorlog?

Vandaag

1. Uitleg par. 5.3

3. Afsluiten

Tijd over? Filmpje kijken

Wanneer was de Tweede Wereldoorlog afgelopen en wie was de verliezer?

Conferentie van Jalta

februari 1945

Duitsland na de Tweede Wereldoorlog

• Geallieerden: landen die tegen Duitsland vochten in de 2e wereldoorlog. (Frankrijk, Sovjet-Unie, Engeland, VS)
• Na de Tweede Wereldoorlog verdelen ze Duitsland.
• Snel na de oorlog worden de bondgenoten vijanden. 
• De wereld wordt verdeeld in twee vijandige groepen = blokvorming

Oost vs West

Oost: communistische landen onder leiding van de Sovjet-Unie.

West: democratische westerse landen onder leiding van de VS. 

Oorzaken Koude Oorlog

Verschillende ideologieën (geheel van ideeën over de samenleving) 

• VS: voor democratie en kapitalisme.
• Sovjet-Unie: voor communisme en dictatuur.

 

Beiden willen hun ideeën over de wereld verspreiden. 

Ga naar https://maken.wikiwijs.nl/59214/Klas_2__Koude_Oorlog#!page-3137337

1. Bekijk de video. 

2. Lees de tekst. 

3. Maak de opdrachten 1a en 1b

4. Bespreken

Kenmerken van de Koude Oorlog (1)

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten (bijv. oorlogen in Vietnam en Cuba)

• Grote spanningen en angst in de wereld

Sovjet-Unie (SU)

Verenigde Staten (VS)

• Kapitalisme
  
• Westblok
• Vrijemarkteconomie: economie om winst te maken. De overheid bemoeid zich niet met de economie. 
• Grote verschillen tussen rijk/arm
• Democratie
• Marshallplan 

• Communisme
• Oostblok
• Planeconomie:  economie wordt door de Staat geregeld
  
• Iedereen is even rijk/arm
• Dictatuur/eenpartijstaat: geen verkiezingen
• IJzeren Gordijn
  

Kenmerken van de Koude Oorlog (2)

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Containment politiek (1947)

Er was veel armoede na de WOII. Sommige Europeanen dachten de het communisme dit probleem zou oplossen. 

VS gaat het communisme indammen/zorgen dat het niet uitbreidt = CONTAINMENTPOLITIEK

• Economisch 
• Militair

Marshallhulp

• Hulp van de VS aan West-Europa na de WOII, bedoeld voor de wederopbouw.

• Op een sterk en rijk West-Europa zou de SU geen invloed krijgen (de welvaart toe en de communistische partijen kregen minder aanhang).

Marshallhulp in dollars

Spotprent over Marshallhulp

De NAVO

• Opgericht in april 1949

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds
  

Finland officieel toegestreden tot de NAVO. 

1949

• Sovjet atoombommen. 
• De communisten grepen de macht in China.

De communistische Oost-Europa wilden niet dat hun burgers contact hadden met het Westen. Er kwam een zwaar bewaakte grens, met prikkeldraad, mijnenvelden en wachttorens: het IJzeren Gordijn. 

Afsluiten: leerdoel antwoorden

1. Hoe en waardoor is de tegenstelling tussen Oost en West ontstaan?

• Na de WOII ontstond er twee groepen vijandige blokken: een kapitalistisch blok onder leiding van de VS en een communistisch blok onder leiding van de Sovjet-Unie. 

2. Wat zijn de kenmerken van de Koude Oorlog?

• Koude/kille relatie tussen beide landen, wel oorlog van hun bondgenoten. Grote spanningen en angst in de wereld door kernwapens. Er ontstaat een wapenwedloop. Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem en willen het in de wereld verspreiden.

Dictatuur

Democratie

Communisme

Kapitalisme

Sovjet Unie

VS

Planeconomie

Vrije markteconomie

Westblok

Oostblok

Welke zin gaat over de Koude Oorlog?

1. De Koude Oorlog duurde 3 jaar
2. In de Koude Oorlog was het gemiddelde weer 5 graden
3. De Koude Oorlog begon na WO 2
4. De Koude Oorlog vond plaats voor WO 2

Wat betekent de Koude Oorlog?

1. Een oorlog gevoerd in een koude periode
2. Een oorlog waarin veel actie ondernomen wordt
3. Een oorlog waarin vooral gedreigd wordt

Afsluiten: leerdoel antwoorden

2. Wat zijn de kenmerken van de Koude Oorlog?

• Koude/kille relatie tussen beide landen, wel oorlog van hun bondgenoten. Grote spanningen en angst in de wereld door kernwapens. Er ontstaat een wapenwedloop. Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem en willen het in de wereld verspreiden.

3. Wat was de containment politiek? 

• Indamming politiek,, om te voorkomen dat Europese landen werden communistisch, gaven  de VS miljarden dollars aan Europa via de Marshallhulp, voor hun economische ontwikkeling. 

4. Wat is de NAVO en wat was het Warschaupact?

• De NAVO is een militaire bondgenootschap tussen 31 landen landen in Noord-Amerika en Europa.

SO BESPREKEN

Huiswerk volgende les: 

Werkboek blz. 92, opdrachten 1a, 2 en 3.

Vietnamoorlog 

Amerikanen in Vietnam 1957-1975

Cubacrisis

16-28 oktober 1962

Grote onrust bij de Verenigde Staten

Gevolgen van de Cubacrisis

Iedereen beseft dat de wereld heel dicht bij een nieuwe wereldoorlog had gezeten

• Betere communicatie tussen de VS en de SU: directe telefoonverbinding (Hotline)

• Chroesjtsjov zal, mede door zijn optreden, in 1964 als leider van de SU worden afgezet.

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten.
• BRD vs DDR

• Reizen tussen bezettingszones kan niet: het IJzeren Gordijn.

• Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
  

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Wat is er aan de hand?

• Bevolking van de DDR willen meer vrijheid en openzetten van de grens, maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn

Elke avond zijn er demonstraties

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn