De geschiedenis van kaarten maken

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 7,8

Onze Aardbol

en haar wereldkaarten

INLEIDING

Laten zien tot 18 seconden 

Zonder toegang tot internet:
Hoe zou je bewijzen dat de aarde rond is?

Met volgende argumenten (van Aristoteles):

Wanneer je naar het zuiden reist, kun je sterren zien die je noordelijker niet kunt zien.

De rand van de aardschaduw bij een maansverduistering is altijd cirkelvormig.

In de 3e eeuw v. Chr. was de omvang van de Aarde redelijk nauwkeurig bekend.

De ontdekking hiervan werd toegeschreven aan Pythagoras (6e eeuw), maar het is onduidelijk of dit klopt en wat zijn argumenten waren. Plato doceerde dat de Aarde rond was, maar eveneens zonder argumenten. Zijn leerling Aristoteles (4e eeuw) gaf hiervoor wel bewijs

Kaartenmakers in de Geschiedenis

INLEIDING

Wanneer denken jullie dat de allereerste (bekende) kaart is gemaakt?

Kaartenmakers in de Geschiedenis

1e: Pavlov, Tsjechië, berg en rivieren, 25000BC

2e: Babyloniërs, 14-12 eeuw BC van de stad Nippur, Iraq

Kaartenmakers in de Geschiedenis

1e: kaart van Herodotus (aarde is plat met oceaan rondom)

2e: Romeinse kaart met wegen naar Rome 

Kaartenmakers in de Geschiedenis

Ptolemaeus eerste cartograaf (100 n. Chr.)

Kaartenmakers in de Geschiedenis

Een van de eerste kaarten die probeert ronde aarde op papier te zetten (1489) uit Griekenland

Kaartenmakers in de Geschiedenis

1e: kaart uit India (10e eeuw)

2e: kaart uit Europa (Italie) 1450

Verschillende projecties en kaarten

INLEIDING

Verschillende projecties en kaarten

Mercator

Peters

Winkel

Mercator:

Hij paste als eerste een hoekgetrouwe kaartprojectie toe; later naar hem mercatorprojectie genoemd. Daarnaast introduceerde hij het woord atlas. Dit woord omvatte destijds alle kaarten van de kosmos; dus van zowel het heelal als de aarde. Zijn producten, die Mercator voornamelijk in de Duitse Rijnstad Duisburg vervaardigde, hadden voor de latere commerciële kaartmakers in de Nederlanden een significante invloed.

Peters projectie

+ Oppervlaktegetrouw. 
-  Niet de goede vormen:Afrika is bijvoorbeeld enorm uitgerekt.

Mercatorprojectie 

+  hoekgetrouw  ten behoeve van de scheepvaart

- aan de boven en onderkant teveel water en land, waardoor afstanden op de kaart in werkelijkheid korter zijn.

Projectie van Winkel

 + oogt natuurlijk en prettig
 + landen niet erg vervormd

- niet geheel oppervlakte en vormgetrouw

De Mercator-kaart is goed op een boot.

1. Goed
2. Fout

De Gall Peters-kaart is goed op een boot.

1. Goed
2. Fout

Op de Gall-Peters kaart kloppen de oppervlakten.

1. Goed
2. Fout

Klik op de foto om hem groter te maken en te zien wat er op staat

Opdracht: 

Een mindmap over kaarten maken

Gebruik hiervoor:

1. De informatie die je net gehoord hebt

2. De tekst die juf nu uitdeelt 

3. Zelfgezochte informatie op het internet