4.1 - De pruikentijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.1 De Pruikentijd

Hst 4 pruiken en revoluties

Lezen - 10 minuten

Lees op blz. 68-69 IB de tekst De Nederlandse economie & de Franse sociale verhoudingen

Ben je binnen de tijd klaar?
Ga dan aan de slag met opdr. 2 WB blz. 91

Leerdoelen

Ld 1: Ik kan uitleggen hoe het ging met de Nederlandse economie.

Ld 2: Ik kan uitleggen welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk.

Ld 3: Ik kan uitleggen hoe de Verlichting zorgde voor een andere manier van denken.

Ld4: Ik kan uitleggen welke kritiek er was op de samenleving.

De Nederlandse economie maakt een verandering
door in de 18e eeuw.
Beschrijf de economie in de 17e eeuw, en welke verandering er plaats vindt in de 18e eeuw.

Leerdoel 1

4.1 Franse sociale verhoudingen

• Nederland verliest de leidende positie op het economische wereldtoneel.
• Groot-Brittannië neemt dit over.
• Ook in Frankrijk bloeit de handel en nijverheid: schepen vanuit heel de
    wereld. 
• Maar er was ook een grote armoede in Frankrijk. 
• Frankrijk was opgedeeld in een standenmaatschappij. De maatschappij was
    opgedeeld in groepen en je geboorte bepaalde de stand waartoe je
    behoorde. 

Leerdoel 2

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 

• Lodewijk XIV was een Franse koning met absolute macht. 
• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht) De koning moet dus alleen verantwoording afleggen aan god. 

• Zo hoeft dus ook niemand aan de koning te twijfelen...

De Eerste stand

De geestelijkheid: de mensen van de kerk.
Zij zorgden dat de mensen in de hemel zouden komen. 

De geestelijken bezaten veel grond: het waren grootgrondbezitters. Zij woonden in grote paleizen of rijke kloosters en hadden vooral "heerlijke" rechten, en maar weinig plichten: zij betaalden geen belasting.

Leerdoel 2

De Tweede stand

De edelen: de mensen van adel. 

Zij zorgen voor het bestuur en de verdediging van het land. 

Zij woonden in grote paleizen en hadden vooral "heerlijke" rechten en maar weinig plichten: zij betaalden geen belasting. 

De koning vertrouwde hen niet: daarom woonden zij in zijn paleis. Zo kon hij ze in de gaten houden, maar de adel zag dit als een eer.

Leerdoel 2

De Derde stand

De boeren en de burgers. Eigenlijk iedereen die niet bij de 1e of 2e stand hoorde. Daarom waren er in de 3e stand ook grote verschillen. Zo had je de rijke burgerij, de bourgeoisie. Dit waren mensen met een eigen bedrijf of een diploma. Maar ook arme boeren. 

De 3e stand had alle plichten: zij moesten wél belasting betalen.

Leerdoel 2

4.1 De Standenmaatschappij

Neem deze piramide over in je schrift in en vul de informatie uit de vorige dia's in.

Gebruik je boek als je het nodig hebt.
(IB blz. 69)

Klaar? maak opdr. 2 & 3 WB blz. 91

4.1 De Standenmaatschappij                                

1e stand = Geestelijkheid: mensen van de kerk (vb monnik)
taak: zorgen dat mensen in de hemel komen

rechten: VEEL, bijv. geen belasting betalen, plichten: GEEN

2e stand: edelen/ adel (vb. ridder) 
taak: het land besturen en verdedigden 

rechten: VEEL, bijv. geen belasting betalen, plichten: GEEN

3e stand: de rest, boeren & burgers, arm & rijk: veel verschillen
taak: het land voeden en voorzien van spullen

rechten: GEEN, plichten: VEEL, bijv. WEL belasting betalen

Leerdoel 2

Wat weet jij nog van vorige les?

We doen een Socrative!

Code: A775B5CF

Antwoord leerdoel 1

Ik kan uitleggen hoe het ging met de Nederlandse economie.

De Nederlandse economie had het hoogtepunt in de 17e eeuw. In de 18e eeuw ging de economie achteruit. De VOC had het zwaar, en dus ook de handel. Werkloosheid groeide. De bankensector groeide wel en A'dam werd het financiële centrum van Europa. Rijken konden een pruik kopen om te laten zien hoe rijk ze waren = Tijd van pruiken en revoluties (1700 - 1800)

We gaan nu verder met paragraaf 3.5

Leerdoelen

Ld 1: Ik kan uitleggen hoe het ging met de Nederlandse economie.

Ld 2: Ik kan uitleggen welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk.

Ld 3: Ik kan uitleggen hoe de Verlichting zorgde voor een andere manier van denken.

Ld4: Ik kan uitleggen welke kritiek er was op de samenleving.

4.1 De verlichting

Door de wetenschappelijke revolutie
gingen mensen anders naar de
wereld kijken. Dit had in westerse
landen het idee als gevolg dat
mensen alles konden begrijpen en
verklaren met hun verstand = 
Rationeel denken

Leerdoel 3

4.1 De verlichting

De Verlichting (naam van de groep mensen
die rationalisme volgden) zorgde voor:
- verspreiding van kennis
- verdraagzaamheid in geloof
- andere kijk op godsdienst, veel 
verlichte denkers twijfelden aan God en
werden atheïst.

Leerdoel 3

4.1 De verlichting

                                      De Verlichting leidde tot kritiek op de                                                  standenmaatschappij. Er moesten                                                          mensenrechten komen en een rechtsstaat                                            waarin iedereen gelijk is.

Leerdoel 4

4.1 De verlichting

                                           John Locke: Als regeringen hun macht misbruiken,                                                   mag het volk in opstand komen.

Charles de Montesquieu: Absolute macht van een koning
is gevaarlijk, de macht moet verdeeld worden in 3:
driemachtenleer. 1. wetgevende macht  = het parlement
2. uitvoerende macht  = de regering 3. rechtelijke macht
= de rechters

Leerdoel 4