Spelling les 10

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deel 1: werkwoorden

In de volgende oefening kun je tegenkomen: de persoonsvorm in de verleden tijd of het werkwoord als bijvoeglijk naamwoord. Dit laatste wordt kort uitgelegd op de volgende dia.

Let op: ook als er geen tijdsaanduiding in de zin staat, kies je hier dus de verleden tijd bij de persoonsvorm.

Het werkwoord als bijvoeglijk naamwoord

Het voltooid deelwoord (geverfd) of het onvoltooid deelwoord (vervend) kan gebruikt worden als bijvoeglijk naamwoord. Dit zijn de regels:

1. Het onvoltooid deelwoord is altijd het hele werkwoord + -d (lopend, fietsend, werkend). Wanneer het een bijvoeglijk naamwoord wordt, voeg je een -e toe als dat nodig is (de fietsende man).
2. Wanneer je het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruikt, dan schrijf je dat 'zo kort mogelijk'. Bijvoorbeeld: de uitvergrote foto (dus niet: de uitvergrootte foto), de verlichte straat.
3. Let op: er komt geen -n achter het bijvoeglijk naamwoord, tenzij die -n al bij het voltooid deelwoord hoort: 'Ik ben mijn tas vergeten' - de vergeten tas - 'ik heb het vlees gebraden' - het gebraden vlees. 

De ... (verlichten) straten zagen er gezellig uit.

De directeur ... (verrichten) zelf het meeste werk.

Vorig jaar ... (vergroten) ik alle gemaakte foto's.

Die ... (verroesten) spijkers hadden jullie beter niet kunnen gebruiken.

Het ... (uitbranden) huis was niet verzekerd.

De bedrijfsleider ... (betichten) hem van diefstal.

Die ... (verplichten) cursus was niet aan hem besteed.

Alle aandacht ... (verzachten) de pijn een beetje.

De kok ... (branden) zich aan de hete pan.

De ziekte van de secretaresse ... (vergroten) de problemen.

Het ... (braden) vlees zal in de koelkast wel lang goed blijven.

De ... (vergroten) foto is net een poster.

Die ... (verwoesten) stad trekt veel toeristen.

Die door jou ... (beantwoorden) vraag maakte mij alles duidelijk.

De ... (verrichten) werkzaamheden namen veel tijd in beslag.

Deel 2: kw of qu

Neem elk woord met ontbrekende letters over en vul daarbij de juiste letters in: een -kw of een -qu.

wat is daar de _intessens van?

niet erg conse_ent zijn

hij is fre_ent afwezig

hij is gecho_eerd

de _itantie ondertekenen

een _asi-wetenschappelijk betoog

het schip moest in _arantaine

iets _antificeren

hij is een querulant

de _ota zijn vastgesteld

Wat heb je nu geoefend?

• woorden met een -qu of -kw
• Deze woorden moet je kennen, we noemen dat ook wel 'weetwoorden'. Je moet weten of je -qu of -kw schrijft, daar zijn geen regels voor.
  
• Welke weetwoorden wist jij niet? Schrijf die nog een aantal keren (minimaal 5x per woord) correct over in een oefenschrift.

Einde oefenles