5.3 Genen en allelen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

5.3 Genen en allelen

Genen en allelen

Vandaag

- Terugblik

- Theorie

- Aan de bak!

- Hw-controle

                                 Terugblik:

Twee soorten reclame

Lay-out

Terugblik

De verschillende haarkleuren/vormen worden veroorzaakt door:

1. genotype
2. combinatie van fenotype en genotype
3. Omgeving
4. Fenotype

Is het fenotype van de larve hetzelfde als het fenotype van het volwassen dier? En het genotype?

1. Zowel fenotype als het genotype is hetzelfde
2. alleen het fenotype is hetzelfde
3. alleen het genotype is hetzelfde

Een mens heeft .... chromosomenparen.

1. 24
2. 48
3. 46
4. 23

Wat is een gen?

1. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Alle zichtbare eigenschappen
3. Een deel van een chromosoom met informatie voor één eigenschap.
4. Een chromosoom in de celkern met erfelijke informatie.

Leerdoelen 

•  Je kunt omschrijven wat genen en allelen zijn.
• Je kunt omschrijven wat een mutatie is.
• Je kunt omschrijven wat kanker is.

DNA

• Chromosomen bestaan voor een groot deel uit de stof DNA. 

• DNA is opgebouwd uit de basen A, T, C en G. 

• Eén paar (dus A–T of C–G) noem je een basenpaar. Andere combi's van basen kan niet!

Genen

• Voor elke eigenschap zijn duizenden basenparen nodig. 
• De basenparen die samen nodig zijn voor een eigenschap, vormen een gen
  

Hetero- en homozygoot...

Homozygoot: Twee gelijke allelen voor de eigenschap (oogkleur: beiden blauw).

Heterozygoot: Twee verschillende allelen  (bijvoorbeeld blauw/bruin)

Welke beschrijving hoort bij welk begrip?

Bevat informatie over één erfelijke eigenschap

Bestaat uit DNA en eiwitten

Is een variant van een gen

De stof die de code bevat over erfelijke eigenschappen

Chromosoom

Allel

DNA

Gen

Mutatie

• Plotselinge verandering van het DNA.

       - verschillende soorten

• Mutatie zichtbaar in fenotype -> mutant

• Albino: mutant waarbij het lichaam
  geen pigment vormt.

Mutagene invloeden

Gevolgen mutatie in een lichaamscel

gevolgen mutatie in een geslachtscel

Kanker

In welk type cellen zijn de gevolgen van een mutatie het grootst?

1. Bij een mutatie in bloedcellen.
2. Bij een mutatie in geslachtscellen.
3. Bij een mutatie in huidcellen.

Een ander woord voor kankergezwel is:

Voorbeeld van chemische schadelijke stoffen zijn sigarettenrook en asbest. Dit is een voorbeeld van:

Waneer weefsels verstoord worden door de groei van een gezwel dan noemen we dat: 

Door mutaties en geslachtelijke voortplanting ontstaat 

in genotypen.

Tumor

Mutagene invloeden

Kanker

Variatie

Aan de bak!

Lr: 5.1 t/m 5.3

Mk 5.3 opdr: 1, 3, 6, 7, 8

Hw controle