Schrijven: een korte tekst schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Welkom! 

- Zorg dat je hebt klaarliggen: schrift en pen.

- Camera aan.

- Microfoon uit; alleen aan als je het woord krijgt.

- Chat alleen om mee te doen met de les.

- Absenties bij start les. Als je te laat bent, meld je je in een privéchat en leg je uit waarom je te laat bent. 

Op de eerste twee woorden die je ziet, ga jij je in 2021 focussen...

Lees van boven naar beneden en van links naar rechts. Noteer jouw twee woorden in je schrift.

Schrijven periode 2: een korte tekst schrijven

Persoonlijk verslag en nieuwsbericht

Les 1  van 4

Programma vandaag

Eerste uitleg eindopdracht  (klassikaal)

Uitleg en zelf ontdekken welke kenmerken een nieuwsbericht heeft (klassikaal en in groepjes)

Inspiratie opdoen voor een nieuwsbericht door een quizje te spelen

(in groepjes)

Leerdoelen

Je leert vandaag:

• dat er verschillende tekstsoorten zijn en dat die verschillende doelen hebben;
• welke doelen een schrijver en een lezer kunnen hebben;
• welke kenmerken een nieuwsbericht heeft;
• hoe een nieuwsbericht is opgebouwd;

A. Een terugblik

Het jaar 2020 was bijzonder. Niet alleen vanwege corona, maar ook omdat je voor het eerst naar de middelbare school ging. 

Blik terug op het afgelopen jaar en bedenk een leuke, spannende of bijzondere gebeurtenis die jij meemaakte terwijl je in 2020 op het HLW in de brugklas zat. Schrijf een persoonlijk verslag van 100-150 woorden over deze gebeurtenis dat achtstegroepers via de website of in een nieuwsbrief kunnen lezen.

B. Een vooruitblik

 

We zijn net begonnen aan een nieuw jaar: 2021! Het afgelopen jaar was er veel nieuws over het coronavirus, maar natuurlijk gebeurde er ook heel andere dingen. 

Gebruik je voorspellende gaven en bedenk wat er in 2021 zou kunnen gebeuren. Schrijf een  door jou bedacht nieuwsbericht uit 2021 van 100-150 woorden. Het bericht moet geschikt zijn voor de website van het HLW of een nieuwsbrief voor achtstegroepers.

EINDOPDRACHT: een korte tekst schrijven

Bekijk deze tekst. Wat is dit voor soort tekst?

1. een kort verhaal
2. een persoonlijk verslag
3. een nieuwsbericht
4. een gedicht

Kenmerken nieuwsbericht

Wat zijn volgens jou dingen waaraan je een geschreven nieuwsbericht kunt herkennen?

Waarom schrijft iemand een nieuwsbericht?

1. Om de lezer te iets te laten weten (informeren)
2. Om de lezer iets wel of niet te laten doen (activeren)
3. Om de lezer te vermaken (amuseren)
4. Om iemand te overtuigen van zijn mening (overtuigen)

Bij elke soort tekst (tekstsoort) heeft de schrijver (en de lezer) een ander doel dat hij wil bereiken.

Schrijf- en leesdoelen: 

amuseren, informeren, overtuigen en activeren

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Doel schrijven nieuwsbericht

Een nieuwsbericht is geschreven om de lezer informatie te geven over iets dat recentelijk is gebeurd (informeren).

De lezer goed informeren kan door begrijpelijk te schrijven:

- duidelijk (begrijpt de lezer wat ik bedoel?)

- volledig (staat alles wat de lezer moet weten in het bericht?)

Welke kenmerken heeft een goed nieuwsbericht?

(Opdracht in Breakoutrooms)

Je wordt straks door Teams in groepjes van 3 of 4 personen ingedeeld.

Dat gaat automatisch. Je hoeft niks te doen. 

1. Open daarna in Magister het bericht dat ik jullie gestuurd heb.

2. Bekijk de twee nieuwsberichten goed en overleg met elkaar welk nieuwsbericht jullie het beste vinden.

3. Noteer van dat beste bericht vier kenmerken waardoor het volgens jullie een volledig en duidelijk nieuwsbericht is.

--> Iedereen schrijft de gevonden kenmerken in zijn schrift.

--> Over 7 minuten haal ik jullie terug naar de hoofdvergadering.

Noem vier kenmerken van een goed nieuwsbericht

https://www.youtube.com/watch?v=r1QAPc-UcXU

Kan je de vier schrijfdoelen nu noemen?

1. Nee...
2. Ja: informeren, amuseren, presenteren en beweren.
3. Ja: presenteren, beweren, amuseren en overtuigen.
4. Ja: informeren, amuseren, activeren en overtuigen.

Wat is het schrijfdoel van een nieuwsbericht?

Een korte tekst schrijven

Persoonlijk verslag en nieuwsbericht

Les 2 van 4

Welkom! 

- Zorg dat je hebt klaarliggen: schrift en pen.

- Camera aan.

- Microfoon uit; alleen aan als je het woord krijgt.

- Chat alleen om mee te doen met de les.

- Absenties bij start les. Als je te laat bent, meld je je in een privéchat en leg je uit waarom je te laat bent. 

Programma vandaag

- Kort herhalen kenmerken en opbouw nieuwsbericht - klassikaal

- Uitleg en zelf ontdekken welke kenmerken een persoonlijk verslag heeft - klassikaal

- Start met schrijven persoonlijk verslag of nieuwsbericht - in tweetallen

Leerdoelen

Je leert vandaag:

• welke kenmerken een persoonlijk verslag heeft
• hoe een persoonlijk verslag is opgebouwd
• hoe je stapsgewijs het nieuwsbericht/verslag opbouwt

Weet je nog welke doelen je kan hebben om een tekst te schrijven?

Herhaling: doel schrijven nieuwsbericht

Een nieuwsbericht is geschreven om de lezer informatie te geven over iets dat recentelijk is gebeurd (informeren).

De lezer goed informeren kan door begrijpelijk te schrijven:

- duidelijk (begrijpt de lezer wat ik bedoel?)

- volledig (staat alles wat de lezer moet weten in het bericht?)

Ook bij een persoonlijk verslag wil je de lezer informatie geven.

Je wil ook volledig en duidelijk zijn.

Toch ziet een nieuwsbericht er anders uit en staan er andere dingen in dan in een persoonlijk verslag.

Wat is volgens jou typisch voor een persoonlijk verslag?

Noem vier kenmerken van een goed nieuwsbericht

Kenmerken nieuwsbericht

• Duidelijke titel
• Stijl (manier van schrijven): zakelijk en feitelijk. Jij was er niet bij toen jhet gebeurde!
• alinea-indeling
• belangrijkste (wie, wat, waar, wanneer) in eerste alinea, belangrijkste van elke alinea in eerste zin (kernzin). = oprolbaar schrijven: baas van de krant (redactie) kan bericht in korten.
• Geen slot!

Nieuwsbericht

• Duidelijke titel
  
• Stijl (manier van schrijven): zakelijk en feitelijk
  
• alinea-indeling
• belangrijkste (wie, wat, waar, wanneer) in eerste alinea, belangrijkste van elke alinea in eerste zin (kernzin)=oprolbaar schrijven: baas van de krant (redactie) kan bericht in korten.
  
• Geen slot!

Persoonlijk verslag

Wat is hetzelfde en wat is anders?

• ???
• ???
• ???
• ???
• ???
• ???

Kenmerken persoonlijk verslag

Je hebt geleerd dat een nieuwsbericht zakelijk en feitelijk is. 

Wat betekent 'persoonlijk'? 

Wat denk je dat er anders is aan een persoonlijk verslag als je het vergelijkt met een nieuwsbericht?

Tekstsoort: het persoonlijk verslag

Pak je schrift en pen voor aantekeningen

Noteer:

- kenmerken van een persoonlijk verslag 

- hoe een persoonlijk verslag is opgebouwd

Het persoonlijk verslag

• Titel die bij inhoud past en die leuk is.
• Indeling in inleiding, middenstuk en slot.
• Elk deelonderwerp in een eigen alinea
• Volledige en duidelijke uitleg over wat de schrijver meemaakte.
• Logische volgorde van gebeurtenissen.
• Woorden die volgorde goed duidelijk maken.
• Het verslag is persoonlijk en subjectief : de schrijver vertelt wat hij/zij heeft gezien, gedacht en gevoeld.

Opdracht in Breakoutrooms

Welke kenmerken heeft een goed persoonlijk verslag?

1. Open het Magisterbericht dat ik vandaag stuurde met daarin een bestand met twee voorbeelden van een verslag. Open het bestand. (Iedereen)

2. Je gaat straks naar een aparte groepje. (Je wordt ingedeeld, doe niks) Overleg met elkaar over het volgende: 

- welk bericht is het minst goed? Noem zes kenmerken  waardoor het persoonlijk verslag volgens jullie NIET volledig en duidelijk is.

--> Iedereen schrijft de gevonden kenmerken in zijn schrift.

--> Over 5 minuten haal ik jullie terug naar de hoofdvergadering.

Stap 1 + 2: Je tekst voorbereiden

Stap 1: Maak een woordweb

Stap 2: Maak een bouwplan

Ik doe het voor in een stappenplan dat jullie ook hebben ontvangen! 

Kijk mee en luister terwijl ik mijn scherm deel

Nu jullie! (twee- of drietallen)

Maak een start met je verslag/nieuwsbericht!

1. Open het document dat je vandaag ontving in Magister berichten. 

2. Zoekt  contact met een klasgenoot via bellen in Teams.

3. Maak stap 1 -> woordweb en stap 2 -> bouwplan

4. Lever vandaag  het document met jouw woordweb en jouw bouwplan in via Magister opdrachten.

Een korte tekst schrijven

Persoonlijk verslag en nieuwsbericht

Les 3 van 4

Welkom! 

- Zorg dat je hebt klaarliggen: schrift en pen.

- Camera aan.

- Microfoon uit; alleen aan als je het woord krijgt.

- Chat alleen om mee te doen met de les.

- Absenties bij start les. Als je te laat bent, meld je je in een privé-chat en leg je uit waarom je te laat bent. 

Programma

-> We halen de kennis op die jullie al hebben

-> Je gaat in tweetallen bespreken wat je gaat schrijven

-> Je start met het schrijven van je verslag

-> Klaar met je verslag? Je gaat met een checklist je eigen tekst en daarna die van een ander controleren en (helpen) verbeteren.

Al bericht geschreven? Doe stap 1 t/m 3 alsnog goed!

Leerdoelen

Je leert vandaag:

• hoe je stapsgewijs een nieuwsbericht/verslag schrijft
  
• hoe je elkaar kunt helpen om de tekst makkelijker op te schrijven

Al bericht geschreven? Doe stap 1 t/m 3 alsnog goed!

Wat zijn verschillen tussen een persoonlijk verslag en een nieuwsbericht ?

Belangrijkste verschillen persoonlijk verslag en nieuwsbericht

	Persoonlijk verslag	Nieuwsbericht
Onderwerp	Omschrijving van iets waar jij bij was.	Omschrijving van iets waar je niet direct bij was toen het gebeurde.
Stijl/manier van schrijven	Je beschrijft jouw ervaring: wat jij zag, deed, dacht.	Het bericht is objectief, feitelijk, zakelijk: wat er gebeurde.
Opbouw/structuur	Slot	Geen slot + belangrijkste eerst

Via Teams word je ingedeeld in

duo's. Wissel na 5 minuten van rol.

Leerling 1: Vertel de ander over de

gebeurtenis die je gaat beschrijven

in je tekst. Probeer het hele verhaal

te vertellen.

Noteer de tips die je krijgt bij stap 3

in je werkdocument.

Zet erin 'Tips: ...'

Leerling 2:  

- Luister en stel vragen over dingen

die jij niet duidelijk vindt, zodat het

wel duidelijk wordt. Bijvoorbeeld 'Met

wie ging je sporten?' , 'Waar heb je

gesport?' of 'Wanneer (op welke

dag) gebeurde dit?'

- Geef tot slot 3 tips over wat jij als

lezer belangrijk vindt als je de tekst

zou lezen. (Bijvoorbeeld over waar je

meer van wil weten, over de

volgorde, over wat je niet zo

interessant vindt )

Stap 3: vertel wat er gebeurd is

Al bericht geschreven? 

Doe stap 1 t/m 3 alsnog goed!

Dus wat gaan jullie doen??

Stap 4: schrijven eerste versie

Zet op papier wat je verteld hebt aan je klasgenoot.

Let op de indeling van je tekst. Gebruik je bouwplan en de aanwijzingen in de opdracht.

Klaar met stap 4? Geef mij via de privé-chat een seintje. Ik koppel je aan een klasgenoot die ook al zover is.

Hoe ging de samenwerking?

1. Goed! We hebben elkaar kunnen helpen.
2. Het was even wennen, maar daarna hielpen we elkaar wel.
3. Niet goed. We hebben weinig of niks gezegd.

Een korte tekst schrijven

Persoonlijk verslag en nieuwsbericht

Les 3 van 4

Welkom! 

- Zorg dat je hebt klaarliggen: schrift en pen.

- Camera aan.

- Microfoon uit; alleen aan als je het woord krijgt.

- Chat alleen om mee te doen met de les.

- Absenties bij start les. Als je te laat bent, meld je je in een privé-chat en leg je uit waarom je te laat bent. 

Programma vandaag

Iedereen heeft een eerste versie van het verslag (was huiswerk)

 -> Met 'checklist nieuwsbericht/verslag' eigen tekst nakijken (stap 5)

-> Met 'checklist nieuwsbericht/verslag' tekst van een ander lezen en verbeterpunten voorstellen (stap 6).

-> Controlevragen nalopen en inleveren. (stap 7)  

(Deadline vandaag 17:00u; je gaat natuurlijk nu aan het werk)

- Evalueren (5 min)

Leerdoelen

Je leert vandaag:

• om als lezer naar je eigen tekst te kijken;
• hoe je elkaar kunt helpen om je tekst te verbeteren;

Iedereen heeft inmiddels een 1e versie geschreven bij stap 4.

Je gaat nu je eigen tekst beoordelen en verbeterpunten noteren in je stappenplan bij stap 5. 

Tip: doe alsof jij een achtstegroeper bent. 

- Staat alles erin dat jij wil vertellen.

- Is het duidelijk voor hem/haar? 

Over 5 minuten gaan we naar stap 6!

Geen eerste versie?: direct aan het werk om daar alsnog voor te zorgen!

Je gaat in tweetallen zoeken naar oplossingen om de benodigde punten beter te maken.

Je wordt ingedeeld in Break-outrooms. Daar deel je je scherm met elkaar, zodat je elkaar kunt helpen. 

Werk eerst samen aan de ene tekst, dan aan de andere. 

Wissel na +/- 7 minuten.

STAP 5: check je werk

STAP 6: Help elkaar vooruit

Hoe ging de samenwerking?

1. Goed! We hebben elkaar kunnen helpen.
2. Het was even wennen, maar daarna hielpen we elkaar wel.
3. Niet goed. We hebben weinig of niks gezegd.

KLAAR!

Klaar? Goed gedaan! 

Lever je gehele stappenplan, inclusief jouw verslag/nieuwsbericht in via Magister opdrachten.

Tot vandaag 17:00u kan je het inleveren.

Nog vragen? Blijf nog even hangen of stel je vraag via Teams chat.