Socova Agressie

• maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 2

Agressie in de zorg

Vorige week

Assertiviteit

Sub-assertiviteit

Agressiviteit

Toets

25 juni of 2 juli 2025 13.45 uur

Dilemma

Hoe ga je als verpleegkundige om met agressief gedrag ?

Vandaag

- Weten wat agressie is

- Weten welke vormen van agressie er zijn.

- Weten hoe je om kunt gaan met agressie

- Weten welke disciplines je bij een agressie incident kunt betrekken

- Eigen ervaringen met agressief gedrag vertellen

- Weten wat de rol van een verpleegkundige bij een agressie-incident is

Agressie

Bescherming van:

• zichzelf
• anderen
• eigendom

Soorten agressie:

• Frustratie-agressie
• Impulsieve agressie
• Instrumentele agressie

Frustratie agressie

Impulsieve/ Explosieve agressie

Instrumentele agressie

Andere soorten

- Geëxternaliseerde vorm van agressie

Dat iemand agressie pleegt tegen de bron van frustratie in verhouding van hetgeen wat er gebeurd is. (slaan-terug slaan)

- Geïnternaliseerde vorm van agressie

Agressie verplaatst naar zichzelf.

Normaal versus abnormaal gedrag

Prikkel-Reactieschema

Stellingen

10 stellingen

Stelling

Agressie hoort in de zorg

Stelling

Bij incidenten doe je aangifte

Stelling

Iedere vorm van agressie/incident moet besproken worden​

Stelling

Tegenspreken lokt agressie uit​

Stelling

Als je meebeweegt in iemands verhaal, durf je geen grens te stellen​

Stelling

Als ik geslagen wordt, sla ik terug​

stelling

Het opleiden van zorgpersoneel in de-escalatietechnieken is effectiever dan het verhogen van beveiligingsmaatregelen.

Stelling

Aan 'Agressie en grensoverschrijdend gedrag kunnen bepaalde cliënten niks aan doen en moet je als zorgverlener accepteren'

stelling

De toename van agressie in de zorg is deels te wijten aan een gebrek aan publieke waardering en respect voor zorgprofessionals.

Laatste stelling

Patiënten die agressief gedrag vertonen moeten altijd verantwoordelijk worden gehouden, ongeacht hun gezondheidstoestand.

Vormen van agressie

Verbale agressie:

uitschelden, schreeuwen of zeer fel in discussie gaan, discriminerende opmerkingen 

Fysieke agressie:

schoppen, duwen, slaan, spugen, vernielen of beroven. 

Psychische agressie:

bedreiging, chantage, vernedering, negeren, beschuldigen.

Heb je al eens te maken gehad met agressie op je stage?

Ja

Nee

Menselijke zones ( Edward T. Hall, een Amerikaanse antropoloog)

Rekening houdend met individuele en culturele verschillen heeft Hall de interpersoonlijke ruimtes verdeeld in 4 verschillende zones, te weten:

Hoe hechter de onderlinge relatie, hoe dichterbij we de ander verdragen.

De intieme zone (0-45 cm)
De persoonlijke zone (45-120 cm)
De sociale zone (120-360 cm)
De publieke zone (360-750 cm of meer)

VVV

• Vechten​
  
• Vluchten​
  
• Vriezen​
  

​

• Instinctief​
  

Hoe handel jij bij een agressie incident?

Fight

Flight

Freeze

Drie verdedigingsmechanismen Vechten, Vluchten, bevriezen. 

Eigen veiligheid eerst

• Scan de omgeving
  
• Vluchtwegen
  
• Overige cliënten
  
• Waar is hulp
  

• Eigen veiligheid eerst​
  
• Handelen ipv reageren​
  
• Verbale interventie​
  
• Fysieke interventie​
  

Tips omgaan met agressie

• Bepaal je eigen grenzen
• Veiligheid
• Ieder heeft een aandeel
• Wat is de reden?
• Benoem het gedrag
• Duidelijkheid
• Uitleggen 

Wat vind je van deze benadering?

- Wat valt je op?

- Zou jij het anders aanpakken ? Zo ja hoe? 

Disciplines inschakelen

• Specialist ouderen geneeskundige
• Psycholoog
• Activiteiten begeleider
• Maatschappelijk werker
• Geestelijk verzorger
• Ergotherapeut
• Arts

Hoeveel procent van de zorgmedewerkers worden jaarlijks slachtoffer van agressiegedrag?

1. 15
2. 40
3. 87
4. 66

De rol van de verpleegkundige

• Per instelling verschillend
• Handelen volgens protocol
• Meldingen maken: mim-mic
• Rapporteren
• Gesprekken
• De wet zorg en dwang 

Hoe veilig voel jij je op stage?

Zeer onveilig

Onveilig

Veilig

Zeer veilig

Voorkomen nieuw incident

- Gebruik de uitkomsten van de evaluatie (vanuit de patiënt en collega’s)

- Aanleidingen wegnemen (bv. overvraging, overprikkeling, om leren gaan met emoties)

- Vroegtijdige signalering (o.a. door signaleringsplan)

- Duidelijke regels en consequente uitvoering:

• Blijf jezelf als hulpverlener afvragen waarom jullie welke regels hanteren.
  
• Zorg dat je het kan uitleggen aan de patiënt.
  
• Voorkom onnodig veel regels, dit kan weer agressie uitlokken.
  

Wat wordt er op je stage gedaan na een agressie incident?

Opdracht over Agressie

Maak: 

- Ga naar www.free-learning.nl

   "Omgaan met agressie"

- Theoriestudie 4, 5, 6 en 9.

www.npostart.nl