5.2 Europese expansie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

5.2 De Europese expansie

les 1

Leerdoel les 1

Aan het eind van deze les: 

1. heb je kennis over belangrijke Europese ontdekkingsreizigers.

2. weet je nog meer over de ontdekkingsreis van Columbus. 

Opdracht:

Teken op de wereldkaart zo nauwkeurig mogelijk de reizen in van de volgende ontdekkingsreizigers/ veroveraars.

Vermeld de jaartallen van de reizen daarbij, en namens welk land de tocht werd ondernomen.

1. Marco Polo

2. Hendrik de Zeevaarder

3. Christoffel Columbus

4. Pedro Cabral

5. Bartholomeus Diaz

6. Vasco da Gama

7. Ferdinand Magelhães

8. Amerigo Vespucci

9. Willem Barentsz

10. Abel Tasman

11. Leif Eriksson

12. John Cabot

13. James Cook

Leerdoel les 1

Aan het eind van deze les: 

1. heb je kennis over belangrijke Europese ontdekkingsreizigers.

2. weet je nog meer over de ontdekkingsreis van Columbus.

Wat weet je over motieven? 

5.2 De Europese expansie

les 2

01:09

Welke theoretische fout maakte Columbus waardoor hij dacht in Azië te zijn?

1. De omtrek van de aarde was groter dan hij dacht
2. De aarde was rond en niet plat
3. De cartografie bleek niet te kloppen
4. Door het uiterlijk van de inheemsen

04:35

Wat was volgens dit filmpje de hoofdoorzaak dat Isabella van Spanje de expeditie wel financierde?

1. Concurrentie met Portugal
2. Verspreiding christendom
3. Rijkdommen vergaren
4. Aanzien verwerven

05:42

Waarom waren de zeelieden zo ongerust over de reis?

1. Ze waren bang niet betaald te worden
2. Ze waren bang om van de aarde af te vallen
3. Ze waren bang dat Columbus een slechte leider was
4. Ze waren bang zeeziek te worden

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen waarom Europese landen ontdekkingsreizen maakten, en wat gevolgen zijn van de Europese expansie. 

Weet je het nog? 

- welke zeeroute nam Cabral?

- welke reizigers vaarden rond de wereld?

- wat was de belangrijkste reden voor koningin Isabella om de reis van Columbus te betalen?

- welke landen startten met de ontdekkingsreizen? En welke landen volgden later?

• Politieke redenen
• Economische redenen
• Religieuze redenen

Waarom Europese expansie? 

Politieke redenen

• Landen waren ondertussen steeds meer gecentraliseerd. 
• Wens voor gebiedsuitbreiding
• Reconquista - strijd tegen de moslims. 
• Groot rijk stichten om het aanzien te vergroten

Economische redenen

• Goud en zilver halen uit andere gebieden
• Toename vraag specerijen & omzeilen van tolwegen
• Plantages: suikerriet en katoen

Religieuze redenen

• Reconquista -strijd tegen de moslims
• Verspreiding Christendom over de wereld

nog andere redenen?

Europese expansie in het oosten

Grote armada's verjoegen Arabische handelsschepen en beschoten havensteden.

Geen grote gebieden veroveren maar kleine handelsposten (factorijen)

Europese expansie in het westen

Handel aan de kusten van Afrika (goud, ivoor en slaven)

Grote plantages met slaven 

Grote migratie

Etnisch gemengde bevolking

Het begin van de Europese expansie...

Op woensdag 28 november 1520 verlieten we de zeestraat en voeren we de Stille Oceaan op, waar we drie maanden en twintig dagen verbleven zonder proviand of andere verversingen aan boord te nemen; we aten slechts verpulverde beschuit vol wormen die stonk naar de urine van de ratten die ervan hadden gevreten. En we dronken voortdurend verontreinigd, geel water. We aten ook runderhuiden, die door de zon, de regen en de wind zeer hard waren geworden. We dompelden ze vier of vijf dagen in zee, braadden ze kort op kolen en aten ze zo. En van de ratten, die voor een halve dukaat per stuk werden verkocht, konden sommigen van ons niet genoeg krijgen. Afgezien van genoemde kwalen was nog het ergste dat het tandvlees in boven- en onderkaak van de meeste mannen opzette, zodat ze niet konden eten. En zo stierven negenentwintig van onze mannen [..]. Maar afgezien van de doden kregen vijfentwintig of dertig van onze mannen allerlei kwalen in de armen, benen of andere lichaamsdelen, zodat er nog maar erg weinig gezonden overbleven.[2]

uit het dagboek van Pigafetta. Bron: wikipedia 

Conquistadores

Cortez en de Azteken

Pizarro en de Inca's

Conquistadores

Cortez en de Azteken

Pizarro en de Inca's

Paarden, zwaarden

en ziektekiemen

0

Gevolgen van Europese expansie

1. Goud, specerijen en suiker werden in grote hoeveelheden naar Europa gebracht.

2. Christendom verspreidde zich in Afrika, Azië en Amerika. 

3. Europa werd dominant in de wereld voor de komende eeuwen: macht en handel. 

4. Miljoenen mensen stierven als gevolg van strijd, ziekte en slavernij.

5. Er ontstond grootschalige slavenhandel tussen de continenten.  

Hoe moeten we kijken naar deze periode van Europese expansie? Wat vinden we er van?

Bedenk argumenten die ondersteunen dat Europese expansie veel goeds heeft gebracht.

Bedenk argumenten die ondersteunen dat Europese expansie veel ellende heeft gebracht.  

Video

History vs. Christopher Columbus

In Noord- en Zuid-Amerika wordt in veel landen Columbusdag gevierd.

Maar was Columbus nu werkelijk zo een held?

5.2 Europese expansie

Leerdoel: je kunt alle opdrachten over Europese expansie beantwoorden met behulp van de tekst en bronnen in het boek. 

Optie 1: aanvulling/ overlap aantekeningen - inhoudelijke basiskennis en een paar bronnenvragen: 1, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14

Optie 2: Eindopdrachten/ herhaling/ kennis en wat meer toepassing en verdieping: 17, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28.

5.2 Europese expansie

Leerdoel: je kunt alle opdrachten over Europese expansie beantwoorden met behulp van de tekst en bronnen in het boek. 

Evaluatie:

- een groep leerlingen die veel opdrachten gemaakt hebben (met concentratie kon je een heel eind komen)

- een groep leerlingen vinden het lastig om de focus op te brengen.  Wel vervolg? Of toch meer samen een enkele opdracht doen? En dan wel huiswerk opgeven? 

Opdracht Opstand in de Nederlanden 

a.k.a. Tachtigjarige Oorlog