Hygiënische zorgen in specifieke situaties

• Verzorging
• Secundair onderwijs

druppelkamer

rolklem

Cursus p.4

de taak van de zorgkundige

Onderzoek elke 8 uur (of sneller) op complicaties

• Ontsmet de handen
  
• Palpeer voorzichtig via een intact transparant verband
  
• Check of de vloeistof nog loopt (zie druppelkamer)
  
• Check of de infuuszak nog voldoende vloeistof bevat
  
• Ga complicaties na
  

Complicaties: VPK of arts verwittigen

• Flebitis
  
  
  
• Hematoomvorming
  
  
• Trage stroomsnelheid.
  
  
• Het gebied waar het infuus geplaatst werd voelt warm aan.
  
  
  
• Oedeem rond de infuusplaats

Complicaties: VPK of arts verwittigen

• De huid rond de infuusplaats is koel
  
  
• Geen terugstromen van bloed als je de infuuszak omlaag brengt tot onder de infuusplaats.
  
  
• Het geneesmiddel treedt uit het bloedvat = pijn, roodheid, zwelling
  

FLEBITIS

Flebitis is een ontsteking in een oppervlakkig gelegen ader in de benen of de lies, maar het kan ook elders voorkomen, bijvoorbeeld in de armen. 

flebitis: symptomen 

• Warmte, gevoeligheid en pijn in het getroffen gebied
  
• Rode streep op de plaats van de ader
  
• Roodheid en zwelling
  
• Lage graden koorts
  
• Knobbels in het been of arm samen met pijn 

Welke complicatie zie je op deze foto?

Welke complicatie zie je op deze foto?

Een blaassonde (blaaskatheter) is een dun buisje dat tot in de blaas wordt gebracht waardoor urine kan afvloeien. 

Een blaassonde (blaaskatheter) is een dun buisje dat tot in de blaas wordt gebracht waardoor urine kan afvloeien. 

Cursus p.5

blaassonde

soorten blaassondes

• verblijfsondes
• suprapubische blaassonde.

Cursus p.5

Cursus p.5

   verblijfsonde       verblijfsonde    suprapubische sonde

blaassonde-complicaties

Complicaties: VPK of arts verwittigen

• Hoe is de kleur en geur van de urine?
  
• Pijn in de nierstreek
  
• Koorts
  
• Verstopte sonde.
  
• Infectie van de urinewegen
  
• Pijn bij de opening van de plasbuis
  
• Urineverlies naast de sonde
  
• Uitvallen van de sonde
  
• Blaaskrampen

Aandachtspunten

De urine moet kunnen aflopen: hang de urinezak lager dan plaats waar de sonde zit.

 Laat de urinezak niet op de grond hangen.

o Ledig de urinezak regelmatig.

o Vermijd tractie op de leiding.

o De blaassonde en zak vormen samen een gesloten drainagesysteem. Ontkoppelen mag enkel wanneer je de

zak wil vervangen door een schone zak (1x/7dagen).

o Zorg voor een goede hygiëne bij de zorgvrager

o Zorg dat de zorgvrager voldoende drinkt.

o 2 x per dag intiem toilet

aandachtspunten

• De urine moet kunnen aflopen 
• Urinezak niet op de grond 
• Regelmatig ledigen 
• Vermijd tractie 
• Enkel ontkoppelen om te vervangen (1x/7dagen)  
• Goede hygiëne bij ZV 
• ZV moet voldoende drinken 
• 2 x per dag intiem toilet
  

demo

maagsonde

• via de neus
• via een PEG-sonde

neus-maagsonde

neus-dunnedarmsonde

Cursus 

p. 8

PEG-sonde

= percutane endoscopische gastronomiesonde

•  flexibele plastic slang 
• loopt door de huid van de buik naar de maag 
•  de vloeibare voeding -> direct in de maag
•  inbrengen in het ziekenhuis

Wat is sondevoeding?

Cursus p.9

Sondevoeding is een dunne vloeibare voeding die via de sonde rechtstreeks in de maag of darmen terecht komt. Ze bevat alle voedingsstoffen die het lichaam elke dag nodig heeft.

Wat is sondevoeding?

Stappenplan overstap naar sondevoeding

 4 stappen:

1. Eetlust stimuleren/herstellen
   
2. Bijvoedingen inschakelen
   
3. Maaltijden vervangen door volledige drinkvoedingen
   
4. Overschakelen op sondevoeding
   

Hoeveelheid sondevoeding

Hoeveel sondevoeding?

:

 Vocht en energie gaan hand in hand: 

1000 – 3000 kcal / dag, toe te dienen in minstens 2000 ml.

Complicaties: diarree

• Controleer de toediening.
• Controleer het gebruik van geneesmiddelen
• Controleer de voeding

 Controleer de toediening

• Is het debiet aangepast aan de tolerantie?
  
• Werd het toedieningsschema gerespecteerd?
• Hygiëne!
• Werd het toedieningssysteem tijdig vervangen?
• Was de voeding op kamertemperatuur?

Cursus p. 11

 Controleer gebruik geneesmiddelen

Werd er medicatie toegediend via de medicatiepoort?

Hoe was de hygiëne tijdens het toedienen van de medicatie via medicatiepoort?

Welke medicatie kreeg de zorgvrager? 

Geneesmiddelen met laxerend effect?

Krijgt de zorgvrager antibiotica?

……………………………………………………………………………………………………………………….

 Controleer de voeding

• Productkeuze: veel vezels, weinig vezels,…
  
• Zijn er extra toevoegingen aan de sondevoeding die diarree kunnen veroorzaken?
  
• Rekening gehouden met intoleranties of malabsorptie?
• Neemt de zorgvrager naast de sondevoeding nog andere dranken en voedingsmiddelen op? 

Welke intolleranties ken je?

Wat is constipatie?

            Complicaties: constipatie

=vertraagde of moeizame defecatie (stoelgang)

Complicaties: constipatie

• Controleer de toediening
  
• Controleer de voeding
  
• Controleer het gebruik van geneesmiddelen
  
• Aangepaste beweging voorzien
  

Controleer de toediening

 Werd er 2000ml sondevoeding per dag toegediend?

 Extra vochtverlies?
 (wonden, bloedingen, braken, fistels,  omgevingsfactoren,…)

- Waarom is dit belangrijk? (cursus p.11)

Controleer de toediening

 Werd er 2000ml sondevoeding per dag toegediend?

 Extra vochtverlies? 

 (wonden, bloedingen, braken, fistels, omgevingsfactoren,…)

- Waarom is dit belangrijk? (cursus p.11)

 --> te weinig vocht in het lichaam zorgt voor harde en droge       stoelgang, er is dus extra vocht nodig

Controleer de voeding

 De voorkeur gaat uit naar vezelverrijkte sondevoeding.

- Waarom is dit belangrijk? (cursus p.11)

Controleer de voeding

 De voorkeur gaat uit naar vezelverrijkte sondevoeding.

- Waarom is dit belangrijk? (cursus p.11)

Vezels bevorderen de darmtransit / darmlediging

Controleer gebruik geneesmiddelen

Geneesmiddelen met constiperend effect: 

ijzerpreparaten, opioïden, maagzuurremmers, antidepressiva,

middelen bij urine-incontinentie, medicatie bij Ziekte van Parkinson, laxeermiddelen…

Aangepaste beweging

- Waarom is dit belangrijk? (cursus p.11)

Dit stimuleert de werking van de darmen, vergemakkelijkt de transit. 

Zuurstofmasker

• ZV in (semi-) fowlerhouding
• Plaats het masker over het gezicht  vanaf de neus naar beneden tijdens  een uitademing. 
• Goede pasvorm 
• Doe de elastische band om het hoofd van de zorgvrager
  
• De meeste ZV'ers moeten wennen aan het zuurstofmasker. Ondersteun!
• Controleer de instelling van de zuurstof bij aanvang van elke dienst.
  
• Vervang tijdig het masker, de zuurstofslang en de bevochtiger 
• Bevochtiger bijvullen indien nodig!

semi-Fowler positie: hoek tussen 30° en 45°;

standaard Fowler-positie: hoek tussen 45° en 90°.

Zuurstofbril

1. Plaats de punten van de zuurstofbril in de neusgaten van de zorgvrager.
   
2. Breng het slangetje langs de oren van de zorgvrager en schuif het slangetje onder de kin.
   
3. Stel de zuurstofstroom in
   
4. Verzorg de neusgaten van de ZV elke 4 uur (vb. neuszalf, gebruik NOOIT Vaseline)
   
5. Controleer de druk rond de oren en watteer eventueel de slangen van de neusbril