Het weer

• Wero
• Lager onderwijs

Weerelementen: 

Wat zijn ze en hoe beïnvloeden ze het weer?

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je de verschillende weerelementen benoemen en begrijp je hoe deze elementen het weer beïnvloeden.

Je kan ook vertellen hoe het komt dat we seizoenen kennen en waarom we een dag en een nacht hebben.

Vertel de leerlingen wat ze aan het einde van de les zullen kunnen doen.

Weerelementen

De belangrijkste weerelementen zijn temperatuur, luchtdruk, wind en neerslag.

Introduceer de verschillende weerelementen en vraag de leerlingen of ze er al eens van hebben gehoord.

Temperatuur

Temperatuur is de mate van warmte of kou in de lucht. Het wordt gemeten in graden Celsius of Fahrenheit.

Celsius bedacht in de 18de eeuw een verdeling voor de temperatuur.  Als water bevriest, is het nul graden. Wanneer water kookt, is het honderd graden warm.

Leg uit wat temperatuur is en hoe het wordt gemeten.

Meetinstrument:

thermometer

• alcohol of kwik
• warm: alcohol zet uit en stijgt in het buisje
• koud: alcohol krimpt en daalt in het buisje

Luchtdruk

Rond de aarde zit een luchtlaag. Die oefent een enorme druk uit in alle richtingen.  Dat gebeurt zonder dat we het merken. De luchtdruk is de kracht waarmee de lucht op de aarde drukt.

Leg uit wat luchtdruk is en hoe het wordt gemeten.

Even uitleggen:

Warme lucht stijgt op, er is dus minder druk: lage luchtdruk. Die opstijgende lucht koelt af en er ontstaan wolken met regendruppels.

Koude lucht is zwaar en daalt.  Ze drukt meer op ons: hoge luchtdruk. vocht kan niet opstijgen door die druk: er kunnen zich geen wolken vormen.

Meetinstrument: barometer

Geeft aan of luchtdruk hoog of laag is.

Wind

Wind is de lucht die zicht verplaatst.  Wind ontstaat wanneer er een verschil in luchtdruk is. Wind waait van een luchtmassa met hoge luchtdruk naar een luchtmassa met lage luchtdruk.

Als het verschil in luchtdruk klein is, is de wind zwak. Dit voelen we als een lichte bries. Wanneer het verschil in luchtdruk groot is, waait het steviger tot hard. Dan raast er een stormwind over ons land.

Leg uit wat vochtigheid is en hoe het wordt gemeten.

Meetinstrument: anemometer

• windmeter
• snelheid van de wind
• schaal van Beaufort
• 0 of 1 Beaufort = windstil
• 12 Beaufort = orkaankracht

De haan kijkt naar de richting waar de wind vandaan komt.

Neerslag

Neerslag is water dat uit de lucht valt in de vorm van regen, sneeuw, hagel of ijzel. Het wordt gemeten in millimeter.

Warme lucht stijgt op. Boven koelt de opstijgende lucht af en er ontstaan wolken met regendruppels.  In sommige wolken botsen de waterdruppels op elkaar en versmelten ze.  Zo worden ze steeds groter. Tenslotte zijn ze zwaar genoeg om uit de wolk te vallen.

Leg uit wat neerslag is en hoe het wordt gemeten.

Meetinstrument: pluviometer

• of neerslagmeter
• aantal mm per m² 

Wat is de maximale windsnelheid volgens de schaal van Beaufort?

1. Vijftien Beaufort
2. Twintig Beaufort
3. Tien Beaufort
4. Twaalf Beaufort

Wat is de temperatuur waarbij water bevriest volgens de Celsius-schaal?

1. Tweehonderd graden
2. Honderd graden
3. Nul graden
4. Vijftig graden

Wat is neerslag?

1. Kracht waarmee de lucht op de aarde drukt
2. Wind die verplaatst
3. Lucht die opstijgt
4. Water dat uit de lucht valt

Wat is de oorzaak van wind?

1. Neerslag
2. Opstijgende lucht
3. Verschil in luchtdruk
4. Zwaarte van de lucht

Wat is het meetinstrument voor neerslag?

1. Barometer
2. Pluviometer
3. Thermometer
4. Neerslagmeter

Wat is het meetinstrument voor wind?

1. Barometer
2. Thermometer
3. Pluviometer
4. Anemometer

Wat is het meetinstrument voor luchtdruk?

1. Barometer
2. Pluviometer
3. Anemometer
4. Thermometer

Hoe waait de wind als het verschil in luchtdruk groot is?

1. Ergens tussen zwak en matig
2. Zwak tot matig
3. Hevig tot orkaankracht
4. Steviger tot hard

Hoe ontstaat wind?

1. Door een verschil in vochtigheid
2. Door een verschil in hoogte
3. Door een verschil in temperatuur
4. Door een verschil in luchtdruk

Wat is het meetinstrument voor temperatuur?

1. Barometer
2. Anemometer
3. Thermometer
4. Pluviometer

Wat gebeurt er met lucht als het afkoelt?

1. Het verdwijnt
2. Het blijft hangen
3. Het stijgt op
4. Het daalt neer

Wat gebeurt er met lucht als het opwarmt?

1. Het verdwijnt
2. Het daalt neer
3. Het blijft hangen
4. Het stijgt op

Maak deze oefening

Het is de kortste dag van het jaar.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De zon staat hoog aan de hemel.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Er komen blaadjes aan de bomen.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De bomen zijn kaal.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De dagen worden steeds korter.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Na een hele warme dag kan een onweer volgen.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De zon staat laag aan de hemel.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Er valt sneeuw.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De bladeren vallen af.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Krokussen, narcissen en tulpen komen uit.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Zwemmen in de zwemvijver, heerlijk!

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De appels moeten geplukt worden.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Het is de kortste dag van het jaar.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De mensen pakken zich flink in tegen de kou.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De fruitbomen hebben bloesems.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Het is de langste dag van het jaar.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

De fruitbomen hebben kleine vruchtjes.

1. zomer
2. herfst
3. winter
4. lente

Schrijf iets op dat je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 1 ding op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.