Anatomie 2.3.1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 7

Periode 1

Leerjaar 2

Vorige les

Wat is er aan de hand bij Glaucoom?

Waardoor ontstaat Cataract?

Wat kunnen de gevolgen zijn van een cataractoperatie?

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. Vervolg pathologie oog (45 min.)
   
5. Zelf aan de slag (25 min.)
6. Huiswerk en afsluiting (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

• Uitleggen wat maculadegeneratie inhoudt, welke symptomen hierbij horen en wat je aan deze aandoening kunt doen 
• Uitleggen wat retinopathie inhoudt, welke symptomen hierbij horen en wat je aan deze aandoening kunt doen 

Maculadegeneratie

Waar zat de macula ook alweer?

Wat deed de macula?

Wat betekent degeneratie?

Wat houdt dit in voor de aandoening?

Waar kleur je de tekening in?

Maculadegeneratie (2)

De macula bevat vooral kegeltjes

Oorzaken: Diabetes, Ouderdom, Trauma, 

Erfelijke ziekte en/of Roken

Symptomen: Wegvallen centrale gezichtsveld

• Minder scherp zien
• Vervormingen zien

Waar waren de kegeltjes voor?

- Scherp zien en kleuren zien

Patient ziet bijvoorbeeld dit...

Hoe werkt het? (Amslertest)

- men kijkt op kaart met vierkanten naar middelpunt (andere oog afgedekt)

Wanneer iets mis?

- als je iets ‘niet’ ziet

- iets wazigs ziet

- iets onregelmatigs ziet

Of dit...

Twee vormen

1. Droge maculadegeneratie: cellen in de gele vlek sterven af

• Meest voorkomende vorm (±85% )
• Langzaam proces
• Geen behandeling mogelijk

2. Natte maculadegeneratie: groei abnormale bloedvaatjes in macula

• Bloedvaatjes kunnen bloed of vocht lekken 
• Laseren en/of injectie in oog kan achteruitgang verminderen

Bloedvaatjes kunnen tot littekenvorming leiden of permanente schade aan het netvlies

Aandoening ontwikkelt zich snel en er is sprake van een snelle achteruitgang (ernstig verlies van gezichtsveld als niet wordt ingegrepen)

Retinopathie

Wat zou dit betekenen?

Welk woord zit er in?

Waar zou het dan zitten?

Retina = netvlies

Pathie = ziekte

Waar kleur je de tekening in?

Retinopathie (2)

Retina: Netvlies (staafjes en kegeltjes)

Pathie: Ziekte/afwijking/aandoening

Retinopathie: Aandoening van netvlies

• Verschillende oorzaken
• Belangrijkste oorzaak van blindheid 

Diabetische Retinopathie

Beschadiging van netvlies bij diabetes:

• Teveel suiker beschadigt bloedvaatjes
• Bij 80% van de patiënten

De bloedvaatjes:

• Lekken vocht/vet (exsudaat)
• Gaan bloeden of dichtzitten 
• Geven te weinig zuurstof door
• Gaan zich uitbreiden
  

Mensen met diabetes hebben te veel glucose (suiker) in hun bloed. Dit beschadigt de bloedvaten in het lichaam, waaronder de kleine bloedvaatjes in het netvlies.

Bij de meeste mensen met diabetes ontstaat diabetische retinopathie. Dit geldt zowel voor mensen met diabetes type I als diabetes type II. Twintig jaar na de diagnose diabetes zijn de kleine bloedvaatjes in het netvlies bij 80% van de mensen beschadigd.

Door tekort aan bloed en zuurstof (ischemie) vormt het oog nieuwe bloedvaatjes -> ernstige retinopathie

Diabetische Retinopathie

Symptomen: Vaak pas laat...

• Wazig/vervormd/dubbel zien
• Vlekken/slierten zien
• Nachtblindheid
• Pijn

Behandeling: Regelmatige controle oogarts

• Laserbehandeling
• Bloedsuiker in balans houden

Diabetische retinopathie heeft meerdere symptomen. Welke klachten iemand heeft, hangt af van de ernst van de schade en vooral ook van de vraag welk deel van het netvlies is aangetast. Vaak ontstaan klachten pas in een laat stadium als het netvlies al flink is beschadigd.

Een belangrijk symptoom van diabetische retinopathie is minder scherp zien.

Bloedsuiker onder controle houden, regelmatige controle bij oogarts. Laser kan bloedvaatjes dichtmaken 

Andere vormen Retinopathie

Hypertensieve retinopathie: door hoge bloeddruk

Atherosclerotische retinopathie: door aderverkalking en ouderdom

Bij beiden:

• Beschadiging van netvlies (4 gradaties)
• Gezichtsvermogen gaat langzaam achteruit
• Preventieve behandeling risicofactoren

Patiënt merkt vaak niet dat gezichtsvermogen achteruit gaat -> bij klachten is het vaak te laat

Gradaties van gering tot zeer ernstig

Groen = bloeding

Blauw = lekkage uit bloedvaten

Wit = tekort aan zuurstof en bloed

Loslating netvlies

Ablatio retinae: netvlies laat los van vaatvlies

• Door een ongeluk/trauma of erfelijkheid
• Soms door ernstige bijziendheid

Symptomen:

• Lichtflitsen/schaduw/vlekjes zien
• Minder scherp zien

Spoedgeval -> zo snel mogelijk naar OK!

Door ziekte of trauma, erfelijkheid, operatie aan staar. Krimpend glasvocht door ouderdom

Patient ziet lichtflitsen door trekken aan zenuwcellen

Waar kleur je de tekening in?

Zelf aan de slag

Open 'Opdracht Oogziekten' in Cumlaude en ga hier zelf mee aan de slag

Huiswerk

• Afmaken vragen 'Opdracht Oogziekten'
• Werken aan Expert College: Gehoor en visusproblemen

Neem Geneesmiddelenkennis mee naar de volgende les!