6 regenten en vorsten - 1 Een wereldeconomie

h2 les 1
Regenten en vorsten
6
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
1 - Een wereldeconomie
1 / 19
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 19 slides, with text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 40 min

Items in this lesson

h2 les 1
Regenten en vorsten
6
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
1 - Een wereldeconomie

Slide 1 - Slide

Reformatie
Verlichting
Democratische revoluties
Industrialisatie
Wetenschappelijke revolutie
Humanisme
Renaissance
Sociale kwestie
Door de tijd
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Slide 2 - Slide

h2 les 1
Leerdoelen
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
In deze presentatie leer je:
  • hoe het handelskapitalisme opkwam
  • hoe de VOC een handelsnetwerk opbouwde
  • hoe een wereldeconomie ontstond

Slide 3 - Slide

h2 les 1
Voorspel: groei steden noordelijke Nederlanden
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
1585 - Val van Antwerpen en de blokkade van de schelde.

Gevolg: Veel protestanten vluchtten naar de Noordelijke gewesten. Nemen kennis, kunde en geld mee.

Steden noordelijke Nederlanden groeien snel.

Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Video

h2 les 1
Voorspel: groei steden noordelijke Nederlanden
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
Groei bevolking vraagt om meer voedsel. Is mogelijk omdat productie landbouw in deze tijd toeneemt. Landbouw wordt steeds commerciëler. 

Dit zorgt dan weer voor een toename in ambacht en handel.

Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

h2 les 1
Voorspel: moedernegotie
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
Moedernegotie - graan handel met de Oostzee waardoor Nederland zich kon specialiseren ten behoeven van de handel. 

De handel in de Oostzee legt met name Amsterdam geen windeieren.

Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

h2 les 1
Voorspel: Amsterdam
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
Amsterdam stapelmarkt - graan en andere producten uit de Oostzee, werden naar Amsterdam gebracht en vandaar uit verspreid over omringende landen.

Amsterdam groeit hierdoor enorm.
  • grachten
  • pakhuizen

Regenten bevorderen handel verder
  • wisselbank (1609) (introductie betrouwbare munt, de gulden)
  • koopmansbeurs (1611)


Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Slide 10 - Slide

h2 les 1
Handelskapitalisme
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
De Nederlanders proberen hun handelsnetwerk te vergroten. Richtten hun pijlen op Indië en Amerika.

Aanvankelijk was de handel op Indië in handen van de Spanjaarden en Portugezen.

Door de opstand - oorlog met Spanje - was handel tussen de Republiek en Spanje onmogelijk. Door tussenhandel was het nog wel mogelijk om aan producten uit Indië te komen, tegen een hoge prijs.

Goedkoper en lucratiever was het om direct handel te drijven met Indië.

Maar Spanje en Portugal...


Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Specerijen
  • Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.
  • Groeit alleen in Zuidoost-Azië.
  • Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Slide 11 - Slide

h2 les 1
Handelskapitalisme
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
De handelaren die rijk zijn geworden van de moedernegotie investeren hun geld in handelscompagnieën.

Samen investeren in één schip dat naar Azië of Afrika vaart. Door dit te doen wordt het betaalbaar en zijn de verliezen minder groot als een schip nooit meer terugkeert. 

Deze vorm van kapitalisme waarbij kooplieden hun kapitaal opnieuw investeren binnen de handel en bedrijfstakken, noemen we handelskapitalisme

Daarmee verbeteren ze het productieproces en vergroten ze hun kapitaal.
Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Slide 12 - Slide

h2 les 1
Handelskapitalisme
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
Nederlanders speelden een hoofdrol in het handelskapitalisme tussen 1600 en 1700:
  • kooplieden richtten in 1594 een compagnie op voor de handel in Azië,
  • in 1602 werden acht compagnieën verenigd in de VOC die het monopolie van de Nederlandse overheid kreeg om te handelen in Azië.

De VOC verkocht aandelen. De aandeelhouders lieten hun geld in de onderneming zitten en hadden niet de leiding. Er waren aparte bestuurders die in Azië een gouverneur-generaal aanstelden.


Hoe kwam het handelskapitalisme op?

Slide 13 - Slide

h2 les 1
Het handelsnetwerk van de VOC
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
De 'vaart op de oost' was een kostbare onderneming.

Nieuwe manier van financiering - aandelen, een stukje van het bedrijf.

Hierdoor nam het risico van een reis naar de oost af. De winst, maar dus ook het verlies werd gedeeld. Het idee van aandelen was een groot succes.

De VOC kreeg van de Staten- Generaal een aantal rechten:
  • alleenrecht handel in de 'oost', monopolie
  • oorlog voeren
  • gebied veroveren, namens de Republiek
  • verdragen sluiten met inheemse vorsten
  • rechtspreken


Hoe bouwde de WIC een handelsnetwerk op?

Slide 14 - Slide

h2 les 1
Het handelsnetwerk van de VOC
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
  • De handel van de VOC was eerst gericht op specerijen als peper en kaneel
  • veroverde met veel geweld een monopolie op de Molukken (kruidnagels, nootmuskaat)
  • stelde op de Molukse Banda-eilanden slaven uit India te werk op plantages
  • liet Jan Pieterszoon Coen een nieuwe stad bouwen, Batavia: hoofdkwartier van de VOC op Java

Hoe bouwde de WIC een handelsnetwerk op?

Slide 15 - Slide

h2 les 1
Het handelsnetwerk van de VOC
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
  • werd een multinational: een onderneming met vestigingen in meerdere landen
  • bouwde een handelsnetwerk van factorijen langs de kusten van o.a. China, Japan, Perzië, India en Ceylon
  • nam deel aan de bestaande handel in Azië
  • stichtte in Zuid-Afrika een kolonie als verversingspost
  • verdiende in Europa in de 17e eeuw het meest aan specerijen, in de 18e eeuw werden thee en koffie belangrijk

Hoe bouwde de WIC een handelsnetwerk op?

Slide 16 - Slide

h2 les 1
Het begin van een wereldeconomie
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
De VOC was dus zeer succesvol -  toppunt handelskapitalisme!


WIC - Richt zich op West-Indië (de Amerika's)

Een van de hoofdoelen van de WIC was de kaapvaart. Het kapen van met name Spaanse Schepen.

De handel op Amerika verliep moeilijker
  • veel concurrentie
  • Ontbreken lokale infrastructuur (Europeanen moesten alles opbouwen)


Hoe ontstond er een wereldeconomie?

Slide 17 - Slide

h2 les 1
Het begin van een wereldeconomie
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
De WIC sticht plantagekoloniën in Brazilië en Suriname.

Plantage - groot boerenbedrijf waar één product wordt verbouwd.

Inheemse bevolking ongeschikt voor zwaar werk op plantages.

Oplossing: Mensen uit Afrika (slaven)

Door de toenemende handel in Oost en West ontstond een wereldeconomie.


Hoe ontstond er een wereldeconomie?

Slide 18 - Slide

h2 les 1
Leerdoelen
Tijd van regenten en vorsten 1600-1700
In deze presentatie leer je:
  • hoe het handelskapitalisme opkwam
  • hoe de VOC een handelsnetwerk opbouwde
  • hoe een wereldeconomie ontstond

Slide 19 - Slide