Paragraaf 3: Hard werken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Toets inhalen:

Coachplein Vrijdagmiddag (onder voorbehoud)

Paragraaf 3: Hard werken tijdens de Industriele Revolutie (Onderdeel A) --> Pagina 64 en 65.

Leerdoelen onderdeel A:

• Je kunt drie omstandigheden benoemen van de arbeider tijdens de industriele revolutie
•  Je kunt uitleggen waarom de overheid niks deed aan de slechte omstandigheden van de arbeider.
• Je kan het begrip 'liberalisme' omschrijven.

Industriële

Revolutie

Industrie =

Het maken van een product van grondstoffen

Bijvoorbeeld: Het maken van een trui van wol met een machine.

Revolutie =

Een grote verandering binnen een korte tijd.

Bijvoorbeeld: Door de komst van stoommachines konden heel veel producten veel sneller gemaakt worden.

Industriële Revolutie = Een grote verandering binnen een korte tijd in de manier waarop producten gemaakt konden worden.

Vóór de Industriële Revolutie:

- Landbouw in de zomer.

- Huisnijverheid in de winter.

- Simpel maar hard werken.

- Hele dag door, maar goed betaald.

Tijdens en ná de Industriële Revolutie:

- De arbeider ontstaat. Men gaat massaal in fabrieken werken.

- Gevaarlijke baan met lange werktijden.

- Geen wetten om de arbeider te beschermen.

Maken:

10 t/m 12 op bladzijde 64 en 65.

Arbeider:

• 12 uur per dag
• Weinig daglicht
• Veel herrie
• Ongezonde lucht
• Weinig betaald
• Niet beschermd door wetten
• Te laat = boete
• Ziek = ontslag
• Slechte huizen voor arbeiders (geen riolering, weinig plek).

Leerdoel:

• Hoe zag het leven van een arbeider eruit?

Begrippen:

• arbeider

§2.3

Hard werken: Onderdeel A

Waarom deed de overheid niets aan de situatie van de arbeider?

• De meeste bestuurders/fabriekseigenaren. waren rijke mensen die aanhangers waren van het liberalisme.
• Liberalisme: een beweging die opkomt voor zoveel mogelijk vrijheid voor burgers. 
• De regering moest zich zo min mogelijk bemoeien met de economie (en dus fabrieken).

Liberalisme is ook eigen belang..

Fabrieksbazen mochten hun eigen lonen, regels en prijzen bepalen --> Goed voor de economie.

Maar.. slecht voor de arbeider.. 

En goed voor de fabrieksbaas --> hoe minder loon des te meer winst voor de fabrieksbaas!

Leerdoelen onderdeel A:

• Je kunt drie omstandigheden benoemen van de arbeider tijdens de industriele revolutie
•  Je kunt uitleggen waarom de overheid niks deed aan de slechte omstandigheden van de arbeider.
• Je kan het begrip 'liberalisme' omschrijven.

Beschrijf in je eigen woorden hoe het leven van de arbeider eruit zag in 19de eeuw.

Beschrijf in je eigen woorden wat liberalisme betekent.

Waarom vindt de fabrieksbaas (liberaal) dat er geen wetten moeten komen die de arbeider beschermen?

Huiswerk: 

Maken opgave 10 t/m 16 op pagina 64 en 65.

Paragraaf 3: Hard werken tijdens de Industriele Revolutie (Onderdeel B) --> Pagina 66 en 67.

Waarom kinderarbeid?

• Bron van inkomsten: elk werkend kind levert geld op.
• Er waren geen scholen voor niet-rijken.
•  ''Je leert wat werken is''
• Geen wetten tegen kinderarbeid.

Socialisme:

• De beweging die het uitbuiten van de arbeider door fabriekseigenaren wil stoppen.
• Doel 1: Bezit moet eerlijker verdeeld worden.
• Doel 2: kiesrecht: het recht om te kiezen wie jouw land bestuurd.

Domela Nieuwenhuis

Maken:

Bladzijde 66 en 67. 

Samen sta je sterk!

Arbeiders willen:

• rechten hebben (minder uren achter elkaar, vakantiedagen, salarisverhogen)
• meebeslissen over wetten en regels: kiesrecht: iedere volwassene mag stemmen op wie het land bestuurd (eerst alleen mannen).
• Vakbonden: arbeiders werken samen om hun eigen rechten en belangen te beschermen.

Belang: iets waar je voordeel bij hebt!

Leerdoel:

• Je kan uitleggen hoe arbeiders probeerden een beter leven te krijgen

Begrippen:

• kiesrecht
• vakbonden

§2.3

Hard werken

3

Samen sterk

Leerplichtwet

1901: Kinderen van 6 tot 12 jaar moeten verplicht naar school. 

Kinderwetje van Van Houten

1874: Verboden voor kinderen onder 12 jaar om in de fabriek te werken. 

Feminisme:

• De beweging die gelijke rechten wil voor vrouwen.
• Eerst vooral rijke vrouwen met een opleiding.
• 1917: Algemeen mannenkiesrecht
• 1919: Algemeen kiesrecht --> ook vrouwen mochten stemmen.

Aletta Jacobs

Begrippen uit de paragraaf:

• Liberalisme
• Socialisme
• Feminisme
• Leerplichtwet
• Kinderwetje van Van Houten
• Kiesrecht
• Algemeen Kiesrecht

Maken: 

Bladzijde 68 en 69.

Komt op voor de arbeider en eerlijker verdeler van bezit.

Opkomen voor de vrijheid van de burger en dus zo weinig mogelijk wetten.

De beweging die gelijke rechten wil voor vrouwen.

Liberalisme

Socialisme

Feminisme

Wat staat er in de Leerplichtwet van 1901?

Wat staat er in het Kinderwetje van Van Houten?

Wat betekent kiesrecht?

In welk jaar kregen vrouwen kiesrecht?

1. 1917
2. 1919
3. 1945
4. 1999

Maken:

Pagina 70 en 71!