week 23 vast 5.6: De machtsstrijd tussen fabrikanten en arbeiders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.

Vandaag: uitleg paragraaf 5.6

Vandaag

1. Uitleg paragraaf 5.6
2. Zelfstandig werken paragraaf 5.6
3. Afsluiting 

Leerdoel

1. Waarom en hoe verdedigde het liberalisme vooral de belangen van de fabrikanten?

2. Op welke wijze probeerden de socialisten de positie van de arbeiders te verbeteren? 

Herhaling 

herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen herhalen

Geef 3 voorbeelden van de slechte werkomstandigheden van fabrieksarbeiders.

Waarom blijven mensen in de fabrieken werken ondanks de slechte omstandigheden?

1. Ze worden vanuit het geloof gedwongen
2. Ze hebben het inkomen nodig om te leven
3. Ze gaan zich anders vervelen
4. Ze kunnen niet meer op het platteland werken

Wat waren de belangrijkste doelen van de Verlichting?

Wat zijn de drie kenmerkende woorden van de Franse Revolutie?

1. Vrijheid, gelijkheid, geloof
2. Vrijheid, gelijkheid, broederschap
3. Broederschap, gelijkheid, rijkheid
4. Gelijkheid, broederschap, geloof

Ieder voor zich en God voor ons allen

• Verlichting -> verstand gebruiken, vrijheid en gelijkheid
• Franse Revolutie -> broederschap (solidariteit), afschaf standenmaatschappij
• In industriesteden weinig te merken -> overleven!
•  Overschot arbeidskrachten -> het werk accepteren óf geen werk

Aan het begin van de Industriële Revolutie...

• Einde standenmaatschappij, begin klassenmaatschappij.

• Fabrikanten bepaalden werktijd, omstandigheden en loon arbeiders

• Arbeiders makkelijk ontslagen.

Kinderarbeid

• Goedkope arbeidskrachten

• Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan

• Ze zijn goedkoper

• Hun kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines

Arbeidsomstandigheden

• Saaaaaaaai (door arbeidsdeling/lopende band)
  

• Lange werkdagen (14 uur per dag)
• Gevaarlijk

• Geen enkel recht

• Lage lonen (bij fouten: loon inhouden)

Wat vind je van deze werk- en leefomstandigheden?

De sociale kwestie

De sociale kwestie= bewustwording van het feit dat er in de eerste fase van de I.R. een groot verschil tussen de verschillende sociale groepen was ontstaan dat dringend om een oplossing vroeg

Vakbonden

• Arbeiders gaan zich verenigen
• Kortere werkdagen
• Hogere lonen
• Betere werkomstandigheden

Liberalen vs. Socialisten

Liberalen: 

Veel vrijheid, overheid zo min mogelijk doen, vaak rijke mensen (fabrieksbazen) stemmen daarop, privébezit 

Socialisme: 

Overheid doet zoveel mogelijk.  Wil sociale wetten invoeren om positie van arbeider te verbeteren. 

"HET RODE SPOOK WAART DOOR EUROPA"

Het communisme:

Karl Marx en zijn pamflet "Het Communistisch Manifest"

in 1847

Klassenstrijd: de samenleving is oneerlijk verdeeld tussen de bourgeoisie vs. het proletariaat.

Klinkt goed....MAAR...

• De staat bepaalt alles!
• Geen verkiezingen
• Planeconomie: economie wordt door de staat gerelgeld
• Iedereen is even rijk/arm
• Geen privé-bezit

Revolutie of via de wet veranderen?

Aanhangers Marx: Revolutie! Later worden dit communisten genoemd.

Anderen? Nee geen geweld. We gaan via de wet veranderen: sociaal-democraten genoemd. Hoe dan? Door algemeen kiesrecht!

Even checken....

Wat weet je nog.....?

Socialist vs liberaal

socialist

liberaal

Iedereen moet kunnen doen wat hij wil.

Niet iedereen kan doen wat hij wil, want armen hebben minder mogelijkheden.

De overheid moet zorgen dat arme mensen een een beter leven krijgen.

Politiek is een zaak voor goed opgeleiden.

Waar gaat de maatschappelijke discussie 'de Sociale kwestie' over?

Wat is het belangrijkste uitgangspunt van het liberalisme?

1. Gelijkheid
2. Solidariteit
3. Vrijheid
4. Religie

Werktijd

STAP 1

STAP 2

KLAAR ?

Maken opdrachten paragraaf 5.6

Hoe?

• Alleen
• Muziek in mag
• Vraag? Steek je vinger op!

 Nakijken!

.

Klaar? Steek je vinger op!