verzorgingsstaat 3: welzijnsdilemma

Verzorgingsstaat 3
Welzijnsdilemma
1 / 39
next
Slide 1: Slide
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 39 slides, with interactive quizzes, text slides and 5 videos.

Items in this lesson

Verzorgingsstaat 3
Welzijnsdilemma

Slide 1 - Slide

Vakbegrippen
-welzijn
-welvaart
-klassentegenstelling
-accumulatie en concentratie van kapitaal 
-commodificatie
-vervreemding
-vals bewustzijn
-Bovenbouw
-onderbouw
-onzichtbare hand

Slide 2 - Slide

Is welvaart belangrijk voor welzijn?
A
ja
B
nee
C
Je moet genoeg hebben, meer hoeft niet
D
Hoe meer hoe beter

Slide 3 - Quiz

Wat denken jullie dat meer welvaart oplevert?
A
lopendeband werk
B
een product van begin tot eind maken

Slide 4 - Quiz

Wat denken jullie dat meer welzijn oplevert?
A
lopendeband werk
B
een product van begin tot eind maken

Slide 5 - Quiz

Wie is verantwoordelijk voor ons welzijn?
A
Wijzelf
B
De overheid
C
Onze werkgever

Slide 6 - Quiz

We gaan nou twee theorieën bestuderen die antwoord geven op deze welvaartsvraag 
Karl Marx     
vs   
Adam Smith     

Slide 7 - Slide

Karl        Marx

Slide 8 - Slide

Uit de krant...
 Intussen zien we een nieuwe economische realiteit: een economische middenklasse die langzaam maar zeker implodeert, een explosie van superflexibele ‘Uber’-jobs die nauwelijks bestaanszekerheid bieden en een zorgstelsel dat onbetaalbaar dreigt te worden. En dan hebben we het nog niet gehad over de talloze sweatshops en megafabrieken waar miljoenen jongeren tegen een hongerloon onze Lacostepolo’s en iPhones produceren, in landen waar het simpelweg niet is toegestaan lid te zijn van een vakbond. Tel daarbij op dat inmiddels het punt is bereikt dat de rijkste 1 procent van de wereldbevolking meer vermogen bezit dan de armste 99 procent, en het is niet verwonderlijk dat nog niet zo lang geleden een groot artikel verscheen in het neoliberale magazine ‘The Economist’ met de kop: ‘Karl Marx has a lot to teach today’s politicians’.

Slide 9 - Slide

Marx
Marx ontwikkelde het idee dat de winst van het kapitalisme wordt gemaakt door uitbuiting van de arbeider: de arbeider creëert met zijn inspanning de meerwaarde van een product, maar krijgt daarvoor niet betaald (conflict). Terwijl de productiviteit door machines omhoog schiet, moeten arbeiders dezelfde uren maken. Marx wil aantonen dat er feitelijk niets veranderd is sinds de middeleeuwse heer zijn horige het land liet bewerken, maar dat door vervreemding arbeiders zich nauwelijks van deze situatie bewust zijn (vals bewustzijn).   

Slide 10 - Slide

Conflict socioloog
Marx is een conflict socioloog.  We leven is een sociaal systeem wat gekenmerkt wordt door conflict veroorzaakt door sociale ongelijkheid

Slide 11 - Slide

klassentegenstelling
Er is een klassentegenstelling tussen de kapitalist en de arbeiders. Dit komt omdat door de economische basis, namelijk het wel of niet hebben van de productiemiddelen. 

Slide 12 - Slide

Accumulatie (ophoping) en concentratie van kapitaal 
Kapitaal hoopt zich op en komt in een handen van een steeds kleiner groepje kapitalisten. 

Slide 13 - Slide

commodificatie
Menselijke activiteiten en de resultaten daarvan worden steeds meer  afgemeten naar het geld dat het opbrengt.  Alles wordt gezien als 'waren' die je op een markt kan verhandelen. 

Slide 14 - Slide

De verjaardagstaart (commodificatie)
-De agrarische samenleving; zou moeder zelf alle ingrediënten zoeken en de taart bakken. 
-Industriële tijdperk; zou ze een mix van ingrediënten kopen. 
-De diensteneconomie : nu wordt de taart tegen een relatief hoge kost gebakken in een bakkerij. 
-De ‘ervaringseconomie’; Hier wordt het hele feestje, inclusief taart, uitbesteed aan een gespecialiseerd bedrijf.

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Vals bewustzijn
De arbeiders zijn zich niet bewust van hun mensonwaardige situatie, omdat zij geen objectief beeld hebben van de wereld. 

Slide 17 - Slide

De rijkste Nederlandse huishoudens blijken veel rijker dan tot nu toe werd aangenomen.
 De rijkste 1 procent bezit een derde van al het private vermogen. Dat betekent dat zij over ruim 500 miljard beschikken, terwijl de 99 procent andere Nederlanders het met nog geen 1100 miljard moeten doen. 

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

vervreemding
Arbeid is de enige manier om te overleven. Arbeid is alleen iets geworden wat buiten ons zelf ligt en wat ons niet toebehoort.

Slide 20 - Slide

Ketenen

"de arbeiders
hebben niets te
verliezen
dan hun
ketenen."

Karl Marx

Slide 21 - Slide

Bovenbouw
De bovenbouw is het geheel van idealen en ideeën die hun neerslag vinden in de politiek, de religie, het recht en de cultuur (alles wat te maken had met de organisatie van de samenleving)

Slide 22 - Slide

onderbouw
Klassenverhoudingen. Hoe overleven mensen?

Slide 23 - Slide

0

Slide 24 - Video

Van welke politieke stromingen was Karl Marx de grondlegger?
A
Socialisme & Conservatisme
B
Liberalisme & Confessionalisme
C
Socialisme & Communisme
D
Liberalisme & Communisme

Slide 25 - Quiz

Adam Smith

Slide 26 - Slide

Adam Smith
Mensen streven alleen hun eigenbelang na. Je hoeft volgens hem ook niet na te denken over het belang van andere, want als iedereen  dit doet dan is het alsof een onzichtbare hand het grootste voordeel voor iedereen geeft. Egoïsme op microniveau leidt tot harmonie op macroniveau.

Slide 27 - Slide

0

Slide 28 - Video

Eigenbelang mag echter niet verworden tot egoïsme, zo stelt Smith in zijn moraaltheorie. Een mens moet er voor de ander zijn: 

"To feel much for others and little for ourselves; to restrain our selfishness and exercise our benevolent affections, constitute the perfection of human nature."

Slide 29 - Slide

 ‘the invisible hand’
. Smith bedoelt daarmee dat handelen uit eigenbelang onbedoeld ook het algemene belang ten goede komt. De slager, brouwer of bakker handelen uit puur eigenbelang: ze willen zo veel als mogelijk verdienen aan hun producten. Maar juist daarom hebben wij vlees, bier of brood met een zo goed als mogelijke verhouding tussen prijs en kwaliteit. Als een producent immers slechte kwaliteit levert, of zijn product te duur maakt, lopen wij naar de concurrent.

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Video

 Smith vs Marx keuzes welzijnsdilemma
Smith: Eigen belang heeft een positieve uitwerking, arbeidsdeling vergroot de productie (EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID)
 
Marx: Eigen belang werkt negatief, arbeidsdeling vervreemd mensen van hun werk. (BESTAANSZEKERHEID)

Slide 32 - Slide

Van wie is de volgende uitspraak:
'Dat de arbeid vervreemd is, is overduidelijk: zodra er geen dwang meer bestaat, wordt deze gemeden als de pest.'
A
Sibbald
B
Smith
C
Marx
D
Rutte

Slide 33 - Quiz

De mens was opgeklommen vanuit vaak bittere armoede tot het punt waar zelfs de gewone werkman in een manufactuur een hogere levensstandaard had dan een Afrikaanse koning met 10.000 onderdanen.. Als belangrijke oorzaken hiervan zag hij de vrijheid om je eigen belangen te volgen en de steeds verder doorgevoerde arbeidsdeling.
A
Marx
B
Weber
C
Smith
D
Sibbald

Slide 34 - Quiz

De mens is zelf een handelswaar geworden, waar – door de werkloosheid – steeds minder voor betaald hoeft te worden; uiteindelijk slechts wat nodig is om de arbeider in leven te houden.
A
Marx
B
Kant
C
Smith
D
Sibbald

Slide 35 - Quiz

Deze arbeid heeft niets meer te maken met 'natuurlijk' menselijk gedrag, maar is een voortdurende herhaling, waarbij de arbeider slechts fungeert als een vervangbaar radertje en een verlengstuk van een machine.
A
Marx
B
Smith

Slide 36 - Quiz

Een mens laat zich slechts door eigenbelang leiden, hij wordt door een onzichtbare hand geleid iets na te streven dat buiten zijn bedoelingen ligt.
A
Marx
B
Smith

Slide 37 - Quiz

Arbeidsdeling
Deling > vervreemding
Groei welvaart voor rijken
Groei welvaart voor iedereen
Vrije Markt
Planeconomie
Bestaanszekerheid
Eigen Verantwoordelijkheid

Slide 38 - Drag question



Einde van de les

Slide 39 - Slide