Thema 5, par. E Beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Doelen

1. Aan het einde van de les weet ik wat beeldspraak is.
2. Aan het einde van de les kan ik verschillende metaforen herkennen.
3. Aan het einde van de les weet ik waarom beeldspraak gebruikt wordt.

Planning

Openen (5)

Beeldspraak (15)

Aan de slag! (20)

Filmpje (10)

Wat is letterlijk en figuurlijk taalgebruik?

Figuurlijk betekent dat je met woorden iets anders bedoelt dan je letterlijk zegt.

 

Letterlijk betekent dat je met woorden precies zegt wat je bedoelt.

Beeldspraak

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik. Je bedoelt niet letterlijk wat je zegt, maar gebruikt beelden om iets sterker uit te drukken. In de komende lessen komen verschillende vormen van metaforen voorbij: de metafoor, de personificatie en de synesthesie 

Waarom beeldspraak

1. Beeldspraak kan teksten duidelijker maken.
2. Beeldspraak maakt teksten aantrekkelijker/leuker.

De vergelijking (zuivere metafoor)

Bij een vergelijking gebruik je een beeld om 

eigenschappen van iets of iemand (het object) 

te benadrukken. 

Hoe groot (eigenschap) een hond (object) is, bijvoorbeeld, 

kun je aangeven door hem te vergelijken 

met een kalf (beeld).

Metafoor

Hij is zo rood als een kreeft.

Die kamer is net een zwijnenstal.

--> Beeld en object staan in dezelfde zin 

--> Signaalwoorden: net als, is net, zoals

Zuivere metafoor = alleen het beeld wordt genoemd in de zin.

Ruim die zwijnenstal is op!

"De jongen die een tien had gehaald was zo trots als een pauw."
Wat is hier het object?

1. De jongen
2. een pauw
3. trots

"De jongen die een tien had gehaald was zo trots als een pauw."
Wat is hier de eigenschap?

1. De jongen
2. een pauw
3. trots

"Meester Rick is zo sterk als een beer."
Wat is het beeld?

1. Meester Rick
2. een beer
3. sterk

Personificatie

Een niet menselijk ding (plant, dier, voorwerp) krijgt een menselijke eigenschap.

De wind waait door de bomen.

De wind danst door de bomen.

De zon lacht me toe.

"Wolken en zon spelen haasje over."
Is dit een personificatie?

1. ja
2. nee

"Het papier is geduldig."
Is dit een personificatie?

1. ja
2. nee

Synesthesie

Twee soorten zintuigelijke waarnemingen worden met elkaar gecombineerd. 

Zij heeft een fluwelen stem. (voelen-horen)

Wat een bittere kou vandaag. (proeven - voelen)

Symbolen

Ook symbolen kunnen je een bepaald beeld geven. Een symbool verwijst naar een betekenis die het voorwerp of verschijnsel op zichzelf niet heeft. 

Bijbel: witte duif - vrede, slang - het kwaad, kruis - lijden

Natuur: seizoenen - levenscyclus, roos - liefde

Kleuren: rood - liefde, zwart - dood, blauw - rust/koninklijk

Aan de slag!

Wat? Maken opdracht 3, 4, 5, 6 Thema 5, par. D

Hoe? Oefenboek blz. 97 en handboek blz. 138

Hulp? Zelfstandig

Tijd? 20 minuten

Klaar? Werken aan boekpresentatie

0

Aan de slag!

Wat? Maken opdracht 3 van Taal par. 5

Hoe? Lesboek (blz. 98) en antwoorden in schrift.

Tijd? 15 minuten

Hulp? Samenwerken

Klaar? Opdracht 1 van Taal par. 5

Afsluiting

1. Aan het einde van de les heb ik een beter beeld van de soorten beeldspraak.
2. Aan het einde van de les kan ik in het dagelijks leven beeldspraak herkennen.