1.2C Alles wat leeft van groot naar klein

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

les 4 Alles wat leeft van groot naar klein

Leerdoelen:

Je kent de onderdelen van het ordeningssysteem van Linnaeus, in de juiste volgorde

Je kunt met behulp van een determinatietabel zelf een organisme ordenen

Je weet op basis van welke verschillen de indeling binnen de verschillende onderdelen is gemaakt, zoals:

de domeinen zijn ingedeeld op basis van de aanwezigheid van een celkern

de rijken zijn ingedeeld op basis van wat er allemaal in cellen zit

Je kent de biologische tekenregels en kunt deze toepassen

Je weet welke vormen van symmetrie er zijn en kunt deze herkennen en benoemen

Je weet welke typen skeletten er zijn en kunt deze herkennen en benoemen

Je kent enkele feitjes over schimmels en bacteriën.

Er zit een systeem in!

Biologen ordenen de organismen op aarde. Alle organismen zijn verdeeld in rijken. Twee belangrijke groepen zijn het dierenrijk en het plantenrijk. Voor de verdere indeling hebben biologen een vaste structuur aangebracht. Hieronder volgt een filmpje die je meeneemt in het systeem dat bedacht is om organisme van elkaar te kunnen onderscheiden. Lees eerst de kijkersvragen onder het fragment.

 Tip: De vragen worden in chronologische volgorde gesteld dus open het filmpje en ga tegelijkertijd verder met de vragen!

Welke rijken worden genoemd in het filmpje?

Eén rijk wordt nog niet genoemd, welk is dat? Maak gebruik van het internet.

Welke overeenkomende eigenschappen hebben weekdieren?

Welke voorbeelden van weekdieren worden genoemd?

Wat zijn geleedpotigen? Voorbeelden noemen mag.

Waarom noemen we ze 'geleedpotigen'?

Waar heeft de groep 'gewervelden' haar naam aan te danken?

De gewervelden kunnen we weer onderverdelen in kleinere groepen. Hoe noemen we zo’n kleinere groep?

Welke klasse worden genoemd binnen de gewervelden? Noem per klasse een voorbeeld.

Welke gemeenschappelijke eigenschappen hebben zoogdieren?

De klasse van de zoogdieren kan weer verdeeld worden in kleinere groepen. Hoe noemen we zo’n kleinere groep?

Je kunt het dierenrijk verdelen in dieren zonder skelet, zoals wormen en holtedieren, en dieren met skelet, zoals insecten en mensen.

Dieren met skelet zijn weer te verdelen in dieren met een inwendig skelet en dieren met een uitwendig skelet.

Het rijk van de dieren

Een rijk wordt verder ingedeeld in stammen.

Het dierenrijk bestaat uit ongeveer 25 stammen. Deze hoef je gelukkig niet allemaal uit je hoofd te leren. Enkele stammen die jij wel gaat uitwerken zijn de sponzen, neteldieren, weekdieren, geleedpotigen, stekelhuidigen, gewervelden en wormen.

Verdere indelingen worden gemaakt op eigenschappen zoals symmetrie en skelet.

Indelen op symmetrie

Sommige dieren zijn niet symmetrisch.

Dieren die wel symmetrisch zijn, zijn tweezijdig symmetrisch (één symmetrieas) of veelzijdig symmetrisch (meerdere symmetrieassen).

Welke van de volgende dieren heeft een uitwendig skelet met gewrichten?

1. Mossel
2. Wormen
3. insecten
4. Katten

Welke van de volgende dieren heeft een uitwendig skelet zonder gewrichten?

1. Mossel
2. Wormen
3. insecten
4. Katten

Waar of niet waar?
Bij dieren met een uitwendig skelet liggen de spieren aan de binnenkant van het skelet.

1. Waar
2. Niet waar