Herhalen ordening en stevigheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Deze les

Stof PWW thema 3 en thema 4

1e deel van de les --> herhaling via LessonUp

2e deel --> nakijken thema 4 en oefenen

Huiswerk -->  thema 4 afgerond incl. afsluiting

Indeling van organismen in steeds kleinere groepen. Wat klopt?

1. Stammen, Rijken, Klassen, Geslachten, Soorten, Families, Orden
2. Soorten, Geslachten, Rijken, Klassen, Stammen, Families, Orden
3. Rijken, Stammen, Klassen, Orden, Families, Geslachten, Soorten
4. Geslachten, Soorten, Rijken, Stammen, Orden, Klassen, Families

Ordening

Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken.

 Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën.

Je kunt de groepen noemen die ontstaan bij de verdere indeling van een rijk.

In welke vier rijken worden organismen ingedeeld?

1. Planten, dieren, mensen, auto's
2. Planten, dieren, schimmels, bacteriën
3. Dieren, Schimmels, Bacterien,
4. Schimmels, Bacterien, dieren, schimmels.

Indeling cellen

• celkern
• celwand
• bladgroenkorrels

Organisme zonder celkern noemen we prokaryoten

1. juist
2. onjuist

Een soort

 Je kunt soorten en rassen onderscheiden.

 Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomst en verwantschap.

Volgens deze stamboom, welke soorten zijn het meest verwant aan elkaar?

1. Salamander aan vis
2. Gans aan Vis
3. Mens aan kikker
4. Mens aan kat

Dieren en plantenrijk

Je kunt dieren indelen op grond van de kenmerken skelet en symmetrie.

Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van zes stammen van het dierenrijk. 

Je kunt planten indelen in acht stammen.

 Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van vaatplanten en groenwieren.

 Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van sporenplanten en zaadplanten.

Bacteriën en schimmels

 Je kunt kenmerken noemen van schimmels.

 Je kunt uitleggen dat schimmels zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn, en hiervan voorbeelden noemen

Je kunt kenmerken noemen van bacteriën.

Je kunt uitleggen dat bacteriën zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn, en hiervan voorbeelden noemen.

Noem een voorbeeld van nuttig gebruik van schimmels en een voorbeeld van bacteriën.

Hiernaast is het skelet van een hond getekend. De namen van de botten van een hond zijn hetzelfde als bij de mens.

Wat is de naam van het bot dat is aangegeven met de letter P?

1. Halswervel
2. Staartwervel
3. Borstwervel
4. Lendenwervel

rolgewricht 

scharnier gewricht

kogel gewricht

Zelf aan de slag

Afmaken en nakijken heel thema 4

Daarna oefenen op BVJ online

Maak de testjezelf per paragraaf en de afsluiting helemaal achteraan. Meer oefenen? www.biologiepagina.nl 

Herhaling en 4

Stevigheid en beweging

Skelet

Het lichaam van gewervelden (zoals de mens) bestaan uit botten. 

Deze botten zorgen voor stevigheid van het lichaam, 

ze maken beweging mogelijk, 

beschermen een aantal belangrijke organen en 

geven vorm aan je lichaam.

een beer is een :

1. topganger
2. teenganger
3. zoolganger
4. hoefganger

Bouw van botten

Pijpbeenderen: langwerpige botten

Platte beenderen: platte botten.

Kraakbeenweefsel: zacht been weefsel

Botweefsel: hard beenweefsel (waardoorheen bloedvaatjes lopen)

Kalkzouten: stevigheid van de botten

Lijnstof: flexibiliteit van de botten

Waar zit been en waar zit kraakbeen?

Kraakbeen

Been

In welk deel van je leven heb je het meeste lijmstof in je botten?

Waardoor is de schedel van een baby heel kwetsbaar?

5.4 Beenverbindingen

Vergroeid- aan elkaar gegroeid. Niet bewegelijk

Naadverbinding - aan elkaar gegroeide platte botten. Niet bewegelijk

Kraakbeenverbinding - kraakbeen zit om beide uiteinden van bot heen, (zoals bij wervels en tussen ribben en borstbeen). enigszins bewegelijk.

Gewricht - botten kunnen ten opzichten van elkaar bewegen. Gewrichtskapsel en eventueel kapselbanden houden gewricht op hun plek. Goed bewegelijk.

Gewricht

Wat voor gewricht is de kaak?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht
3. rolgewricht

Spieren

Pees - stevige deel waarmee de spier aan het bot vast zit. Een pees is stevig en kan niet korter/langer worden.

Aanhechtingsplaats - plek waar de pees aan het bot vast zit.

Antagonisten - spieren die een tegenovergestelde beweging maken.

Skeletspieren - zijn de spieren die vastzitten aan je botten en voor beweging zorgen.

Een spier zit aan het bot vast met..

1. de spierbuik
2. de pezen
3. de spiervezels
4. het spiervlies

wat is spiergroei?

1. nieuwe vertakkingen van bestaande spiervezels
2. ontstaan van nieuwe spiervezels
3. vergroting van bestaande spiervezels
4. verdubbeling van bestaande spiervezels