Thema 6 Mens en milieu

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Thema 6 Mens en milieu

Eutrofiëring

Onderdelen antwoord

1. eutrofiëring door over-bemesting  fosfaat en nitraat en daardoor uitspoeling;

2. hierdoor toename eendenkroos en algen in oppervlaktewater;

3. hierdoor licht minder ver in water: onderwaterplanten gaan dood: meer organische stof af te breken voor reducenten.

4. dit kost veel zuurstof, daardoor zuurstoftekort voor dieren én te weinig zuurstof voor afbraak: alles

dood en stank door anaerobe afbraak.

Ziekten en plagen ontstaan in gewassen als aan twee voorwaarden voldaan wordt:

1. er is genoeg/veel voedsel;
2. er is geen natuurlijke vijand.

Gevolgen chemische bestrijdingsmiddelen

Chemische bestrijdingsmiddelen kunnen niet afgebroken worden, zij zijn persistent.

Deze worden daardoor bijvoorbeeld in vetcellen opgeslagen.

Als individuen resistent zijn door mutatie, overleven zij het bestrijdingsmiddel en kunnen wel voortplanten, langzamerhand wordt hele populatie resistent.

Trigger moet zijn: toppredator gaat opeens dood!

Biologische bestrijding

• introduceren natuurlijke vijand, predator of parasiet
• gebruik maken van lokstoffen (feromonen) om in een val te lokken of juist weg te houden

Voordeel: soortspecifiek, geen accumulatie, geen resistentie.

Nadeel: de natuurlijke vijand kan zich verplaatsen.

Biologische landbouw

Door in een cyclus verschillende gewassen te verbouwen, wordt uitputting van de bodem voorkomen en is er een kleinere kans op een plaag.

Dieren krijgen voldoende ruimte, biologisch geteeld voer zonder standaard antibiotica.

broeikaseffect

het versterkte broeikaseffect

• Door extra uitstoot van broeikasgassen, wordt extra warmte tegengehouden, waardoor de temperatuur op aarde extra stijgt.
  
• Broeikasgassen zijn met name koolstofdioxide, waterdamp, lachgas (N₂O) en methaan (CH₄).
  
• Vooral het CO₂ gehalte stijgt fors in de atmosfeer, methaan is een sterker broeikasgas.
  

Duurzame ontwikkeling

Duurzame ontwikkeling: voorzien in de behoeften van de huidige generatie, zonder de behoeften van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Mensen gaan op een verantwoorde wijze om met omgeving en schaarse hulpbronnen, dus hergebruik of recyclen.

Lidstaten van de VN: 17 duurzame werelddoelen vastgesteld;

Duurzame energie

Energietransitie nodig: geen uitstoot van broeikasgassen;

Fossiele brandstoffen worden hernieuwbare energiebronnen: zon, wind, warmte: raken niet op.

Energiebesparing is ook duurzamer.

Belangrijke oorzaken

• Bevolkingstoename. Dit wordt de bevolkingsdruk genoemd.
• Wegwerpmaatschappij: veel grondstoffen nodig: lineaire economie.
• Gebruik van machines: uitputting van de grond.
• Veel eten nodig, landbouwbedrijven worden steeds groter: leefgebied van dieren aantast, uitstervingsrisico.
• Meer mensen: meer huizen gebouwd en meer transport. 

Verstoring van het milieu

• stoffen worden toegevoegd aan het milieu die leiden tot vervuiling
• stoffen worden onttrokken aan het milieu waardoor het milieu uitgeput wordt
• menselijk handelen verandert het milieu waardoor het aangetast wordt.