Duurzaamheid les 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Duurzaamheid

Duurzaamheid betekent dat mens (people), milieu (planet) en economie (profit) met elkaar in evenwicht zijn, zodat we de aarde niet uitputten.

De aarde geeft ons alles wat we nodig hebben. Planten en dieren voor voedsel. Bomen voor hout, water om te drinken. En binnen in de aarde liggen allerlei schatten verborgen: metalen, gesteenten, brandstoffen … Zo kunnen we alles maken wat we maar kunnen bedenken, en geeft de aarde ons een heerlijk luxe leventje. Het kan niet op …

Maar helaas kan het wel op. 

De aarde heeft veel te bieden, maar dat is niet eindeloos. En de bijna 7,8 miljard mensen op aarde gebruiken eigenlijk te veel. In deze module leer je over de grondstoffen die de mens uit de aarde haalt. Waar we deze voor gebruiken en welke gevolgen dat heeft voor onze omgeving. En wat we kunnen doen om beter voor de aarde te zorgen.

Criteria 

Je herkent natuurlijke hulpbronnen (water, voedsel, energie en grondstoffen).

Je herkent natuurlijke grondstoffen en halffabrikaten.

Je beschrijft maatregelen voor duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen.

Extra voor niveau wit:

Je beschrijft het gebruik van natuurlijke hulpbronnen op wereldschaal. 

Natuurlijke hulpbronnen

Natuurlijke hulpbronnen zijn stoffen uit de natuur die de mens gebruikt in het dagelijks leven.

Er zijn 4 soorten: voedsel, water, energiebronnen en grondstoffen. 

Natuurlijke grondstoffen en halffabrikaten

Grondstoffen zijn materialen die gebruikt worden om iets te produceren. 

Er zijn ook niet-natuurlijke grondstoffen. Deze worden door mensen gemaakt. We noemen ze halffabrikaten.

Geef een voorbeeld van een grondstof?

Geef een voorbeeld van een halffabrikaat?

Hoe kunnen natuurlijke hulpmiddelen duurzaam gebruikt worden?

Wat zijn natuurlijke hulpbronnen?

1. Uranium
2. Bakstenen
3. Graan
4. Beton

Lappen stof die van de katoenplant gemaakt zijn, behoren tot de groep

1. grondstoffen
2. halffabrikaten
3. eindproducten

Boomstammen die net gekapt zijn behoren bij de groep......

1. grondstoffen
2. halffabrikaten
3. eindproducten

Een wollen sjaal die je in de winkel kunt kopen, behoort tot de groep

1. grondstoffen
2. halffabrikaten
3. eindproducten

Wat betekent dit pictogram?

1. Grondstoffen
2. Productie
3. Transport
4. Recycling

• Niveau rood gaat nu het filmpje bekijken die op de volgende dia staat. 
• Niveau wit gaat verder met de docent in deze LessonUp presentatie. (zij kijken het filmpje na de les)

Criteria, extra voor niveau wit

Je beschrijft hoe delfstoffen ontstaan zijn.

Je beschrijft waarvoor delfstoffen gebruikt worden.

Je verklaart ruimtelijke effecten van grondstofwinning in Nederland.

Je verklaart ruimtelijke effecten van grondstofwinning in de wereld.

Belangrijkste soorten delfstoffen:

• Metalen 
• Fossiele brandstoffen 
• Overige delfstoffen 

Voorbeelden:

IJzer of koper

Aardolie, aardgas of steenkool

Grind, kalksteen, edelstenen

Grondstoffen die uit de aarde opgegraven worden, noemen we delfstoffen. Delven betekent opgraven.

Dagbouw

Open mijnbouw

Boven de grond

Schachtbouw

Gesloten mijnbouw

Onder de grond

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen zijn ontstaan uit planten- en dierenresten van miljoenen jaren oud. 

Aardolie, aardgas en steenkool.

Waar worden delfstoffen voor gebruikt?
Noem een delfstof met uitleg.

Welke effecten heeft delfstofwinning op het landschap?

Winning van veen              ontstaan plassen en meren
Bekijk straks dit filmpje over de winning van veen in Nederland.

Winning van steenkool              mijnbouw

Winning van aardgas               aardbevingen in Groningen

Olierampen

Een effect van het gebruik van aardolie.....

Fossiele brandstoffen zijn duurzaam.

1. Juist
2. Onjuist

Fossiele brandstoffen kunnen opraken?

1. Juist
2. Onjuist

Aardgas, aardolie en steenkool noemen we ook wel:

1. Chemische brandstoffen
2. Kern brandstoffen
3. Fossiele brandstoffen
4. Natuurrijke brandstoffen

Veen bestaat uit plantenresten.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe ontstaan in Groningen aardbevingen?

1. Bij toeval
2. Door gaswinning
3. Doordat aardplaten verschuiven
4. Door steenkoolmijnen

Wat is dagbouw?

1. Schachtbouw
2. Mijnbouw die boven de grond plaatsvindt
3. Mijnbouw die 1 dag duurt
4. Gesloten mijnbouw

Huiswerk:

Voor niveau rood en niveau wit: werkdoelen van deze week maken!

Niveau wit nog de volgende filmpjes bekijken:

https://schooltv.nl/video/over-leven-in-ontwikkelingslanden-afl10-duurzame-landbouw-peru/#q=duurzame%20landbouw

https://schooltv.nl/video/energie-uit-turf-brandstof-gemaakt-van-gedroogd-veen/#q=veen