Saïdjah en Adinda

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 1

Saïdjah en Adinda

Komende lessen staan in het teken van een historisch werk. Max Havelaar van Multatuli. Specifiek het verhaal van Saïdjah en Adinda in de roman Max Havelaar zelf.

De docent deelt het boekje uit en bespreekt de inhoudsopgave van het boekje kort zodat leerlingen op voorhand weten wat ze waar kunnen vinden.

Log in in LessonUp

Pak je telefoon en log alvast in op LessonUp. 

De code staat links onderin deze presentatie.

Klaar? Berg je telefoon dan weer op.

Voeg jezelf alvast toe aan de LessonUp d.m.v. de code links onderin de presentatie. Hierna gaan de devices weer weg tot voor het gebruik hiervan weer toestemming is gegeven door de docent. 

De les wordt opgestart met het betrekken van de actualiteit bij de les. 

Bespreektip: Wat zien we hier? Wie weet wat hier aan de hand is? Wie kan wat meer vertellen over de situatie in dit artikel?

https://nos.nl/artikel/2446998-dit-is-het-begin-van-het-einde-hopen-de-demonstranten-in-iran

Er wordt veel geprotesteerd in Iran, door middel van demonstraties, maar ook met muziek.

De les wordt opgestart met het betrekken van de actualiteit bij de les. 

Bespreektip: Wat zien we hier? Wie weet wat hier aan de hand is? Wie kan wat meer vertellen over de situatie in dit artikel?

https://nos.nl/artikel/2446252-onderwijs-in-bezet-gebied-oekraiens-mocht-je-niet-spreken

Ook in Oekraïne wordt er op meerdere manieren geprotesteerd. De Oekraïne inzending van het songfestival was een protestlied tegen de oorlog. 

https://nos.nl/collectie/13888/artikel/2422422-oekraiens-strijdlied-van-de-oorlog-maakt-grote-kans-op-winst-songfestival

Overkoepelend thema?

Vraag leerlingen welk overkoepelend thema ze herkennen in de nieuwsartikelen. Dit vullen ze in in het woordweb. 

Resultaten zouden moeten zijn: 

- Onderdrukking

- Protest tegen onderdrukking

- Protestmuziek tegen onderdrukking

Komen leerlingen er niet uit, help ze dan op weg.

Het Wilhelmus. Protest tegen onderdrukking protestanten.  

Protest tegen onderdrukking gebeurt al eeuwen met muziek!

Maak met de volgende dia's een bruggetje:

- Protest tegen onderdrukking gebeurt al eeuwen met muziek. 
- Protest tegen onderdrukking gebeurt ook met literatuur. 

Of tijdens de Koude Oorlog. Bv. Over de muur van Klein Orkest. Protest tegen onderdrukking Oost-Berlijn.  

Ik ga leven van Lale Gül. Over onderdrukking binnen het eigen gezin.

Maar ook romans (verhalen) als protest tegen onderdrukking, soms controversieel.

Het Achterhuis van Anne Frank. Over onderdrukking van Joden tijdens WOII.

Max Havelaar door Multatuli, pseudoniem van Eduard Douwes Dekker

Een van de bekendste en belangrijkste boeken in de Nederlandse canon.

Aanklacht tegen de onderdrukking van de bevolking in Nederlands-Indië. 

Literatuur is vakonderstijgend!

Leg uit dat het vak Nederlands vakoverstijgend is:

- Er zijn historische werken die van belang zijn.

- Belangrijke boeken in de canon zijn historisch. 

- Dit betekent dat geschiedenis hieraan gekoppeld moet worden om een context te schetsen.

- Zo is Max Havelaar een aanklacht tegen de onderdrukking van de bevolking in Nederlands-Indie, hiervoor moet je de historische context van Nederlands-Indie in grote lijnen begrijpen.

Wat weet je al van het koloniale systeem in voormalig Nederlands-Indië en het koloniale verleden van Nederland?

2 min: bedenk dit voor jezelf, schrijf steekwoorden in je eigen vak

2 min: delen met je groep, schrijf steekwoorden in middenvak

2 min: uitwisselen met de klas, voeg resultaten toe aan Lessonup

De docent deelt de placemats uit voor de werkvorm denken-delen-uitwisselen per groepje en geeft de volgende instructie:

• Bedenk in 1 min voor jezelf in stilte wat je hierover (de vraag) weet, schrijf steekwoorden in je eigen vak.

• Deel in 2 min je kennis met je groep, kies samen de beste steekwoorden en schrijf deze in het middenvak.

• Voeg de resultaten van je groep toe aan de LessonUp. Hierna zullen we dit klassikaal bespreken.

De docent bespreekt de resultaten met de klas en betrekt de antwoorden van ieder groepje in de bespreking. Eventuele fouten worden door de docent gecorrigeerd.

Koloniale systeem
Nederlands-Indië

Koloniale systeem 

Nederlands-Indië

Met een interactieve tijdlijn nemen we je snel mee door de geschiedenis van Nederlands-Indie.

tijdlijn.schooltv.nl

Maar wie was nou die schrijver, Multatuli, die de aanklacht tegen het onrecht schreef?

Maak de vragen in je boekje op blz. 26

• Video bekijken over het leven van Multatuli.

• Let goed op en vul de kijkvragen in tijdens de video.

Bespreken kijkvragen

Saïdjah en Adinda

We sluiten af met een videofragment van de verfilming van Max Havelaar. 

Wij kijken het deel over het verhaal van Saïdjah en Adinda.

Van 02:25 - 10:30

De docent vertelt leerlingen dat zij een hoofdstuk uit het boek Max Havelaar gaan lezen, een verhaal in een verhaal. Het verhaal van Saidjah en Adinda.

Allereerst bekijken we het verhaal van Saidjah en Adinda in de verfilmping van Max Havelaar.

Huiswerkopdracht

Lees het verhaal van Saïdjah en Adinda in het boekje dat je hebt gekregen. 

De eerste paar hoofdstukken is achtergrondinformatie, dit kun je doorlezen, maar dit hebben we ook besproken. 

Bedenk 5 vragen over de inhoud van het verhaal, lever deze in bij de docent voor de eerstvolgende les. 

Les 2

Saïdjah en Adinda

Kahoot inhoud Saïdjah en Adinda

Met de vragen die jullie hebben ingestuurd maken we een Kahoot over de inhoud van het verhaal van Saïdjah en Adinda. 

Even kijken of iedereen het heeft begrepen (en gelezen)!

Start met Kahoot over de inhoud van het verhaal:

• Als de vragen van leerlingen incompleet zijn. Belangrijke, ontbrekende vragen toevoegen als docent.

• Direct te zien wie het niet heeft gelezen

• Aan de hand van de vragen inhoud tekst bespreken

• Onduidelijkheden ophelderen

• Samenvatten/herhalen van tekst voor start aan verdiepende opdracht.

create.kahoot.it

Opdracht:

Je gaat een grafiek maken bij de inhoud van het verhaal.

Je gaat je inleven in 2 personen:

• Blauw: Saïdjah: symbool voor de Javaan/de lokale bevolking
  
• Rood: Het districtshoofd van Parang-Koedjang: de belichaming van de Nederlandse overheersing en het feodalisme.

Grafiekopdracht

Je gaat je inleven in hoe deze personen zich zouden voelen op verschillende momenten in het verhaal van Saïdjah en Adinda.

Deze personages zijn niet altijd aanwezig bepaalde stukken van het verhaal, maar als ze er wel zouden zijn. Hoe zouden zij zich dan voelen.

x-as: verloop verhaal (in bladzijdes)

y-as: + (blij/positief) en - (boos/verdrietig/negatief)

Maak ze opdracht in je boekje op blz. 28 en 29. 

Bespreking

• Wat valt je op aan de grafiek?
• Zijn er momenten waar niemand blij zou zijn? Waarom wel of niet?
• Zijn er momenten waar iedereen blij zou zijn? Waarom wel of niet?
• Waarom denk je dat bepaalde mensen zich blij of niet blij voelen op bepaalde momenten?

Het doel van deze bespreking:

- Dat het leerlingen opvalt dat Saidjah niet blij is wanneer hij wordt onderdrukt en dat het districtshoofd dan juist blijer is.

- Dat het leerlingen opvalt dat het verhaal is geschreven vanuit Saidjah, en dat de lezer hierdoor medelijden krijgt met het personage en de onderdrukking dit hij meemaakt. 

Bespreking

• Op de momenten dat Saïdjah niet blij is, zouden andere dorpsgenoten van Saïdjah ook niet blij zijn? Of andere lokale bewoners? Waarom wel of niet?
  
• Op de momenten dat het districtshoofd van Parang-Koedjang blij is, zouden andere lokale overheersers of de Nederlandse overheersers  dan ook blij zijn? Waarom wel of niet?
• • Denk je dat dit alleen gebeurde in het verhaal van Saïdjah en Adinda en de roman Max Havelaar? Waarom wel of niet?

Het doel van deze bespreking:

- Dat het leerlingen opvalt dat Saidjah niet blij is wanneer hij wordt onderdrukt en dat het districtshoofd dan juist blijer is.

- Dat het leerlingen opvalt dat het verhaal is geschreven vanuit Saidjah, en dat de lezer hierdoor medelijden krijgt met het personage en de onderdrukking dit hij meemaakt. 

Les 3

Saïdjah en Adinda

Discussieronde

Op de kaartjes die je per groepje krijgt staan discussievragen over het verhaal van Saidjah en Adinda. 

• Neem om de beurt een kaart en bespreek de vraag in het groepje.
• Wanneer alle vragen behandeld zijn zullen we dit klassikaal bespreken. 
• Zorg dat je de vragen uitgebreid kunt benatwoorden.
• Je hebt hier ongeveer 5-10 min de tijd voor. 

Discussieronde

• Waarom heeft de schrijver gekozen voor dit verhaal in de roman?
  
• Waarom past dit verhaal binnen de roman Max Havelaar?
  
• Waarom geeft de schrijver/verteller in het verhaal van Saïdjah en Adinda aan dat die ‘in de herhaling valt’?
  
• Waarom benoemd de schrijver/verteller dat er ‘vele Saïdjah’s en vele Adinda’s zijn’?
  
• Zouden er vandaag de dag nog steeds Saïdjah’s en Adinda’s zijn? Zo ja, noem een voorbeeld?

Het doel van deze discussieronde:

- Leerlingen zien (nogmaals) in dat Multatuli dit verhaal een protest is tegen de onderdrukking van de Javaan, wat past binnen het algehele thema van de roman Max Havelaar. 

- Leerlingen zien in dat de onderdrukking van Saidjah en Adinda niet uniek is, op het gebied van plaats en tijd. 

- Leerlingen zien in dat onderdrukking, zoals die van Saidjah en Adinda, tegenwoordig nog steeds gebeurt en kunnen hier voorbeelden bij geven. 

Verwerkingsopdracht leesdossier

Hoe actueel is Max Havelaar nog in Nederland en Indonesie?

Waarom is dit zo? Of waarom is dit juist niet zo?

Kies minimaal 4 artikelen en verwerk deze is een verslag van minimaal 1 A4, deze opdracht voeg je toe aan je leesdossier

Het doel van deze verwerkingsopdracht:

- Leerlingen zien in dat het verhaal van Saidjah en Adinda en de roman waar het verhaal in staat, Max Havelaar, nog steeds actueel is in zowel Nederland als Indonesie waar een groot deel van de roman plaatsvindt. 

- Leerlingen oefenen met onderzoeksvaardigheden. 

Discussievragen:

- Na het doden van de opstandelingen klonk er ‘gejubel’ in de hoofdstad Batavia, en beloont de Nederlandse koning de ‘heldenmoed’ van het leger. Is dat logisch, of niet? Betrek in je antwoord de perspectieven van de lokale bevolking en die van de Nederlanders.

o Wanneer Saïdjah de opstandelingen heeft gevonden wordt hij gedood, net als zij. ‘Ik heb ’t slot der geschiedenis van Saïdjah korter gemaakt, dan ik had kunnen doen wanneer ik lust gevoeld had in ’t schetsen van iets akeligs’, schrijft de auteur. Waarom denk je dat hij hiervoor kiest?

VOC-periode

VOC-periode

19e eeuw

19e eeuw

Strijdlied: https://nos.nl/video/2448919-dit-strijdlied-voor-iran-wordt-wereldwijd-meegezongen

https://nos.nl/artikel/2446000-gevangenissen-onder-de-grond-hoe-rusland-burgers-in-bezet-gebied-onderdrukt

Kahoot video Multatuli

https://create.kahoot.it/details/5d5527d8-fc24-48ec-9cbe-ca5f6a5243f2