9.2 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Nationalisme

Kenmerkend aspect

De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• Het begrip nationalisme uitleggen
• Verklaren hoe de Verlichting en de Romantiek tot het nationalisme heeft geleid
• Uitleggen op welke manier de overheid het nationalisme kan bevorderen
• Verklaren waarom geschiedenis in Duitsland extra belangrijk was

Begrip

In de 19de eeuw ontstaat het nationalisme.

Kern van het nationalisme is dat mensen bij een volk of staat horen en een gemeenschappelijke taal, cultuur en geschiedenis delen. 

Oorsprong van nationalisme ligt in zowel de Verlichting als in de Romantiek.

Oorsprong

De Verlichting onderstreepte het belang van de burgers die samen moesten werken.

De Romantiek zet zich af tegen het wetenschappelijke en universele karakter van de Verlichting. 

De emotie en het innerlijke speelt een grote rol volgens Romantici. Nadruk op mythische verleden in plaats van hedendaagse realiteit. 

Creatie

Onder invloed van nationalisme creëert de overheid de samenhorigheid.

Hiervoor gebruiken ze onderwijs (één taal, één geschiedenis) en kunst waarin de gedeelde geschiedenis centraal staat.

Op wereldtentoonstellingen laten landen aan elkaar zien waar zij tot in staat zijn. 

Duitsland

Na het einde van het Heilige Roomse Rijk (1806) bestaat "Duitsland" uit losse koninkrijken.

Pogingen tot eenwording of democratisering mislukken tot 1871. 

Na oorlog met Frankrijk bindt Bismarck de Duitse staten aan Pruisen. 

Geschiedenis is in het nieuwe keizerrijk extra belangrijk.