De Dirigent

• Muziek
• Basisschool
• Groep 3-8

Instrumenten expeditie

Als je op het icoontje rechtsonderin het scherm klikt, krijg je extra toelichting bij de slide!

Toelichting

Hier vind je, indien nodig, meer informatie of uitleg over de bijbehorende slide. 

Wie staat er voor het orkest?

De dirigent!

Wat weet je van de dirigent?

Toelichting
Vraag leerlingen wat ze al weten van de dirigent?

Mogelijk antwoorden zijn: leider van het orkest, spreekt met de musici af hoe ze de muziek precies gaan uitvoeren, geeft tempo en dynamische verschillen (hard en zacht) aan. Brengt een extra sfeer aan in het stuk. 

Uitvoeren!  

Voer de opdracht uit die Freek en Eric hebben uitgelegd in de video!

Laat 1 iemand voor de klas staan: dit is de dirigent! Probeer met gebaren de hele klas te laten staan, naar links/rechts te laten wankelen, te laten zitten. Weet je nog iets anders? Probeer maar! Kijk maar eens of de klas je begrijpt met jouw gebaren!

01:46

Hoe heet dat boekwerk? Waarin alle muziekpartijen van alle instrumenten staan?

1. Gewoon papier
2. Partituur
3. Dienblad
4. Bok

Toelichting

Bekijk het filmpje. Hierbij kun je het beeld verschuiven! Wat ziet de dirigent vanaf de bok ? Wat valt op? En wat doet de dirigent allemaal?

  De dirigent geeft aan wanneer het orkest start 

  met spelen en wanneer het stopt. 

  Wat geeft een dirigent nog meer aan?

Toelichting

Bespreek met de leerlingen wat een dirigent allemaal aangeeft. Bijvoorbeeld:

- Start/Stop

- Hard/zacht (dynamiek)

- Het tempo

- De maat (in 4 tellen of in 3 bijvoorbeeld)

- Inzet van bepaalde instrumenten

- De 'articulatie' --> kort/vloeiend spelen.

Probeer de oefening te herhalen die je zojuist zag!

Zelf aan de slag!

Toelichting:

Doe het eerst zelf voor: 

1. Pak een appel of ander voorwerp
2. Ga voor de klas staan en spreek af dat zodra het voorwerp in je andere hand valt, dat de leerlingen dan 1x in hun handen klappen.
3. Kijk de klas rond en laat het voorwerp in je andere hand vallen.

Ging dat goed gelijk? Zo niet, nogmaals proberen? Kan een leerling dit ook? En lukt het ook met een potlood of pen als dirigeerstokje?

Doe je mee?  

Toelichting 

We gaan nu een stap verder dan het vallen van de appel!

Tegelijkertijd beginnen: 

• Hou je handen op buikhoogte,
• Beweeg ze tegelijkertijd omhoog; op het moment dat je je handen tegelijkertijd als het ware naar beneden laat vallen en ze op de hoogte zijn zoals je oorspronkelijk stond, geven de leerlingen als het goed is de eerste stamp. 
• Dit zal waarschijnlijk niet in een keer spatgelijk gaan. 
• Doe dit een paar keer. 
• De dirigent moet oefenen, maar de leerlingen natuurlijk ook. Concentreren, goed kijken, op elkaar letten en stampen.

Teken tegelijkertijd een rondje en een driehoek, succes!

De dirigent als duizendpoot!

Toelichting:

Leerlingen proberen net als een dirigent twee verschillende dingen met hun handen te doen: een rondje tekenen met links en een driehoek tekenen met rechts. Tip: dit hoeft niet perse op een whiteboard of op het digibord, maar kan ook in de lucht of op een leeg a4tje. Vinden leerlingen het makkelijk of lastig?

Nóg meer uitdaging?! 

én

Hard/zacht

Links

Rechts

Toelichting

Probeer nu met je rechterhand de 'maat' te slaan en met je linkerhand hard of zacht aan te geven.

Hoe noem je een dirigeerstokje  

ook wel?  

1. Aanwijsstokje
2. Zwaaistokje
3. Baton
4. Muziekstokje

Waarom gebruikt een dirigent   

zo'n 'baton'?   

1. Dan kan de dirigent op de lessenaar tikken om aandacht te vragen
2. Dan kunnen de musici achterin het orkest de bewegingen beter zien

De concertmeester krijgt een hand van de dirigent   

aan het begin van een concert.   

Wat is een concertmeester?  

1. de eerste violist
2. de aanvoerder van het orkest
3. antwoord A en B zijn juist
4. geen van beide antwoorden

Toelichting:

De mevrouw vooraan, op de stoel links van de verhoging voor de dirigent, is de eerste violist. Deze violist wordt concertmeester genoemd. Zij heeft belangrijke taken, geeft alle andere violisten aanwijzingen en bepaalt wanneer de strijkstokken omhoog of omlaag gaan. Zodat alle stokken tijdens het concert dezelfde kant opgaan. Bovendien is zij de bemiddelaar tussen het orkestleden en de dirigent; als er iets aan de hand is regelt de concertmeester dat met de dirigent, zodat niet alle orkestleden bij hem langs hoeven gaan. Ook geeft de concertmeester de juiste toon waarop de andere violisten kunnen stemmen, daarna geeft zij een knikje aan de hoboïst zodat de blazers kunnen stemmen. Op die manier speelt niemand vals. En als concertmeester krijg je je eigen kleedkamer!

Toelichting:

Laat deze video zien na de vraag over de ceremoniemeester.

 Wat heb je geleerd over de dirigent?

Toelichting:

Bespreek met de leerlingen wat ze hebben geleerd over de dirigent. Wat geeft een dirigent allemaal aan? Hoe doet hij dat? Lijkt het je makkelijk of moeilijk? Lijkt het je leuk of spannend om te doen?

  Zou je zelf een dirigent willen zijn?

😒🙁😐🙂😃

Toelichting

Vraag door: waarom zou iemand wel of geen dirigent willen zijn?