5.3 Hoe sociaal is ons land?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling vorige les
• Uitleg paragraaf 3
• bespreken opdrachten vorige les.
• zelfstandig aan het werk

Lesdoelen 5.1

• Hoe is de economie in ons land georganiseerd?
• Welke invloed heeft de overheid op de economie?
• Welke instanties geven er advies aan de overheid?

Lesdoelen 5.2

• Waarom is er sociale zekerheid?
  
• Hoe is de sociale zekerheid geregeld?
  
• Wat is een verzorgingsstaat?

Hoe sociaal is ons land?

• Bestaansminimum voor iedereen
  

• Sociaal minimum: bedrag waar je van rond moet komen.
  

• Sociale voorziening: bijstandsuitkering.

Sociale zekerheid

Nederland is een verzorgingsstaat

Sociale zekerheid

Gezondheidszorg

Huisvesting

Onderwijs

Vergrijzing

• aandeel ouderen in de totale bevolking neemt toe en de gemiddelde leeftijd van de bevolking stijgt
• Om de uitkeringen van de AOW-ers te kunnen blijven betalen heeft de overheid besloten de AOW-leeftijd te verhogen.

Vergrijzing 

Actieven

Alle mensen met betaald werk

% inkomen in de vorm van premies en belastingen

Niet-actieven

Mensen zonder betaald werk, die een uitkering ontvangen. Bijv. omdat ze arbeidsongeschikt zijn, werkloos of boven de pensioenleeftijd.

Tot de groep niet-actieven behoren ook de AOW'ers. Deze groep groeit al jaren (= vergrijzing). Wat betekent dit voor Nederland ?

Vergrijzing:

• het aandeel ouderen in de totale bevolking neemt toe en de gemiddelde leeftijd van de bevolking stijgt

De AOW

Algemene ouderdomswet

AOW premie 

Samenwonend of getrouwd   €    812,71 p.p. 

Alleen wonend                                € 1.187,43 p.p.

Verhoging AOW-leeftijd

Door de AOW-leeftijd te verhogen zijn er minder mensen die een AOW-uitkering krijgen (inactieven) en zijn er meer mensen die werken en betalen voor de AOW (actieven)

Hoe houden we de AOW betaalbaar?

Hoe houden we de AOW betaalbaar?

- de AOW-leeftijd verder te verhogen van 65 naar 67 jaar

- de premies + loonbelasting te verhogen

- de AOW-uitkeringen te verlagen;

- de arbeidsparticipatie (arbeidsdeelname) te laten toenemen;

- de AOW-ers ook AOW-premie te laten betalen;

- de AOW niet meer aan iedereen te geven, maar alleen aan 

   ouderen met geen of een laag pensioen.

Kapitaaldekkingstelsel

Actieven betalen mee aan de inkomens van de inactieven

Herverdeling van inkomens

Probleem!

+ Inactieven

- Actieven

Dus....

• Vergrijzing = in verhouding meer ouderen dan jongeren
• Gevolg: pensioen wordt onbetaalbaar! Dus AOW-leeftijd verhogen!
• Oplossingen: AOW-leeftijd verhogen, uitkeringen verlagen, meer premie betalen, zelf sparen

Aan het werk!

Lees de theorie en begrippen op bladzijde 14 t/m 17

Maak de opdrachten 17 t/m 28

 Vul de samenvatting op blz 17 in

 Oefenopgaven 10 t/m 20 blz 29

maken opdrachten

Lees de theorie en begrippen van 5.3

Kies uit de volgende opdrachten:

• opdrachten 5.3 witte blz. (blz. 148 t/m 151) kies van iedere paragraaf 8 opdrachten
• oefenopgaven 5.3 alle opdrachten (160)
• alle rekenopdrachten (groen blz. 162 en 163)
• maak een eigen samenvatting.

extra uitleg 

maken opdrachten paragraaf 4

• Lees de theorie blz 152 t/m 155
• Maak de opdrachten 31 t/m 43
• Kijk je opdrachten na!

Klaar?

• Begin met rekenen

Wat heb je geleerd?

Iedereen heeft recht op een AOW- uitkering als de AOW-leeftijd bereikt is.

1. Juist
2. Onjuist

Wie behoren NIET tot
de 'inactieven'?

1. AOW-ers
2. Arbeidsongeschikten
3. Daklozen
4. Werklozen

AOW is gebaseerd op het kapitaaldekkingsstelsel

1. Juist
2. Onjuist

Door het verhogen van de AOW-leeftijd

1. neemt het aantal actieven toe
2. neemt het aantal inactieven toe
3. wordt vergrijzing tegen gegaan
4. wordt de AOW ook hoger

De AOW is een basispensioen, dat door de staat wordt uitgekeerd aan alle Nederlanders van 67 jaar en ouder. Dat kost heel veel geld.
Hoe komt de regering aan dat geld?

1. Alle werkende Nederlanders moeten iedere maand een deel van hun loon afstaan.
2. De staat verkoopt jaarlijks een deel van zijn goudvoorraad.
3. Het wordt geleend van de banken.
4. De werkgevers betalen het uit hun winsten.

Kees heeft ontslag gekregen. Hij kan nu gebruik maken van de ....

1. ANW
2. AOW
3. WLZ
4. WW

Henk is door een bedrijfsongeval arbeidsongeschikt geraakt en kan gebruik maken van de ...

1. WW
2. WAO
3. AOW
4. AWBZ

Linda haar vader is overleden. Nu kan ze gebruik maken van de .....

1. AWBZ
2. ANW
3. WAO
4. WLZ

Oma komt in een rolstoel terecht. Ze kan nu gebruik maken van de ...

1. AOW
2. WLZ
3. WAO
4. ANW

Truus is gescheiden en kan nu gebruik maken van de ....

1. ANW
2. Bijstand
3. Sociale premies
4. WIA

Waar wordt de sociale zekerheid mee betaalt?

1. belastinggeld
2. sociale premies
3. bijstandsuitkering
4. WMO

Welke 4 zaken worden in de Nederlandse verzorgingsstaat geregeld?

• begrippen oefenen
• extra uitleg

verdeling in 2 groepen

• begrippen oefenen
  

begrippen oefenen door middel van het zelf maken van een kruiswoordpuzzel en begrippen opschrijven in je schrift. 

maken opdrachten paragraaf 3

• Lees de theorie blz 148 t/m 151
• Maak de opdrachten 20 t/m 30
• Kijk je opdrachten na!

Klaar?

• Begin met paragraaf 4

extra uitleg 

maken opdrachten paragraaf 3

• Lees de theorie blz 148 t/m 151
• Maak de opdrachten 20 t/m 30
• Kijk je opdrachten na!

Klaar?

• Begin met paragraaf 4