Paragraaf 2 vulkanisme

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Pak erbij

Lesboek H3 paragraaf 2 (blz 46-47)

Werkboek H3 paragraaf 2 (blz 50-51)

Aantekeningenschrift en werkblad

Wat gaan we doen deze les?

1e lesuur:

• Huiswerk bespreken 
• Uitleg paragraaf 2
• maken opdracht 1 & 2

2e lesuur

• verder uitleg paragraaf 2
• Maken opdracht paragraaf 2 of aan de slag met het PO

Vraag 2a

Wat is het verschil tussen subductie en convergentie?

Vraag 3a

Leg in je eigen woorden uit hoe een aardbeving ontstaat

vraag 4a 

leg uit met het begrip seismisch gat  uit dat het logisch was dat de aardbeving van 2010 rond Concepción plaatsvond

Welke 3 plaatbewegingen zijn er en hoe bewegen die?

Lezen

lezen paragraaf 2 in het lesboek op bladzijde 46 & 47

Waar gaan we over leren?

1. Wat er gebeurt als de Nazcaplaat wegduikt onder de Zuid-Amerikaanse plaat 
2. Welke 3 vulkanen er zijn, hoe deze ontstaan, en waar je ze kan vinden 
3. De gesteentecyclus 
4. Wat de gevolgen zijn van vulkanisme
5. Verklaren hoe hotspots ontstaan

Waarom duikt de Nazcaplaat onder de Zuid-Amerikaanse plaat

Omdat de Nazcaplaat is opgebouwd uit basalt

Wat zijn de gevolgen van subductie?

80 % van de vulkanen op aarde ontstaan bij subductie

10% van de vulkanen op aarde ontstaan bij divergentie

overige 10% ontstaat niet bij plaatzones

Stratovulkaan

Op Aarde komen er 3 soorten vulkanen voor

divergentie & hotspots

subductie

instorten magmakamers

Hoe ontstaat een stratovulkaan?

Convergent: subductie

Explosief: Stratovulkaan

vorming stratovulkaan

Stratovulkaan

• Ontstaat door: Subductie
• De uitbarstingen van deze vulkaan zijn explosief
• Het magma bestaat uit graniet van de continentale plaat & basalt van de oceanische plaat. Hierdoor wordt het magma taai & stroperig
• De taaie magma stijgt langzaam & stolt waardoor de kraterpijp verstopt raakt.
• Omdat de taaie magma snel stolt zijn de hellingen steil & opgebouwd uit lagen

Gevolgen van een explosieve uitbarsting

• Vulkanische bommen, as, giftige gas en stoom worden de lucht in geslingerd.
• Pyroclastische stroom: een gloeiend hete wolk van as en stof die met een grote snelheid van de vulkaanhelling naar beneden komt
• Modderstromen
• Massa extinctie 

02:30

Had deze vulkaanuitbarsting in IJsland invloed op Europa?

Waar op aarde kan je stratovulkanen vinden?

Opdracht

Maak opdracht 1 en 2 op pagina 46 van je werkboek

1A bespreken

1. sedimentgesteente 
2. metamorf gesteente
3. stollingsgesteente
4. magma stijgt naar het oppervlak
5. afzetting van sedimenten 
6. hitte en druk
7. stof en as in de atmosfeer
8. vulkaanuitbarsting

Soorten gesteente

1. Stollingsgesteente: stollen van lava of magma
   (graniet en basalt)
2. Sedimentgesteente: sedimenten in lagen op elkaar (zandsteen en kleisteen)
3. Metamorfe gesteenten: stollings-of sedimentgesteente veranderen door hoge druk en veel tijd
   (kalksteen wordt marmer)

Stratovulkaan

Op Aarde komen er 3 soorten vulkanen voor

Hoe onstaat een caldeira?

Vorming van caldeira vulkaan

Caldeiravulkaan pinatubo

in de Filipijnen. 

Ontstaan caldeira

1. Stratovulkaan barst uit (explosief).
2. Door de uitbarsting is de magmakamer leeg en is de druk verdwenen.
3. De magmakamer stort in.
4. Er ontstaat een grote krater. Hierin wordt een kratermeer gevormd en kan een nieuwe krater ontstaan.

Stratovulkaan

Op Aarde komen er 3 soorten vulkanen voor

Schildvulkanen

• Ontstaat door: divergentie & hotspots
• De uitbarstingen van deze vulkaan zijn effusief
• Het magma is dun en is dus makkelijker vloeibaar
• Bij een uitbarsting stroomt lava over een groot gebied uit
• Er worden flauwe hellingen gevormd

80 % van de vulkanen op aarde ontstaan bij subductie

10% van de vulkanen op aarde ontstaan bij divergentie

overige 10% ontstaat niet bij plaatzones, maar bij hotspots

Hotspot (B72)

• In de aardmantel liggen mantelpluimen. Dit zijn kolommen van gesmolten gesteente uit het onderste deel van de aardmantel  
• Als dit het aardoppervlakte bereikt scheurt het de aardkorst open. 
• De top van de gesmolten mantelpluim noem je een hotspot.
• de mantelpluim bevindt zich op een vaste locatie, de aardkorst erboven verplaatst.

0

Waar vind je de hotspots

• Niet aan de plaatranden, maar boven een mantelpluim
• Plekken op de aarde waar dit is: Chili: Juan-Fernandez-eilanden  Hawaï 

Aan de slag!

• Je kan zelfstandig aan de slag met het maken van het Prakitsche Opdracht  (inleveren voor 18 december 22:00)

        of

• Je gaat maken paragraaf 2 opdracht 1 t/m 9 + 11

Afsluiting

Waar hebben we het deze les over gehad?

Hoe heb je de les ervaren?

Voor volgende week maken paragraaf 2:

1 t/m 9 + 11 

Uit wat voor soort gesteente bestaan de aardplaten?

1. sedimentgesteente
2. metamorfgesteente
3. stollingsgesteente

Bij een convergente plaatbeweging bewegen de platen...

1. langs elkaar
2. uit elkaar
3. naar elkaar toe

Wat voor soort vulkaan zie je hier?

Waardoor wordt metamorfgesteente gevormd?

1. Door waterdruk
2. Door druk een hitte
3. Door een divergenteplaatbeweging
4. Door afschuivingbreuken

Hoe onstaan schildvulkanen?

1. Bij explosieve uitbarstingen
2. Bij divergente bewegingen
3. Door hotspots
4. Bij transforme plaatbeweging

Hoe snel bewegen de Zuid-Amerikaanse plaat en de Nazca plaat naar elkaar toe?

1. 10 tot 8 cm per maand
2. 12 tot 15 cm per jaar
3. 10 tot 8 cm per jaar
4. 10 tot 8 cm per dag