eco H3

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

3.1 Je eigen bedrijf

3.2 Personeel gezocht!

Wat voor bijbaantje lijkt jou leuk?

3.2 Personeel gezocht!

1. Als een zelfstandig ondernemer geen personeel heeft, is hij/zij een zzp'er. 

2. Zzp'er: zelfstandige zonder personeel

3. Als je personeel in loondienst hebt ben je een werkgever.

4. Als je in loondienst bent ben je een werknemer.

Werknemer of werkgever?
Lynn is hoofd van de groenteafdeling in de supermarkt

1. Werknemer
2. Werkgever

Werknemer of werkgever?
Hans is leraar Duits

1. Werknemer
2. Werkgever

Werknemer of werkgever?
Mo is eigenaar van een bedrijf dat maaltijden bezorgt

1. Werknemer
2. Werkgever

3.2 Personeel gezocht!

1. Als een bedrijf een baan heeft waarvoor ze iemand zoeken, dan is er een vacature. 

2. Als zo'n vacature jou iets lijkt dan kun je solliciteren. Dan laat je het bedrijf weten dat jij die baan graag wilt. 

Aan de slag!

Opdrachten: 1 t/m 8 (blz. 94 t/m 96)

3.2 Personeel gezocht! 

1. De arbeidsovereenkomst is een afspraak dat de werknemer in loondienst komt bij de werkgever. 

2. Hier staat in: wat voor werk en wat je arbeidsvoorwaarden (loon, uren, vakantie) zijn.

 3. CAO (collectieve arbeidsovereenkomst): afspraken voor een grote groep bedrijven. 

Afspreken hoeveel uren je gaat werken noem je een arbeidsvoorwaarde

1. Waar
2. Niet waar

In een .... staan afspraken die een werknemer met een werkgever maakt

1. Loonovereenkomst
2. Werkverdrag
3. Arbeidsovereenkomst

3.2 Personeel gezocht! 

1. Voor de meeste banen heb je scholing (opleiding) nodig: verkoper, kapper, automonteur. 

2. Vaak is er sprake van arbeidsverdeling. Iedere medewerker heeft zijn eigen taken en doet waar hij goed (gespecialiseerd) in is. 

Aan de slag!

Opdrachten: 9 t/m 16 (blz. 97 t/m 99)

Wat is een deeltijdbaan?

1. je werkt meer dan 35 uur per week
2. je werkt minder dan 35 uur per week
3. je werkt minder dan 60 uur per week
4. je werkt meer dan 60 uur per week

Terugblik

deeltijdbaan 

Fulltimebaan

fulltimebaan

je moeder werkt 24 uur in een apotheek

jos werkt 35 uur in het ziekenhuis

de buurman werkt 36 uur als vrachtwagenchauffeur 

als iemand een vaste baan heeft dan ......

1. werkt hij/zij 40 uur in de week
2. werkt hij/zij als een vaste invalkracht
3. werkt hij/zij met een contract wat niet eindigt
4. werkt hij/zij op een vaste werkplek

Een deeltijdbaan heet ook wel.

1. tijdelijke baan
2. vaste baan
3. fulltimebaan
4. parttimebaan

Bij een vaste baan heb je een contract voor....

1. Bepaalde tijd
2. Onbepaalde tijd

Voltijdbaan

Deeltijdbaan

fulltime

parttime

5 dagen per week

korter dan 5 dagen 

35 tot 40 uur per week

minder dan 35 uur p/w

Een tijdelijke baan is

1. een baan waarbij je te laat mag komen
2. Een baan voor bepaalde tijd met afgesproken einddatum
3. Een baan voor minder dan 12 uur per week
4. Een baan waarbij geen einddatum is afgesproken

3.3 Wat spreken we af? Deel 2

Bruto- en nettoloon

• Brutoloon = afgesproken loon met werkgever 
• Nettoloon = brutoloon - (loonbelasting + sociale premies)

• BRUTOLOON IS ALTIJD HOGER DAN NETTOLOON

Wat ga je verdienen? 

                                             Wat ga je verdienen:

Brutoloon                                               (staat in je contract)

loonbelasting en premies  -/-      (betalen aan de overheid)

Nettoloon                                               (krijg je op de rekening)

Minimumloon: wat je minimaal minimaal verdienen

Minimum jeugdloon: loon voor 15 tot 21 jaar 

€ ............

€ 400,-

€ 800,-

€ 3.500,-

Brutoloon

Nettoloon = brutoloon - inhoudingen

Wat moet je minimaal verdienen?

Om ervoor te zorgen dat iedereen genoeg 

kan verdienen om in zijn basisbehoeften te 

kunnen voorzien, is er een minimumloon 

bepaald. 

Minimumloon = het brutoloon dat een 

werknemer van 21 jaar of ouder minstens 

moet verdienen bij een voltijdbaan.

Tussen de 15 en 21 jaar geldt het 

minimumjeugdloon.

Het brutoloon dat je in een voltijdbaan minstens moet verdienen als je 21 jaar of ouder bent, noem je het

Het brutoloon dat iemand tussen 15 en 21 jaar minimaal moet verdienen, noem je het 

minimumloon

minimumjeugdloon

 Juist of onjuist? Sleep het juiste antwoord naar de stelling

A

B

C

Een werknemer ontvangt loon

Het brutoloon is meer dan het nettoloon

Een voltijdbaan heb je als je 34 of meer uren per week werkt

Juist

Juist

Juist

Onjuist

Onjuist

Onjuist

Aan het werk

Maken 3.3 Wat spreken we af?

Opdrachten 8 t/m 15

3.4 Je hebt geen
werk meer

Leerdoelen

• Je weet wat er gebeurt wanneer je ontslagen wordt
• Je weet wanneer je werkloos bent
  
  
• Je weet wat het UWV doet
• Je weet hoe de WW werkt

Wanneer ben je officieel werkloos?

Ontslag

• Bij een vaste baan werk je voor onbepaalde tijd
• Toch kan je ontslag krijgen

1.  Je neemt zelf ontslag
2. Je baas heeft geen werk meer voor je
3. Je functioneert niet naar behoren

• Je hebt eerst nog wel een opzegtermijn 
  - Eén of twee maand voor beide om vervanging te regelen

Werkloos

Ontslagen? Niet direct een nieuwe naam? Werkloos!

Je wordt officieel meegeteld als werkloze wanneer je:

• tussen de 15 jaar en de pensioenleeftijd bent;

• geen baan hebt;

• actief op zoek bent naar werk.

Werkloos

• Veel mensen ontslagen? --> Veel werkloosheid
  - Meestal teken dat het slecht gaat met de economie
  - Veel bedrijven ontslaan mensen
  
  
• Weinig werkloosheid?
  - Meestal teken dat het goed gaat met de economie
  - Veel bedrijven nemen mensen aan

Welke redenen zijn er om ontslag te krijgen?

UWV

• Werkloos? Inschrijven bij het UWV! 
• Twee taken:
  • Het UWV bepaalt of je recht hebt op een uitkering.
  • Het UWV helpt je bij het vinden van een baan. 
• Bedrijven geven hun vacatures door aan het UWV
  • UWV houdt de werkloosheid in Nederland bij

WW

Als je werkloos bent kan je een werkloosheidsuitkering krijgen

Je krijgt tijdelijk geld om alles te blijven betalen

Hoe lang je een WW-uitkering krijgt, hangt af van de tijd dat je gewerkt hebt + er zijn voorwaarden!

WW

• Het is niet je eigen schuld dat je werkloos bent. Je hebt ontslag gekregen of je contract is afgelopen.
• Je hebt minstens 26 weken in loondienst gewerkt voor je werkloos werd.
• Je hebt je binnen twee dagen na het ontslag ingeschreven bij het UWV.
• Je moet direct beschikbaar zijn voor werk.

Wat is een ondernemer?

3.1 Je eigen bedrijf 

1. Als je een eigen bedrijf hebt ben je een zelfstandig ondernemer. 

2. Je verkoopt goederen of diensten. 

3. Dit noem je in beide gevallen produceren. 

Noem een voordeel van het hebben van een eigen bedrijf

Hoe noem je iemand met een eigen bedrijf?

1. Werknemer
2. Administrateur
3. Ondernemer

Het maken van goederen en leveren van diensten noem je produceren

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een voorbeeld van produceren?

1. Je koopt een frikandelbroodje bij de Boni
2. De kapper knipt je haar
3. Je haalt een snack uit de automaat

1. Alle kosten (grondstoffen/gereedschap/ elektriciteit/personeel etc.) die je maakt om te produceren noem je productiekosten. 

2. Deze kun je terugverdienen door het product/ de dienst te verkopen. Daarvoor moet je de kostprijs per product te weten. 

3. kostprijs per product = 

totale productiekosten : aantal producten

Sophie heeft 25 jurken gemaakt.
De productiekosten waren hiervoor in totaal
€ 112,50. Wat is de kostprijs per product (jurk)?

1. 6
2. 3,25
3. 4,50
4. 4

Harry bakt 40 taarten.
De productiekosten waren hiervoor in totaal
€ 70,- Wat is de kostprijs per product (taart)?

1. 1,75
2. 1
3. 1,25
4. 2,75

Aan de slag!

Introductie opdrachten: 1 t/m 2 (blz. 84 t/m 85)

opdrachten: 1 t/m 7 (blz. 86 t/m 7)

3.1 Je eigen bedrijf / HERHALING

1. Als je een eigen bedrijf hebt ben je een zelfstandig ondernemer. 

2. Je verkoopt goederen of diensten. 

3. Dit noem je in beide gevallen produceren. 

1. Alle kosten (grondstoffen/gereedschap/ elektriciteit/personeel etc.) die je maakt om te produceren noem je productiekosten. 

2. Deze kun je terugverdienen door het product/ de dienst te verkopen. Daarvoor moet je de kostprijs per product te weten. 

3. kostprijs per product = 

totale productiekosten : aantal producten

Henk maakt 30 bloemstukken.
De productiekosten waren hiervoor in totaal
€ 225,- Wat is de kostprijs per product (bloemstuk)?

1. € 7,50
2. € 6,25
3. € 8

Mees maakt een boekenkast. De planken kosten
€ 14,90 per meter. Voor een boekenkast heeft hij 15 meter nodig. Wat zijn de productiekasten voor deze boekenkast?

1. € 215,-
2. € 223,50
3. € 220,50

3.1 Je eigen bedrijf 

1. Het totale bedrag dat je ontvangt door de verkoop van goederen of diensten is je omzet. 

2. Je winst is het bedrag dat je overhoudt nadat alle productiekosten zijn betaald. 

3. Winst = omzet - productiekosten  

Henk heeft zijn 30 bloemstukken voor € 495,-
De productiekosten waren € 225,-
Wat is de winst van Henk?

1. € 175,-
2. € 210,-
3. € 270,-

Mees verkoopt 15 boekenkasten. Een boekenkast kost € 750,- per stuk.
De productiekosten per boekenkast waren €223,50.
Wat is de winst van Mees?

1. € 8.023,50
2. € 7.897,50
3. € 7.900,25

Noem een nadeel van het hebben van een eigen bedrijf

3.1 Je eigen bedrijf 

1. Een ondernemer loopt risico. 

2. Als je kosten hoger worden dan je opbrengsten, heb je geen winst meer en lijd je verlies. 

3. Als je je rekeningen niet meer kunt betalen kun je door de rechter failliet worden verklaard. Je bedrijf wordt dan gesloten. 

Aan de slag!

Opdrachten: 8 t/m 15 (blz. 89 t/m 91)