2.1 Het verhaal van de gesteenten

Het verhaal van de gesteenten
Voorbereiding; neem W9 (opdracht 5 van par. 2.1 blz. 62) voor je en vul dit schema in tijdens deze presentatie.
Andere opdrachten kun je ook beantwoorden. 
1 / 40
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 40 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 35 min

Items in this lesson

Het verhaal van de gesteenten
Voorbereiding; neem W9 (opdracht 5 van par. 2.1 blz. 62) voor je en vul dit schema in tijdens deze presentatie.
Andere opdrachten kun je ook beantwoorden. 

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
Welke soorten gesteenten zijn er?
Wat zegt een gesteente over de geologische geschiedenis van een gebied?
(bij dit laatste leerdoel gebruik je feitelijk het actualiteitsbeginsel)


Slide 2 - Slide

Soorten gesteente (hoofdvorm)
  • Stollingsgesteente
  • Sedimentgesteente 
  • Metamorf gesteente

Slide 3 - Slide

Uiterlijke kenmerken
Stollingsgesteente:
  • Geen gelaagdheid
  • Geen fossielen
  • Mineralen zijn zichtbaar als aparte kristallen

Voorbeeld: 

Slide 4 - Slide

Ontstaan
Stollingsgesteente:
  • Magma/lava stolt (Veel warmte)
  • Uitvloeiingsgesteente;
      Basalt 
  • Dieptegesteente;
      Graniet


Slide 5 - Slide

Uiterlijke kenmerken
Sedimentgesteente:
  • Gelaagd
  • Vaak met fossielen; organogeen
  • Vaak door kleine deeltjes (die eerder verweerd en geërodeerd zijn); klastisch


Slide 6 - Slide

Ontstaan
Sedimentgesteente:
  • Sediment wordt afgezet door de rivier / zee
  • Sediment plakt onder druk aan elkaar
  • Druk van bovenliggende sedimentpakketen


Slide 7 - Slide

Fossiel in sedimentgesteente

Slide 8 - Slide

Ontstaan
Metamorf gesteente:
  • Onder hoge druk en/of hoge temperatuur verandert gesteente van samenstelling


Slide 9 - Slide

Uiterlijke kenmerken
Metamorf gesteente:
  • Helemaal gekristalliseerd
  • Geen holtes of barsten
  • Geen fossielen

Voorbeeld: 

Slide 10 - Slide

       Schist                      Steenkool                 Marmer  
Metamorfose betekent gedaanteverandering.

Metamorf gesteente
ontstaat wanneer sedimentgesteente 
of stollingsgesteente onder hoge druk en/of temperatuur 
worden omgevormd tot een ander gesteente.       

     


Slide 11 - Slide

Voorbeeld marmer

Let op, de druk wordt
steeds groter!


Schelpen > Kalksteen > Marmer

Slide 12 - Slide

Voorbeeld leisteen

Let op, de druk wordt
steeds groter!


Klei > Schalie > Leisteen

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Klei
Schalie
Schist
Leisteen

Slide 15 - Slide

Sedimentgesteente   Metamorf gesteente    Stollingsgesteente
               
                         


Slide 16 - Slide

Sedimentgesteente   Metamorf gesteente    Stollingsgesteente
               
                         

Slide 17 - Slide

Sedimentgesteente   Metamorf gesteente    Stollingsgesteente
               
                         

Slide 18 - Slide

Sedimentgesteente               Metamorf gesteente            Stollingsgesteente
               
                         Wat zijn de uiterlijke kenmerken 
                         van deze drie gesteentegroepen?


Slide 19 - Slide

  Zandsteen                     Marmer                      Graniet

     Sediment-               Metamorf                  Stollings-
     gesteente.                gesteente                 gesteente


Slide 20 - Slide

Sedimentgesteente   Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

De uiterlijke kenmerken weerspiegelen de ontstaanswijze:
- sedimentatie > wegzakken > samenpersen
- magma/lava > stolt
               
                         

Slide 21 - Slide

Hoofdgroepen en subgroepen
Stollingsgesteenten: dieptegesteente en uitvloeiingsgesteente
Sedimentgesteente: organogeen en klastisch

Slide 22 - Slide

Stollingsgesteenten
Dieptegesteente: in de aardkorst/mantel gestold (graniet)
Uitvloeiingsgesteente (basalt, lava)

Slide 23 - Slide

Hoofdgroepen en subgroepen
Sedimentgesteente: klastisch, afgezet door rivieren en zee (nadat materiaal eerder door verwering en erosie afgebroken en verplaatst is).
Organogeen, overblijfselen van organismen die verstenen (kalksteen, veen)

Slide 24 - Slide

OEFENGEDEELTE
De rest van deze LessonUp is om te oefenen met soorten gesteenten en te redeneren met behulp van de gesteentecyclus. 

Slide 25 - Slide

Graniet is een voorbeeld van ......
A
een sedimentgesteente
B
een stollingsgesteente
C
metamorfgesteente

Slide 26 - Quiz

Leisteen (samengeperste klei) en zandsteen (samengeperst zand) zijn voorbeelden van een
A
sedimentgesteente
B
stollingsgesteente
C
metamorf gesteente

Slide 27 - Quiz

Wat voor soort gesteente is Conglomeraat?
A
Metamorf gesteente
B
Stollingsgesteente
C
Sedimentgesteente

Slide 28 - Quiz

Welk gesteente is dit?
A
sedimentgesteente
B
stollingsgesteente

Slide 29 - Quiz

in welk type gesteente kan je fossielen vinden?
A
sedimentair
B
metamorf
C
stollings

Slide 30 - Quiz

0

Slide 31 - Video

In welke drie hoofdgroepen kun je gesteenten indelen?

Slide 32 - Open question

Gesteenten

Slide 33 - Slide

Marmer is een metamorf gesteente. Uit welk gesteente is marmer ontstaan?



A
Granier
B
Kalksteen
C
Schalie
D
Zandsteen

Slide 34 - Quiz

Graniet en basalt zijn beide heel langzaam afgekoeld.
A
Juist
B
Onjuist

Slide 35 - Quiz

Graniet en basalt zijn beide snel afgekoeld.
A
Juist
B
Onjuist

Slide 36 - Quiz

Graniet is heel langzaam afgekoeld en basalt is snel afgekoeld.
A
Juist
B
Onjuist

Slide 37 - Quiz

Graniet is snel afgekoeld en basalt is heel langzaam afgekoeld.
A
Juist
B
Onjuist

Slide 38 - Quiz

Schalie is oorspronkelijk ontstaan uit graniet. Beschrijf in drie logische stappen hoe uit graniet uiteindelijk schalie kan ontstaan.

Slide 39 - Open question

Welk gesteente hoort er niet bij? Leg uit waarom niet.
leisteen – marmer – graniet

Slide 40 - Open question