4 mavo H8 Gedrag Basisstof 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 8

Gedrag

B1: Wat is gedrag?

Th8: Gedrag

Doel van de les: 

 Je kunt beschrijven wat gedrag is en hoe biologen gedrag bestuderen.

Welk gedrag vertoont het stelletje?

• Man ligt
• vrouw zit
• ze kijken elkaar aan
• arm van de man ligt op zijn buik

Gedrag

• Alles wat een mens of dier doet
• Gedrag is een reactie (respons) van een dier of een mens op een prikkel
• Prikkel: invloed uit de omgeving op een organisme
• Gedrag komt tot stand door de werking van spieren of klieren

Gedrag

• Gedrag bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen
• Die handelingen hebben meestal een doel

Paringsgedrag

• Gedrag dat voorafgaat aan de voortplanting
• Doel: het mannetje wil een vrouwtje lokken en paren om zijn DNA door te geven aan de volgende generatie
• Er is altijd een vaste opeenvolging van handelingen = Gedragsketen

Gedragsketen

0

Studie van gedrag = ethologie

Alles objectief bekijken = alleen feiten!

We proberen gedrag te:

• Kwalificeren: Wat?
  
• Kwantificeren: Hoe vaak?
  

Ethologie

• Ethogram: Een objectieve beschrijving van de handelingen van een diersoort
• Protocol: Een lijst van opeenvolgende waargenomen handelingen van een diersoort (binnen een bepaalde tijd). 

B2: Hoe wordt gedrag veroorzaakt?

Th8: Gedrag

Doel van de les: 

Je kunt beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden.

0

0

Veroorzakers gedrag

• Gedrag wordt veroorzaakt door prikkels.
  - Inwendige prikkel (bijv. honger, dorst en angst)
  - Uitwendige prikkel (bijv. temperatuur, licht en geluid)

• Motivatie: de bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag

Uitwendige prikkels

Inwendige prikkels

licht

kou

dorst

geur

geluid

honger

spierpijn

hormonen

Prikkels

Sleutelprikkel: Een prikkel waarop altijd hetzelfde gedrag volgt.

Supranormale prikkel: Een overdreven sleutelprikkel, is effectiever in het veroorzaken van het gedrag dan een sleutelprikkel. 

Sleutelprikkel

een sleutelprikkel is een prikkel die een doorslaggevende rol speelt bij gedrag

Supranormale prikkel

(kunstmatige) prikkel die een sterker gedrag

opwekt dan een normale sleutelprikkel

En wat nu?

Maak opgaven van paragraaf 1 en 2 van Thema 8 Gedrag

Werk verder volgens de planner op Somtoday