Feedback oefenbetoog

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Betoog

Instructie betoog

Oefenbetoog 26/01

Formatieve toets betoog  02/02

SE betoog 22/02

Welke titel is het best?

1. Zomertijd onze dood?
2. Liever permanente wintertijd dan permanente zomertijd
3. Wat een strijd, zeg nee tegen de zomertijd.
4. Koude of warme tijd?

Waarom is de titel 'Koude of warme tijd?' niet zo geschikt?

Waarom is de titel 'Koude of warme tijd?' niet zo geschikt?

Het onderwerp is niet duidelijk.

Er staat geen mening in de titel.

Waar mag een titel van een betoog niet mee eindigen?

1. een punt
2. een werkwoord
3. een zelfstandig naamwoord
4. een vraagteken

Titel

Eindig je titel niet met een punt (want geen enkele titel eindigt met een punt).

Niet op een vraagteken (want je probeert je publiek te overtuigen).

Welk woord is slim om in je titel van je betoog te verwerken?

1. moeten
2. mogen
3. morgen
4. later

Nederland moet kiezen voor permanente wintertijd

De wintertijd moet de vaste tijd worden

De wintertijd moet boven de zomertijd worden gekozen

Wat is géén doel van de inleiding van een betoog?

1. aandacht trekken
2. argumentatie geven
3. standpunt verwoorden
4. onderwerp introduceren

Titel

Is het onderwerp duidelijk?

Is het duidelijk dat ik een betoog lees? (mening, 'moeten')

Inleiding

Begint de tekst met een leeslokker?

Wordt er verteld wat de aanleiding is van de keuze tussen zomer- en wintertijd? 

Staat in de laatste zin het standpunt? 'Ik vind dat we moeten kiezen voor permanente invoering van de wintertijd.' 

Wat vind je van deze leeslokker?

'We kennen allemaal de zomer- en de wintertijd.'

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je van deze leeslokker?
'De Europese Unie vindt dat iedere lidstaat een keuze moet maken tussen permanente zomer- of wintertijd.'

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je van deze leeslokker?
'Heb je liever dat je in het donker naar huis moet fietsen of dat het elke dag een uurtje langer licht is?'

😒🙁😐🙂😃

Wat voor standpunt is 'Ik vind dat we moeten kiezen voor permanente invoering van de wintertijd'?

1. positief standpunt
2. negatief standpunt
3. standpunt van twijfel

Kern

Drie alinea's met argumenten?

Eén alinea met tegenargument en weerlegging?

Beginnen alinea 2, 3 en 4 met een signaalwoord van opsomming? 

Welke signaalwoorden van opsomming ken je

Argumentatie

Ten eerste zou het met de permanente invoering van de zomertijd in de winter pas om 9:50 uur licht worden in Amsterdam.

Daarnaast zijn de avonden in de zomer toch al lang genoeg, dus daar hoeven we het niet voor te doen.

Ten slotte raakt je biologische klok in de war en dat levert de permanente invoering van de zomertijd verschillende gezondheidsproblemen op.

Wat voor argument is: 'Ten eerste zou het met de permanente invoering van de zomertijd in de winter pas om 9:50 uur licht worden in Amsterdam'?

1. feitelijk
2. waarderend

Wat voor argument is: 'Daarnaast zijn de avonden in de zomer toch al lang genoeg, dus daar hoeven we het niet voor te doen'?

1. feitelijk
2. waarderend

Waarderend argument

Over een waarderend argument kun je van mening verschillen, over een feitelijk argument niet. Een

waarderend argument moet daarom vaak ondersteund worden.

Met een tegenargument ontkracht je een standpunt.

1. juist
2. onjuist

Tegenargument en weerlegging

Met een tegenargument ontkracht je een standpunt; met een weerlegging ontkracht je een argument.

Tegenargument en weerlegging

Daarentegen blijkt uit een enquete dat 44% van de respondenten voor de zomertijd kiest (terwijl slechts 38% kiest voor de wintertijd). Maar twee derde van de respondenten blijkt uit Duitsland te komen en dus is dit onderzoek niet representatief voor Nederland. 

Tegenargument en weerlegging

Voorstanders van de zomertijd geven vaak als argument dat je niet iets anders moet doen dan je buren. Dat zou echter betekenen dat alle landen in de wereld dezelfde tijd zouden krijgen. 

Wat is géén functie van het slot van een betoog?

1. samenvatten
2. concluderen
3. nieuwe informatie geven
4. aantrekkelijk afsluiten

Slot

Begint het slot met de conclusie: 'Ik vind dus dat we moeten kiezen voor permanente invoering van de wintertijd.' 

Worden de drie argumenten herhaald (samenvatting): ten eerste, daarnaast, ten slotte...?

Eindigt de tekst met een uitsmijter? 

Wat vind je van deze uitsmijter?

'Dus ik zeg: Nederland, kies voor permanente wintertijd.'

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je van deze uitsmijter?

'Laat je dus niet door de Duitsers de duisternis in lullen.'

😒🙁😐🙂😃

Let op:

Schrijf je tekst in eigen woorden. 

Neem dus geen tekst letterlijk over uit de artikelen. 

Citeren mag wel (met mate).

Spelling en formulering

spelling

interpunctie (HOOFDLETTERS, punten)

formulering (woordkeuze: 'u')

Formuleer zorgvuldig

helder

duidelijk

juist

Citeren

"Zet de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens," aldus mevrouw Temminck, docent Nederlands.  

Zorg dat duidelijk is wie de geciteerde persoon is.

Zorg voor een juiste bronvermelding: auteur, bron en datum

Bronvermelding

"Zet de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens," aldus mevrouw Temminck, docent Nederlands (A. Temminck, Volkskrant, 1 december 2020).

"Zet de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens," aldus mevrouw Temminck, docent Nederlands in de Volkskrant van 1 december 2020.

"Zet de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens," aldus mevrouw Temminck, docent Nederlands. * 

*A. Temminck, Volkskrant, 1 december 2020

Onjuiste argumentatie

Aan de andere kant zorgt het kiezen van de wintertijd in de zomer er wel voor dat jou zomer er wellicht iets anders uit gaat komen te zien. Zo heb je bijvoorbeeld een uurtje langer over om naar school te gaan. 

Wat klopt er niet? "Ondanks al deze feiten heeft toch 44% van de Nederlandse bevolking gestemd op het invoeren van de zomertijd."

Welk woord is onjuist gespeld? "Als we beter kijken naar deze enquête, is het grootste gedeelte ingevuld door duitsers."

Welk woord is onjuist gespeld? "We lopen tijdens de zomertijd zelfs 2 uur voor op Engeland."

Welk woord is onjuist gespeld? "Invoering van de zomertijd kan lijden tot ontregeling van je biologische klok."

Wat klopt er niet aan deze leeslokker: "Wie wil dat nou niet, een uurtje langer slapen?"

Welk woord is onjuist gespeld? "44% van de Nederlanders wilt liever zomertijd."

willen

Willen is bijna regelmatig in de tegenwoordige tijd, maar de derde persoon enkelvoud is een uitzondering. Anders dan bij bijna alle andere werkwoorden geldt de regel stam + t hier niet. Het is dus: 

hij wil

zij wil

men wil

Sophie wil

het Nederlandse volk wil

enzovoorts

Je publiek bestaat uit Volkskrantlezers. Hoe spreek je de lezer dus aan?

1. met jij
2. met u

Welk woord is onjuist gespeld? "Als je meer onderzoek gaat doen, lees je dat deze theorie ook nog is wordt betwijfeld."

Wat ontbreekt er in deze inleiding: "De zomertijd is slecht voor ons, zeggen deskundigen. Ik vind dat de zomertijd moet verdwijnen."

Wat ontbreekt er in de volgende zin: "Zomer en wintertijd, elk half jaar wordt er weer tussen gewisseld."

Wat klopt er niet aan de volgende zin: 'S avonds zijn mensen een stukje minder oplettend.

Wat klopt er niet? "Dit zorgt er dus voor dat het én druk én donker is. Wat voor heel wat meer ongelukken zal zorgen."

Wat gaat er mis in de volgende zin? "Uit een onderzoek blijkt dat 44% van de bevolking voor een permanente zomertijd kiest en 38% voor een permanente wintertijd. Ik denk dat dit een domme keus is van hen."

Waarom is de titel 'Zomertijd in de winter' niet zo geschikt voor een betoog?

Wat gaat er mis in de volgende zin: "Ten derde Nederland zit al in een niet-natuurlijke tijdzone."

Inversie

Er is sprake van inversie als in een zin het onderwerp achter de persoonsvorm staat: Volgende week gaan (pv) wij (o) op vakantie. 

Je moet inversie gebruiken als:

- de zin met een zinsdeel begint dat geen onderwerp is (Ten eerste, daarnaast, ook...)

- de zin een vraagzin is

- de zin met een bijzin begint (samengestelde zin)

                                          

Juist is dus:

Ten derde zit Nederland al in een niet-natuurlijke tijdzone.

Na een dubbele punt volgt géén inversie. Dus je zou ook kunnen zeggen:

Ten derde: Nederland zit al in een niet-natuurlijke tijdzone.

Wat ontbreekt er in deze vijfde alinea?

"Daarentegen kiest de bevolking wel voor de zomertijd. Uit de enquête bleek dat 44% koos voor de zomertijd en38% voor de wintertijd. 

Weerlegging

Als een tegenargument niet wordt opgevolgd door een weerlegging, maak je je betoog zwak en verlies je veel punten.

Is dit een goede leeslokker?

"Met de zomertijd in de winter wordt het pas om 9:50 licht. Moeten we dat wel willen?" 

Op deze manier val je meteen met de deur in huis. Beter is om de lezer met een vraag of anekdote de tekst 'in te lokken'.

Heeft u er ook zo'n hekel aan om in de winter in het donker naar werk of school te vertrekken?"

Is dit een goede uitsmijter?

"Ik hoop jullie te hebben overtuigd en dat jullie kiezen voor permanente wintertijd." 

Je betoog moet overtuigen, maar hoeft niet te activeren. (Er hoeft niet gestemd te worden door de lezer.) Beter is het om je standpunt nog eens kort en krachtig te onderstrepen:

"Dus kom maar op met die permanente wintertijd."