9.1 - De Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

9.1 De Eerste Wereldoorlog 1914-1918  

Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Er zijn 5 (hoofd)oorzaken voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog: 

1. Militarisme
2. Wapenwedloop


3. Modern imperialisme
4. Nationalisme
5. Bondgenootschappen/allianties
   
   

Bondgenootschappen

In deze Eerste Wereldoorlog stonden de 'centralen' (Duitsland, Oostenrijk en Turkije) tegenover de 'geallieerden' (Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland). 

Moord op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand (1914)

Aanleiding Eerste Wereldoorlog

Aanleiding WO 1

Gavrilo Princip vermoord Franz-Ferdinand

• Met steun van Duitsland stelde Oostenrijk aan Servië een ultimatum: laatste eis. Oostenrijkse rechercheurs moesten in Servië onderzoek kunnen doen.
• Servië weigerde dat met steun van Rusland. Oostenrijk verklaarde op 28 juli Servië de oorlog.
  

De grote Oorlogsverklaring 

• Rusland mobiliseerde zijn leger 
• Duitsland verklaarde Rusland de oorlog
• Frankrijk mobiliseerde zijn leger 
• Duitsland verklaarde Frankrijk de oorlog  
  
  
• 4/8/1914 Duitsland trekt het neutrale België binnen op weg naar Franrijk
  --> Groot-Brittannië verklaarde Duitsland ook de oorlog
• Geallieerden vechten tegen de centralen

Von Schlieffenplan

• Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland
• Om een tweefrontenoorlog te voorkomen, wilden de Duitsers met dit plan eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan
• Dit mislukte 
• Loopgravenoorlog

Verloop

In de eerste weken rukten de Duitsers snel op in België voor de uitvoering van het Von Schlieffenplan.

Toen het Franse leger weerstand bood kwamen ze beiden niet verder en starte de loopgravenoorlog.

Lees de tekst De oorlog breekt uit van par. 9.1

Soldaten zetten de aanval in vanuit een 

loopgraaf

Lees de tekst Oorzaken van de oorlog  van par. 9.1

Soldaten lopen door het 'niemandsland' (gebied

 tussen de loopgraven)

Een soldaat staat in een gebied compleet verwoest door bommen en granaten (niemandsland)

• 1915 Gifgas 
• Mitrailleurs 
• Overige uitvindingen (tanks & en....)

Slag aan de Somme

De Somme is een riviertje in Noord-Frankrijk

In vijf maanden vielen er meer dan 1 miljoen doden en gewonden

De geallieerden wonnen enkele kilometers aan grond

Één van de bloedigste veldslagen uit de oorlog

Totale Oorlog

Totale oorlog: Oorlog waarin ook burgers volledig in betrokken worden

Vrouwen in WOI

Overnemen van banen

-Werk in fabrieken

-Voeding van het leger (zowel voedsel als wapens)

-Rol in de medische sector

Meer werkmogelijkheden

Verhoging in salaris

1917

• Kanteling in de oorlog.
• Russische Revolutie --> staakt oorlogsinspanning (vanf 1918 vrede)
• V.S. Komt bij de oorlog --> Zimmermantelegram
  
• Onbeperkt duikbotenoorlog

Einde van de Eerste Wereldoorlog

• Keerpunt 1: Russische Revolutie (1917) --> terugtrekking Rusland (1918) Oostfront verdwijnt
• Keerpunt 2: deelname VS (1917) 
• In 1918 Duits voorjaarsoffensief in het westen, geallieerde tegenaanval met twee voordelen:
  
• Verse Amerikaanse troepen en inzet van tanks.
  
• Duitse legerleiding besefte dat oorlog verloren was en burgerregering sloot wapenstilstand op 11 november 1918

Verdrag van Versailles

Duistsland wordt gestraft:
- Herstelbetalingen (100 miljard marken in goud)
- Elzas- Lotharingen en grondgebied bij Polen afstaan
- Kolonies inleveren
- Demilitarisatie (max 100.000 soldaten en geen vloot)

Naast het verddrag mocht DU geen lid worden van de Volkenbond (voorloper VN)

Nederland bleef neutraal

Waarom? Dat Nederland zich in augustus 1914 neutraal verklaarde was begrijpelijk. Net zoals België was het een klein land dat grootmachten als Duitsland, Engeland en Frankrijk als 'buurlanden' had. De Nederlandse krijgsmacht was te zwak om een van die mogendheden in een conflict te kunnen weerstaan.

Gevolgen van de oorlog voor NL

In 1914 krijgt ons land te maken met ruim 1 miljoen Belgische vluchtelingen. Hiervan brengen ongeveer 100.000 de hele oorlog in Nederland door. Na de oorlog houdt Nederland vast aan de neutraliteitspolitiek. Nederland mobiliseert wel het leger. 

Vooral in economisch opzicht zware tijden