5.6 Werken nu en in de toekomst

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

 5.6 Werken nu en in de toekomst

Deze les

Nakijken opdrachtenblad 5.5

Korte uitleg 5.6

Aan de slag

(Toets eind juni hoofdstuk 2 en hoofdstuk 5)

Nakijken opdracht 2

Noem twee verschilpunten tussen volksverzekeringen en werknemersverzekeringen. Geef van beide een voorbeeld.

• Voor wie? Wie betaalt? Hoeveel krijgen mensen?
• Volksverzekeringen zijn voor iedereen. Werknemersverzekeringen zijn alleen bestemd voor werknemers.
• Iedereen die in Nederland woont en/of werkt betaalt premie voor volksverzekeringen, werknemersverzekeringen worden betaald door werknemers en werkgevers.
• Volksverzekeringen zijn inkomensonafhankelijk: ze zijn meestal niet gekoppeld aan het verdiende loon. Werknemersverzekeringen zijn inkomensafhankelijk. De hoogte van de uitkering van werknemersverzekeringen is gekoppeld aan het laatstverdiende loon.
• Voorbeeld volksverzekering: AOW, voorbeeld werknemersverzekering: WW

Nakijken opdracht 3

Vind je het terecht dat iedereen recht heeft op een AOW-uitkering, ook rijke mensen? 

• Ja, want het betreft een volksverzekering die voor iedereen geldt. Ook rijke mensen hebben hun leven lang gewerkt en bijgedragen aan deze verzekering
• Nee, want gepensioneerde rijken hebben geen financiële ondersteuning nodig; je houdt daarmee de sociale ongelijkheid in stand of vergroot deze zelfs.

Nakijken opdracht 4

• Maakt vacaturebank Trickle gebruik van positieve discriminatie? Leg je antwoord uit.
• Wat is positieve discriminatie?
• Positieve discriminatie zijn maatregelen die achterstandsgroepen bevoordelen
• Nee, het solliciteren gebeurt anoniem dus niemand wordt bevoordeeld op basis van naam, geslacht of nationaliteit. 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen...

- waarom we werken 

- en hoe mensen daarin verschillen

- met welke veranderingen we te maken gaan krijgen mb.t. werk 

Waarom werken?

Wat is voor jou de belangrijkste motivatie om te werken?

Waarom werken we?

• Materiële behoefte: inkomen.
• Immateriële behoeften: opdoen van sociale contacten, verbeteren van status, erkenning.  

Werk vergroot de welvaart + welzijn van een samenleving. Werk zorgt ervoor dat je gezonder bent en je onderdeel voelt van de samenleving

Arbeidsethos

Het belang dat mensen aan werk hechten

• Hoog arbeidsethos: positief over werk
• Laag arbeidsethos: negatief, werk is iets vervelends (je kunt weinig van je leven genieten).

Welke landen staan bekend om een hoog arbeidsethos?
Wat vind je daarvan?

Arbeidsmarkt

De plaats waar vraag naar arbeidskrachten en het aanbod van arbeidskrachten elkaar ontmoeten.

• Aanbod: beroepsbevolking (iedereen die geheel of gedeeltelijk beschikbaar is voor werk).
• Vraag: werkgelegenheid. 
• Als de vraag groter is dan het aanbod heb je een "overspannen arbeidsmarkt", andersom heb je veel werkloosheid.

Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt

1. Automatisering
2. Flexibilisering
3. Globalisering  

Automatisering

Het vervangen van menselijke arbeid door machines en computers (voorbeeld?)

• Kostenbesparing werkgevers (minder loonkosten, minder fouten).
• Nadeel werknemers: banen verdwijnen
• Voordeel: werknemers zich op meer uitdagende taken richten, behoefte aan andere werknemers

• Overheid en werkgevers proberen werknemers bij te scholen of om te scholen naar een andere baan

Flexibilisering

De ontwikkeling naar veel meer variaties in arbeidsrelaties en arbeidscontracten. 

• Flexibele werkcontracten: oproepbaar of tijdelijk
• Nadeel: je voelt je minder snel onderdeel van het bedrijf, kwetsbaar in tijden van crises.
• ZZP'ers: voordeel voor de werkgevers: ZZP'ers zijn flexibel en dus inzetbaar wanneer nodig, geen premies! Voordeel voor de ZZP'ers zelf: hij is eigen baas en heeft meer vrijheid.
  
  Gevaar ZZP'ers verzekerden zich vaak niet en dan..? Wie zorgt er voor hen?

Globalisering

Door de wereldwijde handel raken economieën steeds meer met elkaar verbonden. 

• EU: gemeenschappelijke arbeidsmarkt
• Bedrijven die gedeeltelijk naar Azië verplaatsen voor de lage lonen

Positieve en negatieve gevolgen

Positief gevolg:

- Bedrijven kunnen makkelijker investeren of uitbreiden naar andere gebieden.

- Er komen steeds meer regels vanuit de Europese Unie die de arbeidsomstandigheden en ­voorwaarden van werknemers verbeteren (in sommige landen is dat een enorme winst)

Negatief gevolg:

- Talent verdwijnt uit Nederland omdat ze naar het buitenland vertrekken

- Werkgelegenheid verdwijnt

Aan de slag

Optie 1: Lees 5.6, maak vraag 1, 3 t/m 6,  8 en 9 en ga daarna aan de slag met je PO

Optie 2: Ga direct aan de slag met je PO, de opdrachten zijn dan huiswerk (wordt volgende les gecheckt!)